چکیده تعدد ادیان در جهان و حتی تعدد مذاهب در یک دین موجب شده سوالات زیادی درباره اینکه کدام یک از ادیان و مذاهب حق می باشد و یا اینکه کدام در آخرت موجب سعادت هستند... یکی از پاسخ های ارائه شده پلورالیسم یا کثرت گرایی می باشد که این عقیده همه ادیان موجود را حق می داند که عمل کنندگان به هر دینی عاقبت بخیر خواهند شد ، انحصار گرایی ، شمول گرایی ، طبیعت گرایی و ... پاسخ های دیگری هستند که به این پر...

ژان فرانسوا لیوتار به دلیل انتقاد و بی اعتبار ساختن کلان روایت ها و یا فراروایت های حقیقت در اندیشه ی مدرن مشهور است، دست آورد وی جایگزینیِ پلورالیسم وخرده روایت های غیرتمرکزگرا به جای فراروایت هاست. نقد و بی اعتبار کردن فراروایت ها یا کلان روایت ها در اندیشه ی ژان فرانسوا لیوتار از اهمیّت ویژّهای برخوردار است به طوری که ردّ این فراروایت ها یِ کلّی و جایگزینی خرده روایت ها به جای آن، مبنای کار لیوتار...

رنگ سیاه، رنگی شناخته شده و مرموز در عرفان اسلامی است که کارکردی دوگانه در عرفان اسلامی دارد. با توجه به این که در پیشینۀ فرهنگی ایرانیان و در دین مبین اسلام، رنگ سیاه به عنوان رنگ ظلمت و اهریمن محسوب می­شود، می­توان  نمودی از ظلمانیت رنگ را در عرفان اسلامی مشاهده کرد. با این حال، بخشی از کارکرد رنگ سیاه در عرفان اسلامی، دقیقاً در نقطۀ مقابل کارکرد اول قرار می­گیرد. رنگ سیاه، در برخی از متون عرف...

نقطه ی عزیمت فکری آیین بودا و تصوف ایرانی (خراسانی)، تمرکز بر مفهوم رنج و رهایی انسان ها از رنج است. در هر دو آیین، در جهت تقلیل مرارت انسان ها، اصل شفقت به عنوان مبنا اختیار شده است. صوفیان خراسان ، هم به لحاظ جغرافیایی و هم به لحاظ فرهنگی متأثر از فرهنگ و عرفان بودایی هستند و شباهت های انکار ناپذیر و چشمگیری بین بودیسم شرقی و صوفیسم خراسانی وجود دارد. با توجه به چالش های خونین معاصر و جدال ها...

هدف تحقیق حاضر ، مقایسه دو دیدگاه متقابل جان هیک و آلوین پلنتینگا در حوزه بحث تنوع دینی است. هیک در تبیین دیدگاه پلورالیستی خود، مشکلات انحصارگرایی و شمول گرایی دینی مسیحی را طرح کرده، و تنها راه خلاصی از این چالش ها را انقلابی الهیاتی از «مسیح محوری» به «خدامحوری»، و در واقع نگاهی کثرت گرایانه به ادیان معرفی می کند. وی با تأکید بر تحول رستگارآفرین از «خود محوری» به «خدا محوری»، به عنوان گوهر ا...

تفسیرپژوهی حوزه جدیدی از مطالعات قرآنی است که مطالعات تفسیرپژوهان را مورد مطالعه قرار می دهد. از جمله مباحث مهم این حوزه، طبقه بندی تفاسیر در نظامی روشمند و تدوین الگویی مطلوب و علمی است که دستیابی به آن به دلیل وجود آسیب ها و چالش هایی دشوار می نماید. این مقاله در گام نخست، این چالش ها را شناسانیده و در گام دوم، بعد از ارائه شاخصه های لازم، الگوی نسبتاً جامع و روشمندی را ارائه کرده است. این الگ...

از سده های نخستین تاریخ اسلام تا کنون تفاسیر فراوانی برای قرآن نگاشته شده است و برای شناخت بیشتر آن ها بررسی مبانی و روش آن ها ضروری است. در این میان تفسیر «من وحی القرآن» از تفاسیر معاصر شیعه است که فضل الله‏ در آن کوشیده است روح قرآنی را در همه زمینه‏های زندگی مادی و معنوی احیا کند. این تفسیر با رویکردی نواندیشانه و انتقادی نگاشته شده و ازاین جهت که بیشتر انتقادات او متوجه مفسران شیعه همچون ع...

پلورالیسم دینی و تکثر و تنوع فرهنگ ها و دین ها را به رسمیت شناختن به شکل کنونی آن، نظریه متعلق به عصر جدید است و در دو حوزه دین و فرهنگ (پلوالیسم دینی) و جامعه (پلورالیسم اجتماعی) در جهان غرب مطرح و توسط جان هیک پرورش یافت. بدیهی است این نظریه بر اصول و پایه های فکری و اعتقادی (فلسفی-کلامی) استوار است. دکتر سروش در کتاب "صراط های مستقیم" بر این باور است که آدمیان هم در مواجهه با کتاب های منزل آ...