با اینکه حمایت از کرامت انسانی و حقوق انسان‌ها، امری ریشه‌دار در فرهنگ‏ها و ادیان الهی به‌ویژه اسلام است، اما نظام بین‏المللی حقوق بشر دارای خاستگاهی غربی است که متأثر از اندیشه‏ها و مکاتب خاص در مقطعی ویژه از تاریخ به بار نشسته و در جامعه بین‏المللی نمودار شده است. با درنظر گرفتن برخی از ابعاد محتوائی و اصول ومبانی «نظام حقوق بشر» و همچنین با توجه به نقش عملی و اجرائی آن در روند استقرار نظام س...

امروزه کشورهای دنیا نسبت به شناسایی ارزش ها، اصول، قواعد و هنجارهای حقوق بشر، راهکاری تضمین، اجرا و نظارت بر آن ها از رهگذر مجموعه ای از اسناد، آموزه ها، رویه ها و نهادها اقدام کرد ه اند که از آن تحت عنوان نظام بین المللی حقوق بشر یاد می کنند. بر اساس این نظام، در پرتو مجموع مقررات بین المللی مربوط به حقوق بشر، یک نظام حمایتی به وجود آمده که با تمام اصول و نهادهایش درصدد استفاده همگان از ارزش ه...

این مقاله می خواهد بررسی نماید که آیا همگرایی های فرهنگی و دینی در بین کشور های عضو سازمان همکاری اسلامی به انداز ه ای مؤثر بوده است که دست کم در باب گفتمان حقوق بشر بر واگرایی های سیاسی و اقتصادی فایق آمده و این کشور ها بتوانند راهبرد واحدی را در تعامل با نظام بین المللی حقوق بشر اتخاذ نمایند؟ انگاره نویسنده آن است که در دوران تدوین و شکل گیری نظام بین المللی حقوق بشر کشور های اسلامی هیچ گونه ...

دادهها اصولاً موضوع حمایتهای انحصاری نیستند و از اصل تشریک دادهها تبعیتمیکنند. باوجوداین، برخی دادهها، بنا به دلایل و توجیهات خاص، بهطور استثناییموضوع حمایتهای قانونی قرارگرفتهاند. حمایت از دادههای آزمایشی یکی از این موارداستثنایی است. حمایت از این دادهها در سطح ملی، بر مبنای سیاستهای کلان کشورها وسطح توسعهیافتگی آنها انجام میشود و این امر خود باعث تنوع شیوههای حمایتدراینباره شده است. در سطح بین...

در اسناد بین المللی حقوق بشر و نیز در قوانین اساسی کشورها به موضوعی بنیادین با نام «کرامت انسانی» اشاره شده و اغلب آن را به عنوان عامل موجِهی برای «اعطای سایر حق ها»  یا در کنار برخی حقوق اساسی به عنوان یک «حق اساسی» شناسایی کرده اند. در قانون اساسی ایران نیز این موضوع از جایگاه ویژه ای بر خوردار است. همگام با اسناد بین المللی و ملی، رویۀ قضایی در نظام های حقوقی مختلف، کوشش نموده تا از موضوع «کر...

صلاحیت محاکم داخلی و بین المللی در رسیدگی حقوقی و کیفری به جرایم و گستره آن یکی از موضوعات کلیدی در حل و فصل دعاوی و طرح شکایات است. رسیدگی به موارد مربوط به نقض قواعد حقوق بین الملل عام و نقض حقوق بشر که از سوی افراد و یا دولت ها صورت می گیرد و چگونگی رسیدگی به آن یکی از دغدغه های حقوق دانان و نیز جامعه بین المللی دولت هاست. در عرصه بین المللی، فقدان محاکم کیفری با صلاحیت عام جهت رسیدگی به همه...

حقوق طبیعی به مثابۀ حقوق جوهری و بنیادین افراد، تباری کهن دارد و محصور در اندیشه یا مکتب خاصی نیست. این حقوق بر بنیان­های طبیعت و عقل آدمی استوار گشته است، از این­رو هیچ نظام و مکتب حقوقی نمی­تواند نسبت به آن بی­توجه باشد. اما این موضوع که آیا حقوق بشر معاصر هم، ریشه در حقوق طبیعی دارد یا نه، همواره محل اختلاف بوده است. نوشتار حاضر که به دنبال بررسی ادعای طرفداران نظریۀ حقوق طبیعی بشر است، پس ا...

سلامتی بزرگترین سرمایه بشری است. در اسناد بین المللی و حقوق بشری حق بر سلامت انسان در زمره حقوق بنیادین بشری می باشد. از منظر نظام حقوق بشر و بین الملل، احقاق این حق منوط به احترام دول به آن و فراهم آوردن تسهیلات بهداشتی و درمانی مناسب جهت بازیابی سلامت افراد بیمار می باشد. در عین حال این مسأله بسیار حایز اهمیت است که این نظام حقوقی تا چه حد به امنیت بیمار توجه می کند؟ ایمنی بیمار صرفاً منحصر به...

ساختار و مبانی نظام حقوق بین‌الملل امروز اغلب مبتنی بر آرا و اندیشه‌های مکاتب پوزیتیویستی است و به همین سبب نیز حاکمیت دولت‌ها محور اصلی ساخت قواعد حقوق بین‌الملل تلقی می‌شود، اما نباید از یاد برد که موجودیت و اعتبار حقوق بشری که اکنون به‌کرات از آن سخن می‌گوییم، مدیون ساخت و ارادۀ دولت‌ها نیست. حقوق بشر امروز روایتی تازه از همان حقوق طبیعی دیروز است. علاوه‌بر این، نفوذ بیش از پیش اصول و مبانی ...

در سال 1998 نظام نظارتی کنوانسیون اروپایی حقوق بشر دستخوش تحولی اساسی گردید. در این سال دو نهاد کمیسیون و دیوان حقوق بشر منحل شده و به جای آنها نهادی واحد یعنی دیوان اروپایی حقوق بشر ایجاد گردید. به همین منظور‘ در سال 2004 ‘ شورای اروپا مبادرت به تدوین پروتکل شماره 14 با هدف اصلاح نظام نظارتی موجود جهت افزایش کارآیی آن نمود. موضوع مقالة حاضر بررسی اصلاحات پیش بینی شده در این پروتکل می باشد.