کتاب قیاس‌ناپذیری پارادایم‌های علمی نوشتة دکتر غلامحسین مقدم‌ حیدری در سال 1385 ازسوی نشر نی به‌چاپ رسید. نویسندة کتاب بر آن است تا تصویر هم‌دلانه‌ای از نظریة قیاس‌ناپذیری کوهن در الگوی پارادایم‌ها ارائه کند. ساختار کتاب بر‌اساس تبیین مبانی نظری کوهن بر‌پایۀ انواع تاریخ‌نگاری‌ها و نگرش گشتالتی، شرح مفهوم قیاس‌ناپذیری، و درنهایت بررسی کارکرد این نظریه شکل گرفته است. با عنایت به تمام نقاط قوت کتا...

یکی از تلاش‌هایی که در حوزۀ فلسفۀ طب صورت گرفت، تعمیم آموزه‌های فلسفۀ علم به حوزۀ پزشکی بود. در این زمینه آثار توماس کوهن بیشتر از سایر فلاسفۀ علم مورد عنایت قرار گرفت و تلاش شد براساس مفاهیم پارادیم، بحران پارادایمی، انقلاب پارادایمی، و وضعیت پزشکی در جهان امروز فهم شود. پزشکی امروز (بخوانیم مدرن) یک پارادایم است و این پارادایم اکنون دچار بحران شده است. دو نشانۀ اصلی ِاین بحران یکم، اقبال بیمار...

با نگاهی به تاریخ علم در می یابیم که توسعه علم به جای اینگه از طریق واقعیت هایی که خود را برای اندیشمندان آشکای می سازد (نگرش استقراء گرا) و یا بوسیله دانشمندانی که در هر آزمایش سعی در ابطال فرضیات خود دارند (نگرش ابطال گرا) و به طور مستمر و تجمعی انجام پذیرد از طریق دوره های غیرمستمری از علوم هنجاری و تغییرات انقلابی صورت می گیرد بدین معنی که در تاریخ هر رشته علمی برای یک دوره زمانی یک شیوه نگ...

در مورد چگونگی پیشرفت علم، تا کنون دیدگاه‌های گوناگونی مطرح شده است که در این بین، تامس کوهن، نظریه‌پرداز فلسفه‌ی علم، پیشرفت و تحول در علم را حاصل ناکارآمدی اصول اصلی یا پارادایم-های یک علم و ظهور و جایگزینی اصول رقیب آن می‌داند. کوهن، این نظریه را در قالب الگویی چند مرحله‌ایی با نام‌های: علم عادی، بحران، انقلاب و علم عادی جدید، تبیین کرده‌است که البته هر کدام از این مراحل دارای تعاریف خاص خود...

این مقاله در پی تبیین پارادایم حاکم بر فلسفه ذهن در دوران معاصر است. نویسنده با روش تحلیلی، پس ازذکر کلیّاتی در باب نگرش پارادایمی توماس کوهن، در پی توضیح این مطلب برآمده که پاردایم حاکم برفلسفه ذهن معاصر، شدیدًا متأّثر از علوم تجربی – اعمّ از فیزیک، روانشناسی تجربی، زیستشناسی، علوماعصاب، علوم کامپیوتر – بوده است . حکومت پارادایم مذکور را میتوان در برخی مسائل و مباحث محوری دراصل سادگی (تیغ اکام) و ...

قیاس­ناپذیری در فلسفة علم می­گوید که پادایم­ها/نظریه­های علمی رقیب، هر چند از اصطلاحات واحدی استفاده می­کنند، اما راجع به موضوع واحدی سخن نمی­گویند و در نتیجه، دانشمندانی که در پارادایم­های علمی رقیب بسر می­برند یا از نظریه­های بنیادین علمی رقیب دفاع می­کنند، حرف یکدیگر را نمی­فهمند. مقالة حاضر، کوششی است برای بررسی و نقد این تز. مؤلف ابتدا با تمرکز روی دو مدافع اصلی این تز، یعنی توماس کوهن و ف...

چکیده تامس کوون در 1962 نظریه­ای اصیل در فلسفة علم ابراز داشت. اما صاحب نظرانی ادعا کرده اند که هیدگر آنچه را کوون «پارادایم»، «علم متعارف» و «انقلاب علمی» می­نامید، پیشتر گفته بود. مته­متیکال بودن علم جدید، نیاز به جهانهای تفسیری و افق دانایی، مبانی ادعاهای قول هیدگر به پارادایم هستند. افکندن طرح جامع، مبنای اصلی قول او به علم متعارف است.  مقاومت ناهنجاریها و بازنگری ریشه­ای در مفاهیم بنیادین ...

چکیده یکی از مشخصات هر پارادایم علمی، موضع آن در قبال چیستی پدیده های اجتماعی و به تعبیر دقیق تر، ماهیت شناسی و هستی شناسی امور اجتماعی به مثابة یکی از پیش فرض های بنیادین علوم انسانی است. در این نوشتار، ضمن بازخوانی پاسخ سه پارادایم عمده در علوم انسانی به این پرسش، به پاسخ «پارادایم اجتهادی دانش دینی» (پادّ) پرداخته، آن را تحلیل و تبیین و ویژگی های آن در پرتو پارادایم های رقیب بیان می کنیم. ا...