سیّد حسین امتیاز علی خان خالص اصفهانی از شاعران اواخر قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم است که در سال 1122 هـ.ق. در هندوستان وفات یافت. خالص مانند بسیاری از شاعران ایرانی برای دریافت صله راهی هندوستان شد. سبک شعر او هندی است اما زبان او از قرن دوازدهم کهنه­تر است. او نزدیک به دو هزار بیت شعر در قالب های غزل، غزل ناتمام، غزل مثنوی، قطعه، رباعی، مفرد و جز آن دارد. هنر و مهارت خالص بیشتر در سرودن غزل ...

بررسی و پژوهش و تحقیق در نسخ خطی هر زبانی بهترین معرف متون ادبی آن زبان می تواند باشد. از برکت تصحیح و تحقیق در متون ادب فارسی است که ما می توانیم به نوشته-ها و سروده های ارزشمند زبان در روزگاران گذشته دست یابیم. شکی نیست که اگر تصحیح متون و تحقیق در مورد آن ها انجام نگیرد، ما نمی توانیم متنی منقح در اختیار داشته باشیم. تصحیح دیوان آقا محمدکاظم واله اصفهانی و بیان ویژگی-های برجسته آن به معنای...

موضوع تحقیق در این پایان نامه شرح و توضیح تلمیحات و تمثیلات و اعلام در دیوان نشاط اصفهانی است. در اشعار نشاط ـ شاعر دوره ی بازگشت ادبی ـ آیات و احادیث و امثال و اشارات تاریخی جایگاه ویژه ای دارد که از گستره ی فرهنگ اسلامی و ادبیات غنی فارسی سرچشمه می گیرد. در این پژوهش هر جا تلمیحات به آیه یا روایت یا داستان تاریخی اشاره داشته، متن عربی و داستان و روایت به طور کامل ذکر شده و سپس به توضیح تلمی...

چکیده شیوه ی شاعری فرخی سیستانی با توجه به خصوصیاتی همچون سهل و ممتنع بودن و نیز تغزلات بی نظیر، همواره مورد توجه بسیاری از شاعران بوده است. از جمله این شاعران، سروش اصفهانی شاعر قرن سیزدهم و از شعرای معروف دوره ی بازگشت ادبی است. شاعران این دوره، به شیوه ی شاعران گذشته اقتفا کرده و شیوه ی شاعری و سبک ایشان را زنده کردند. سروش در این راه بسیار موفق بود و اشعاری نغز و شیوا بویژه تغزلاتی شیرین ...

یکی از مباحث معرفت شناسی اخلاق، شناخت گرایی و ناشناخت گرایی اخلاقی است. اکثر محققین، تفسیری ناشناخت گرایانه از نظریه محقق اصفهانی، ارائه کرده اند. این مقاله در صدد است با تبیین اصطلاحات به کار رفته در این نظریه، شناخت گرایی اخلاقی را به اثبات برساند. محقق اصفهانی از یقینیات، بدیهیات و از مشهورات به معنای اخص، مشهورات غیرضروری را قصد می کند و جمله های اخلاقی را نظری می داند. ایشان معتقد است جمله...

سرزمین کهنسال ایران از دیرباز مهد پرورش دانشمندان و ادیبان بسیاری در زمینه های مختلف بوده است که آثار بازمانده از آنها جایگاه خاصی برای این کشور در میان سایر ملل جهان به وجود آورده است .در بین شهرهای هنر پرور این سرزمین نیز برخی از آنها، مقامی بس رفیع به خود اختصاص داده اند که شهر اصفهان از آن جمله می باشد. مدیحه سرایی یکی ازمضامین شعری مشهور در میان سروده های شاعران اصفهانی عربی سرای در عصر عب...

هدف این تحقیق، توصیف و تحلیل چند فرایند واجی پربسامد در لهجة اصفهانی و مقایسة آن با فارسی معیار در چارچوب نظریۀ بهینگی است که نظریه ای نوین در واج شناسی است. این پژوهش به شیوة توصیفی- تحلیلی انجام شده و در گرد آوری داده ها از روش میدانی استفاده شده است. بدین منظور، ده ساعت از مکالمة گویشورانِ بین سی تا پنجاه سال ضبط و سپس این داده ها آوانویسی و دسته بندی شده است. بدین ترتیب، با بررسی داده ها در ...

میرزا محمدکاظم بن زین العابدین شاعر اصفهانی نیمۀ دوم سدۀ سیزدهم هجری قمری است که ناصرالدین شاه، ظلّ السلطان، و سی و چند نفر از دیگر رجل سیاسی آن عهد را ستایش کرده است. دیوان اشعار او به کوشش مژگان اسماعیلی (کارشناس ارشد مرمت و احیاء بناها و بافت های تاریخی، و رئیس کنونی پژوهشکدۀ زبان شناسی، کتیبه ها و متون پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی و گردشگری) و سجاد اسفندیاری که تصحیح دیوان الفت موضوع پایان ن...

در این مقاله، نگارنده به ارائۀ شرح مختصری از زندگی حمیرا اصفهانی، زن بااراده و شرافتمند ایرانی، پرداخته است که در مسیر زندگی توانست تمام اصول و سنن فرهنگی خویش را نگه دارد. در میانه های سدۀ نوزدهم میلادی، مجید حمید (پدربزرگ نگارنده) که از اهالی سمرقند و بخارا بوده است، به ایران می آید و نمایندگی امیر بخارا را برعهده می گیرد. در این زمان میان مجید و پدر حمیرا که در این وقت سفیر بود، روابط دوستی ...