بررسی متون ادبی بر پایه نظریّات ساختارگرایان، از موضوعاتی است که در ادبیّات ایران پیشینه چندانی ندارد. یکی از این نظریّه¬ها، بحث برجسته¬سازی در شعر است که به دو صورت نمود پیدا می¬کند: یکی هنجارگریزی (قاعده¬کاهی) و دیگری قاعده¬¬افزایی؛ در واقع شاعر، با گریز از قواعد زبان معیار دست به هنجارگریزی می¬زند. بررسی متون ادبی بر پایه این نظریّه، سبب می¬شود که زیبایی¬های زبانی و ادبی آثار ادبی، بیش از پیش نم...

سرزمین پهناور ایران دربردارنده یک ملت واحد است که با زبانها، گویش ها و لهجه های گوناگون محلی در ادبیات غیررسمی سخن می گویند.هدف از این پژوهش نجات گویشهای رو به زوال و پاسداری از میراث زبانی و آشکار کردن تاریخی گویش برای گویشوران است تا خود در حفظآن کوشا باشند.هدف از این پژوهش مقایسه گونه های زبانی 20 روستا در شمال استان لرستان برای تعیین شباهتها و تفاوتهای بین آنها می باشد. نمونه گیری و روش کار...

با توجّه به اهمیّت حفظ میراث ناملموس، بویژه میراث زبانی، مهجوریت زبان مازندرانی در بین زبان شناسان و تنوّع لهجه های آن، رساله پیش رو کوشیده است تا چشم اندازی کل گرایانه از وضعیت پیوستار گویشی حدفاصل رشته کوه البرز و دریای خزر در چارچوب مطالعات گویش سنجی ارائه کند. معرفی روش هایی نوین از گویش سنجی، بازنمایی گونه گونی 62 صورت زبانی و درک پراکنش جغرافیایی گونه های زبانی، و تدوین اطلس زبانی منطقه از ا...

در مقام بررسی های نوپای گویش شناسی رایانشی، داده های زبان مازندرانی -مستخرج از طرح ملّی اطلس زبانی ایران- با اعمال الگوریتم لِوِنشتین کاوش، و منطقه های گویشی در دامنۀ شمالی رشته کوه های البرز مکان یابی شده است. در این مقاله کوشیده ایم با واکاوی داده ها به روش تحلیل بسامد واکه، ضمن تشخیص متغیّرهای آواییِ مسبّب تفاوت های گویشی منطقه ای، پایایی و اعتبار یافته های گویش سنجی را بیازماییم؛ پژوهش حاضر، مبتن...

هنجارگریزی از جمله مباحثی است که در مکتب فرمالیسم مطرح شد. بنیان‌گذاران این نظریه، گام‌هایی در جهت انحراف از قواعد و معیارهای زبان هنجار برداشته و یکی از راه‌های خلق ادبیات را استفاده از همین شگردهای هنجارگریزی برشمردند. در این میان، جفری لیچ به عنوان یکی از چهره‌های برجسته شکل‌گرای انگلیسی به انواع هنجارگریزی اشاره و آن را به هشت مورد دسته‌بندی کرد که از جمله آنها، هنجارگریزی نوشتاری است. این ...

یکی از نقش‏های زبان، نقش ادبی آن است که نقطۀ پیوند زبان‏شناسی و ادبیات به‌شمار می‏رود. در نقش ادبی، تأکید بر پیام است و از اینجا است که زبان پیام بر زبان معیار برجسته می‌شود. زبان‏شناسان این برجسته‏سازی را به دو طریق انجام می‌دهند: انحراف از زبان معیار با عنوان هنجارگریزی، و افزودن قواعدی به زبان معیار با نام قاعده‏افزایی در سه سطح معنا، صورت و تحقق صوری زبان. هنجارگریزی سخن را به شعر نزدیک می‏...

هم‌زمان با پیدایش نخستین نشانه‌های فرمالیسم روسی در 1914 در روسیه، رویکردی نوین به سبک و ساختار شعر آغاز شد. تأکید این گروه بر جنبه‌های صوری شعر باعث شد تا آنان چیزی جز خود متن را به‌کار نگیرند، بنابراین به دنبال ابزاری برای درک زیبایی اثر هنری بودند. آنان از این ابزار با اصطلاح «هنجارگریزی» یاد می‌کنند. دانش‌واژة «هنجارگریزی» از اصطلاحات پربسامد در نظریة صورت‌گرایان روسی است که امروزه این کارب...

شعر دارای ویژگی های خاص خود است و بالطبع مترجم شعر باید فهم درستی از خصوصیاتی داشته باشد که زبان شعر را متمایز می کند. شعر به رعایت وزن و قافیه محدود نمی شود. شعر سپید شعری است که از چنین جنبه هایی به دور است اما هنوز شعریت خود را دارد. بنا به نظر لیچ آن چه شعر را می آفریند هنجارگریزی های زبانی است که شاعر در شعر خود به کار می برد و بنابراین هنجارگریزی زبانی از نظر او ابزار آفرینش شعر تلقی می ش...

هنجارگریزی یکی از شیوه‌های آشنایی‌زدایی در مکتب فرمالیسم روس است. در این شگرد قواعدی بر قواعد زبان معیار افزوده می‌شود که موجب برجستگی متن ادبی می‌گردد. قیصر امین‌پور، در اشعار خویش در موارد گوناگون به هنجارگریزی دست زده است و از این رهگذر به غنا و توسعة زبان شعر خود پرداخته است.‌ در این مقاله، اشعار امین‌پور از منظر هنجار‌گریزی معنایی، مورد بررسی قرار گرفته است تا از این رهگذر گوشه‌هایی از زیب...

کشف لایه های زیرین معنایی قرآن کریم در رسیدن به برداشت های جدید از قرآن، کارایی به سزایی دارد. بهره بردن از روش های نوین و یافته های جدید علم زبان شناسی در کنار به کار بستن قواعد با ارزش علم اصول، گام کارآمدی در دست یابی به لایه های معنایی عمیق قرآن شمرده می شود. یکی از این روش ها، توجه به هنجارگریزی در متن مقدس وحی است. در این پژوهش که با روش توصیفی تحلیلی انجام می شود، شیوه ای نوین برای کشف د...