هویّت ملّی، به معنای کیستی و چیستیِ یک ملّت، یکی از مهم ترین مسئله های جهان امروز و شناخت آن یکی از نیازهای مهم و اساسی، برای تکامل شخصیّت و هویّت هر ملّتی محسوب می گردد. چندگانگی هویّت های مختلف و طرح مسئله ی جهانی سازی از سوی کشورهای غربی، جهان را به سویِ یک دست شدن هویّت ها هدایت می کند و سرانجام نابودی هویّت ملّت ها را در پی خواهد داشت. ازاین رو، ایرانیان با سه نوع هویّت ملّی ایران باستانی، اسلامی و مدرن...

دو حماسه ی بزرگ ادبیات جهان یعنی حماسه ی هومری که شامل ایلیاد و اودیسه است و حماسه ی فردوسی یعنی شاهنامه، دارای وجوه افتراق و اشتراک  بسیاری است که با توجّه به اهمیّت شخصیّت پردازی در حماسه، مقاله ی حاضر به نقد این دو حماسه از نظر شخصیّت پردازی اختصاص دارد. در بخش اوّل به شیوه ی رفتار اجتماعی پهلوانان در دو حماسه که شباهتهای فراوانی به یکدیگر دارند ، پرداخته شده است. اهمیّت و تأثیر شخصیّت خدایان  در ح...

غمنامه رستم و سهراب از داستان¬های مشهور شاهنامه است. پایان¬نامه حاضر به¬ بررسی شرح و توضیح داستان رستم و سهراب در سه اثر مربوط به حوزه شاهنامه¬پژوهی پرداخته است. این داستان از منظر نامه باستان از¬کزازی ، یادداشت¬های شاهنامه از جلال خالقی¬¬مطلق و فرهنگ شاهنامه از علی رواقی بررسی شده است. این جستجو نشان می¬دهد اثر خالقی نسبت به بقیه قدرت استنادی بیشتری دارد و شاخصه¬های یک اثر علمی را دارد. شباهت ...

شاهنامه ی فردوسی از همان آغاز، طی ادوار مختلف مورد استقبال و توجّه گروه های مختلف قرار گرفت، به گونه ای که در طول تاریخ ادبیّات ایران برای هیچ اثری به اندازه ی شاهنامه، گزیده تهیّه نشده است. در این پایان نامه، ضمن توجّه به سیر تطوّر تاریخی منتخبات شاهنامه گزیده ها و منتخبات این اثر در چهار گروه کلّی، طبقه بندی شده و با رویکرد انتقادی مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، معلوم شده است که تا عصر حا...

منظومه خداوندنامه از فتحعلی خان صبای کاشانی (1179-1238 ق.) شاعر پارسی گوی اواخر قرن دوازدهم و اوایل قرن سیزدهم از شاعران مکتب بازگشت ادبی است. این حماسه دینی که حاوی دوازده هزار بیت در بحر متقارب مثمّن محذوف است، به تقلید از شاهنامه فردوسی سروده شده و در شرح حال پیامبر اکرم (ص) ، معجزات وی و غزوات امیرالمؤمنین علی(ع) است؛ از جمله بیت زیر: فردوسی: سپهبد به اسب اندرآورد پای تو گفتی که گردون برآمد ...

حماسه های بزرگ همواره دارای ساختار محتوایی، بیانی و زبانی خاصی هستند که گویای وجوه مشترک این آثار است. از آن جا که زمان و مکان در آثار حماسی و روایت های گوناگون آن ها در نسل های مختلف تا زمان تکوین نهایی این قسم از آثار دست خوش تغییرات مختلف می گردد ، رفته رفته زمان و مکان هویت آشکار و عینی خود را از دست می دهد و از این رو در حماسه های بزرگ با ابهام در زمان و مکان روبرو می شویم . در شاهنامه فرد...

حماسه‌های بزرگ همواره دارای ساختار محتوایی، بیانی و زبانی خاصی هستند که گویای وجوه مشترک این آثار است. از آن‌جا که زمان و مکان در آثار حماسی و روایت‌های گوناگون آن‌ها در نسل‌های مختلف تا زمان تکوین نهایی این قسم از آثار دست‌خوش تغییرات مختلف می گردد ، رفته رفته زمان و مکان هویت آشکار و عینی خود را از دست می‌دهد و از این رو در حماسه‌های بزرگ با ابهام در زمان و مکان روبرو می شویم . در شاهنامه فرد...

دو حماسه ی بزرگ ادبیات جهان یعنی حماسه ی هومری که شامل ایلیاد و اودیسه است و حماسه ی فردوسی یعنی شاهنامه، دارای وجوه افتراق و اشتراک  بسیاری است که با توجّه به اهمیّت شخصیّت پردازی در حماسه، مقاله ی حاضر به نقد این دو حماسه از نظر شخصیّت پردازی اختصاص دارد. در بخش اوّل به شیوه ی رفتار اجتماعی پهلوانان در دو حماسه که شباهتهای فراوانی به یکدیگر دارند ، پرداخته شده است. اهمیّت و تأثیر شخصیّت خدایان  در ح...

شخصیّت­شناسی کاووس در شاهنامه*   مجتبی گلی آیسک1 عضو هیأت علمی سازمان سماء- دانشجوی دکتری ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد مشهد   چکیده زندگی کاووس کیانی در شاهنامه با داستان­هایی چون داستان زاده­شدن رستم، جنگ مازندران و هفت­خوان رستم، داستان رستم و سهراب، و داستان سیاووش گره­خورده­؛ و در میان ده­هزار­بیت به صورت پررنگ و کم­رنگ ترسیم شده­است. جستجوی دقیق در این ابیات موجب می­شود که خصوصیّات و بازت...

چکیده فلاسفه مسلمان قائل به وجود سه عالم عقل، خیال و ماده هستند و برای هر یک، احکامی برمی شمرند. نگارگران ایرانی نیز در آثار خود به عالمی غیر از عالم مادی نظر دارند. بررسی احکام مربوط به هر عالم و تبیین احکامی که نگارگر ایرانی در ساخت اثرش منعکس می کند، به شناخت بیشتر در مورد جایگاه نگارگری ایرانی و سهم دنیای مورد نظر نگارگر در آثارش کمک می کند. در این پژوهش جایگاه خیال به عنوان یک عالم و قوه ...