در سال های اخیر، به دلایل گوناگون شاهد هستیم بیشتر اندیشمندان اقتصادی به تغییرات اجتماعی (ارزشی و نهادی) برای درک بهتر تغییرات اقتصادی توجه می کنند. نهادگرایی و تئوری های گفتمانی، دو پارادایم مهم در زمینه ی بررسی تغییرات اجتماعی هستند. در این مقاله، برای درک بهتر این پارادایم ها به بررسی آرای نورث، ویلیامسون وگریف، از اندیشمندان پارادایم نهادگرایی و لاکلو و موف، از نظریه پردازان گفتمانی می پردا...

مقولۀ "بومی­ سازی تکنولوژی" تنها با خرید سخت­ افزار آن شدنی نیست. از این­­رو، اینکه چرا در گذر تاریخ برخی از کشورها توانسته ­اند موانع توسعه­ نیافتگی را پشت­سر گذاشته و به پیشرفت برسند و کشورهای دیگر نظیر ایران در دور باطل توسعه­ نیافتگی گیر افتاده­اند به عنوان مسأله­ ای مهم در جهت گسترش توانمندی­ها نیازمند بررسی است. در این مقاله با بهره­ گیری از الگوی نهادگرایی به ­ویژه نحوۀ نگاه این الگو به ...

این پژوهش در پنج فصل سازماندهی شده است. فصل اول به کلیّات پژوهش مربوط است. در فصل دوم به بررسی نظریه حکمرانی خوب و توصیف شش شاخص آن می پردازیم. فصل های سوم و چهارم به توضیحی در مورد ایران و ترکیه، سپس به تحلیل آمارهای موجود درباره شش شاخص نظریه حکمرانی خوب در این کشورها می پردازیم. و فصل پنجم و نتیجه گیری به مقایسه ی جایگاه حکمرانی خوب در ایران و ترکیه و ارائه موانع و راهکارهایی در جهت توسعه شاخ...

یکی از موضوعاتی که اخیراً توجه اقتصاددانان نهادگرای جدید را به خود جلب کرده است، آزمون تجربی تئوری های آن ها است. تحلیل شده است که مقوله ی فرآیندهای سیاسی بر آزادی اقتصادی تأثیر می گذارد. هر چند پیش از این با انتخاب شاخص هایی ارتباط بین این دو حوزه بررسی شده است، اما کمتر بحث شده است که مولفه های دموکراسی بر مقوله های مختلف آزادی اقتصادی به چه شکل تأثیر می گذارند و به طور کلی بر تسریع آزادی اقتص...

چکیده رهیافت نهادی به عنوان یکی از مکتب‌هایی که در آن نظریه و روش وجود دارد به ارایه‌ی گزاره‌هایی در مورد علل و نتایج نهادهای سیاسی می‌پردازد، و به ارزش‌های سیاسی لیبرال ـ دموکراسی اعتقاد دارد. نهادگرایان تصمیم افراد را در ساختار نهادها تحلیل می‌کنند و در تحلیل‌های خود برای «نهاد» اولویت قائل می‌شوند. ویژگی‌های اصلی نهادگرایی قدیم عبارتند از: قانون‌گرایی، ساختارگرایی، کل‌گرایی و تحلیل هنجاری. ...

در بیشتر کشورهای درحال توسعه، دولت برنامه میان مدت 3 تا 5 ساله تهیه می‌کند که در آن اولویت‌های استراتژیک و هدف‌های اساسی تعیین می‌شوند. این برنامه‌ها تقریباً همیشه مستقل از فرایند بودجه‌ریزی سالانه تهیه می‌شوند و شامل فهرستی از برنامه‌ها و فعالیت‌ها هستند که معمولاً به‌دلایل مختلف از جمله عدم پیش‌بینی دقیق و در برخی موارد نگاه آرمان گرایانه به برنامه‌ها، واقعیت نمی‌یابند. در این کشورها تا حدود ...

پس از تجربه سیاست‌ها و استراتژی‌های مختلف توسعه در کشورهای مختلف، کشورها با پدیده‌ای مواجه شدند که ادامه تلاش‌ها را مشروط کرده بود. این پدیده که با تفاوت معنادار سطح توسعه مناطق داخلی یک کشور شناسایی می‌شود با عنوان عدم تعادل منطقه‌ای مطرح‌ شده و کاهش آن‌یکی از اهداف سیاست‌گذاران توسعه بوده است. اقتصاد ایران نیز در دهه‌های گذشته همواره با این معضل مواجه بوده و این پدیده موانع تعیین‌کننده‌ای در ...

درباره ملاک اسلامیت علم اقتصاد، دو رویکرد اساسی وجود دارد. رویکرد نخست، بر آن است که اقتصاد اسلامی معرفتی است که تمام هویت دانشی خود را از منابع معتبر شناخت از نظر اسلام کسب می‌کند. رویکرد دوم بر آن است که اسلام به عنوان یک نظامی از ارزش‌ها، باورها، هنجارها، آداب، سنن و انباشت تجربه‌ زیست مسلمانی با ساختن بوم، فرهنگ و جامعه اسلامی‌، ماهیت موض...

مکتب اقتصادی نهادی به زیر ساخت‌های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه، به عنوان پایه اصلی اقتصاد توسعه توجه ویژه‌ای دارد. آسیب‌شناسی نهادی نظام اقتصادی ایران و مشکلات پیش‌روی آن همواره یکی از دغدغه‌های اقتصاددان بوده است. یکی از این مشکلات، نحوه تأمین مالی بنگاه‌ها و پروژه‌های اقتصادی است که عمومأ روش‌های تزریقی منابع به این بنگاه‌ها، منجر به تورم‌های لجام گسیخته در ایران شده است. هدف این م...