مباحث معرفت شناسی در نیمه قرن بیستم به مباحث مربوط به معرفت گزاره ای اختصاص یافته است؛ معرفت شناسان این دوره ازمیان معانی لغوی یا کاربردهای متعدد واژه معرفت صرفاً معرفت گزاره ای یا همان باور صادق موجه را لحاظ می کنند و رویکرد معرفت شناسی فضیلت گرا یکی از جدیدترین رویکردها در باب مفاهیم اساسی معرفت شناسی نظیر موجه سازی است؛ ویژگی اساسی و مشخصه بنیادین این نظریه ها این است که موجه سازی و معرفت بر ...

اغلب جریانات فکری فمینیستی به ویژه فمینیست های فرامدرن بین دانش و معرفت زنانه و مردانه تفکیک کلی قائل می شوند و معتقدند بسیاری از دانش ها و معرفت شناسی های رایج با رویکردی مردانه سرشته شده و معتقدند در عدالت جنسیتی باید همه سطور دانش و معرفت بر اساس توجه به مسائل جنسی و جنسیتی بازخوانی شود. در این نوشتار مبانی معرفت شناسی این دسته از فمینیستها، با تأکید بر مباحث قرآنی (در حوزه معرفت شناسی قرآنی...

مقدمه: کیفیت مطالعات تحقیقی از جمله تحقیقات کیفی موضوع مهمی برای محققین و بالینی هایی است که قصد استفاده از تحقیق به منظور استفاده از بهترین شواهد جهت ارائه مراقبت به بیمار را دارند. دستیابی به کیفیت در مطالعات کیفی از جمله گراندد تئوری اتفاقی نبوده و به دنبال رعایت مجموعه ای از شرایط حاصل می شود. این مطالعه به منظور شناسایی معیارهای مهم در ارزیابی کیفیت مطالعات گراندد تئوری صورت گرفت. روش: پژو...

هر اثر هنری در بستر زمانی و مکانی خاصی از سوی مخاطبان دریافت و فهم می شود و گاهی مورد نقد و تفسیر قرار می گیرد. رویکردها و روش های مختلفی در تفسیر اثر هنری طرح شده و درباره آن بحث کرده اند؛ از هرمنوتیک و نشانه شناسی گرفته تا روش های تأویل فلسفی و عرفانی. در تفسیر اثر هنری مؤلفه هایی چون زمان و مکان و آگاهی از تاریخ و هنر و متن اثر دخالت دارند. در این میان، پیشفرض های فکری، فلسفی، فرهنگی، ت...

نظریه های علوم انسانی و اجتماعی به لحاظ چگونگی نگاه به هستی، انسان، معرفت بشری، و غایت نظریه پردازی بی طرف نیستند. هر نظریه پیش فرض های انسان شناختی، معرفت شناختی، هستی شناختی و نیز پیش فرض های دیگری مانند پیش فرض های اَکسیولوژیک (ارزش شناختی) و پراکسیولوژیک (رویه شناختی) دارد. این پیش فرض های فرانظری در نظام کلی فرانظریه هایی قرار دارند که خود منبعث از سنت های فلسفی غرب هستند. بر همین اساس، ب...

علی رغم این که روش های تحقیق یکی از دروس اصلی بسیاری از رشته های علوم انسانی و برخی از رشته های دیگر است; با این همه، دانشجویان قادر نیستند مهارت تحقیق را در دانشگاه آن چنان که باید یاد بگیرند. این امر علل علم شناختی، معرفت شناختی و روش شناختی متعددی دارد. برخی از این علل به ابهام در چیستی روش های تحقیق و خلط معنایی آن با رشته های دیگر و برخی از آنها نیز به پیش فرض های روش شناختی و معرفت شناختی...

موضوع این مقال کاستی های روان شناسی در ایران است. هدف ارائه فهرستی از کاستی ها و آسیب های دانش روان شناسی برای دستیابی به ضرورت تحول و راهکارهای تحول است. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی با رویکرد انتقادی نسبت به وضع موجود است که به طور ضمنی توصیه ها و راهکارهایی هم ارائه شده است. نتایج این پژوهش در سه محور ذیل خلاصه می شود:الف) غنی سازی: عدم توجه به رویکردها و دیدگاه های جدید، ضعف در کاربردی کردن ر...

ملاصدرا فرایندهای حصول معرفت را با توجه به قوای ادراکی مؤثر بر حصول معرفت به سه فرایند حسّ و خیال و عقل تقسیم می کند و فرایندهای عقلی را مشتمل بر دو فرایند کشف و برهان و فرایند کشفی را مشتمل بر دو فرایند وحی و الهام می داند و از نظر او درجۀ اعتمادپذیری هر یک از این فرایندها متفاوت از دیگری است و درجۀ اعتمادپذیری فرایند بر حصول باور صادق مؤثر است. استفاده از فرایندهای برهان و کشف و وحی و الهام وا...

مسئله سنتی استقرا یکی از صور بسیار مشهور شکاکیت به شمار می رود و تا به حال فلاسفه بسیاری برای حل یا منحل ساختن آن کوشیده اند؛ برونی گرایی یکی از رهیافت هایی است که به باور برخی معرفت شناسان می تواند در حل مسئله سنتی استقرا به کار آید. مهم ترین نظریه مطرح شده در زمینه برون گرایی، نظریه اعتمادگرایی فرایندی است. اعتمادگرایی فرایندی به واسطه تأکید بر خطاپذیری باور ها، و برگرفتن معیارهای فروتنانه و ...

معرفت شناسی (شناخت شناسی) از مباحث مهم هر علمی است که به ماهیت علم و چگونگی حصول شناخت آن می پردازد. شناخت شناسی در جست وجوی دانش یک علم بوده و اعتبار و ارزش آن را بررسی میکند. در شناخت شناسی به شناخت انواع معرفت انسانی و مبادی آن پرداخته می شود و ملاک و معیار هر شناختی مورد بررسی قرار میگیرد. در این مقاله سعی شده است با ارایه تعریفی از شناخت شناسی و بررسی سیر تطور آن در دوره های مختلف تا...