یکی از قواعد مهم جبران خسارت، قاعدهی تقلیل خسارت بوده و به موجب آن زیاندیـده وظیفه دارد به هنگام ورود ضرر، هرگونه اقدام متعارفی را که برای کاهش خسارت لازم است، انجام داده و از توسعهی زیان جلوگیری کند و در غیـر ایـن صـورت، اسـتحقاق مطالبـه ی تمـام خسارت وارده را نخواهد داشت. با آنکه در برخی مقررات ما و حقوق اسلام، نشانههایی از این قاعده دیده میشود، اما راجع به شرایط و موانع این قاعده، بررسی مسـت...

معجزه امری خارق العاده است که مافوق توان بشری بوده و گواه صدق ادعای پیامبری است. برخی آیات قرآن کریم به تبیین معجزه و نوع آن در داستان انبیاء پرداخته‌اند. آیات توصیف‌گر معجزه به روشنی گاه از فاعلیت خداوند در تحقق این امر فوق توان بشری سخن می‌گویند و گاه تحقق آن را به خواست نبی اما به اذن الهی می‌خوانند. در این مقاله مواجهه مفسران فریقین در برابر شماری از این آیات مورد بررسی قرار گرفته است. برخی...

نوشتار حاضر به بررسی تفسیر آیات مرتبط با عصمت انبیاء در دو تفسیر مهم اهل سنت یعنی تفاسیر جامع البیان طبری متعلق به قرن چهارم هجری و روح المعانی آلوسی مربوط به قرن سیزدهم می پردازد. در این پژوهش سعی شده نظرات این دو مفسر متقدم و متأخر اهل سنت، در آیاتی که با عصمت انبیاء در ارتباط است، به شیوه ی توصیفی تحلیلی مقایسه و بررسی شود. این دیدگاه ها ذیل دو فصل اشتراکات و اختلافات تفسیری مربوط به بحث عصم...

عصمت انبیاء از دیرباز برای متکلمان مسلمان مسأل های مهم بوده است. یکی از این متکلمان فخررازی (متوفی 606 ه ق) است. او از عالمان برجسته ی اهل سنت و اشعری مذهب م یباشد کهپیامبران الهی را معصوم م یداند. ولی معتقد است عصمت برای ایشان در دوران پس از بعثت ضروریاست و نه قبل از آن. وی بر این باور است که شخص زمانی به مقام عصمت دست م ییابد که درجسم یا روح خود ویژگی ای داشته باشد که به واسطه ی آن از انجام گ...

این پژوهش به مطالعه میزان دقت در ترجمه معنای ضمنی و کنایی استعاره‌ها و کنایه‌های سه سوره مبارکه هود،‌ یوسف و انبیاء می‌پردازد. برای تشخیص معنای عبارات کنایی از معنای ضمنی استعاره نوع دوم از جمله استعاره مرکب نیاز به تبیین فرق استعاره مرکب و دیگر انواع آن با کنایه داریم که در این مقاله راه‌های تشخیص آن ذکر شده است. سپس عبارات کنایی و عبارات استعاری موجود در سه سوره مبارکه هود، یوسف و انبیاء مشخص...

یکی از براهین توحیدی که اندیشمندان علوم عقلی و نقلی سعی در اصطیاد آن از قرآن داشته‌اند، «برهان تمانع» است. در خصوص این برهان و چگونگی دریافت آن از کلام وحی، نگرش یکسانی وجود ندارد. به باور برخی، آیه‌ «لَوْ کاَنَ فِیهِمَا ءَالِهَهٌ إِلَّا اللَّهُ لَفَسَدَتَا» (انبیاء/22) و آیه «قُل لَّوْ کَانَ مَعَهُ ءَالِهَهٌ کَمَا یَقُولُونَ إِذًا لاَّبْتَغَوا إِلی ذِی الْعَرْشِ سَبِیلاً» (اسراء/42) دلالتی یکسان بر برهان تمانع دارند. در برابر این گروه، شماری دیگر از...

انبیاء أولواالعزم به پیامبرانی گفته می‌شود که دارای کتاب آسمانی و دین الهی مستقل باشند. حضرت نوح، إبراهیم، موسی، عیسی^ و حضرت محمد’ از پیامبران أولواالعزم هستند. خاورپژوهان درباره حضرت نوح، إبراهیم و موسی^ در قرآن، تحقیق کرده‌اند. مقاله حاضر به نقل، تحلیل و نقد آراء آنان در این باره می‌پردازد. اگرچه بررسی دیدگاه‌های خاورپژوهان در تفسیر أنبیاء أولواالعزم در قرآن، مرکز توجه و تحلیل بوده، اما برای...

مفسران به دلیل اختلاف‌نظر در مقام خلیفه در ذیل آیه «انی جاعل فی الأرض خلیفه» (بقره/30) دیدگاه‌های متفاوتی را مطرح کرده‌اند. پندارهای تفسیری آنان در مواردی چون حقیقت مصداق خلیفه و مستخلف عنه، گوناگون است. این نوشتار تلاش کرده است، به استناد بافت کلامی آیات و قواعد ادبیات عرب و قراینی نظیر برهان عقلی، روایات صحیحه، ادعیه و تاریخ صدر اسلام، مدلول واژه خلیفه را روشن و نشان دهد که با اثبات تقیید و ت...

یکی از موضوعاتی که در حوزه ی الهیات و ادیان بدان پرداخته می شود دیدگاه شخصیت اول هر دین که همان نبی است پیرامون اخلاقیات و احکام و شریعت آن دین می باشد؛ در این راستا شاخصه های اصلی هر دین از جمله خداشناسی، جهان شناسی، انسان شناسی و معادشناسی که توسط انبیاء ابلاغ و توسط وصی ایشان تبیین و استمرار یافته است حائز اهمیت خواهد بود. همچنین مقایسه دعوت انبیاء با یکدیگر و نیز بررسی نگاه ایشان نسبت به ان...