خط به‌عنوان اصلی‌ترین عنصر بصری، نقش کاربردی بسزایی در شکل‌گیری و تعالی فرهنگ و تمدن­ داشته است. خط و نوشتار یک‌راه حل کاربردی برای اعتلای فرهنگ و توسعه دادوستد بوده است. در تاریخ خط‌نگاری ایران، آثار خط میخی دوران هخامنشی از چند جهت اهمیت دارد. ریشه‌های تصویری خط میخی ایران باستان، از خط میخی اکدی گرفته‌شده و خط میخی در دوره هخامنشیان تکامل‌یافته است. تا به امروز مطالعات زیادی در حیطه خوانش ز...

جای خالی پژوهش در باب تأثیر شاهنشاهی هخامنشی بر ایالات شرقی از یک سو ناشی از سکوت نویسندگان کلاسیک در پرداختن به این سرزمین هاست و از سوی دیگر به کمبود آثار باستان شناختی مربوط به هخامنشیان در منطقة مزبور بازمی گردد. در مقالة حاضر، به یاری آثار یادمانی و مدارک اقتصادی و اداری به دست آمده از مراکز شاهنشاهی، نظیر کتیبه های سلطنتی، نقوش برجستة یادمانی و اسناد اداری و نیز آثار باستان شناختی سعی شده...

در سال 1312 شمسی کاوش گرانی از دانشگاه شیکاگو آمریکا موفق شدند بیش از سی هزار لوح گلی مکتوب با حروف عیلامی و ممهور با مُهرهایی به خط میخی پارسی از شمال شرقی تخت جمشید بدست آورند. این اسناد منحصر بفرد که از آیب زمانه به طرزی معجزه آسا مصون مانده بود، بیشتر اختصاص به صورت دستمزد کارگران و صنعتگرانی داشت که در ساخت بنای تخت جمشید مشارکت داشته اند. این مقاله ضمن ترجمه برخی از این الواح به ذکر کتیبه ...

پژوهشهای باستان شناختی انجام گرفته با محوریت دور? هخامنشی در ایران و به خصوص در جنوب غرب و جنوب ایران محدود به شناخت معماری و اشیاء موزه ای این دوره است. آنچه برای باستان شناسانی که تمرکز بر دوره هخامنشی دارند در اولویت بوده، چگونگی ورود یا قدرت گرفتن پارسیان هخامنشی در فارس و شکل گیری شاهنشاهی هخامنشی است. هرچند کاوش ها و بررسی های انجام گرفته در فارس و خوزستان، سفال این دوره را نیز معرفی کرده...

این مقاله با در نظر گرفتن چه­گونگی آب و هوای فلات ایران و نیز با بررسی کتیبه­های دوران هخامنشی و آبان یشت اوستا و همچنین با استناد به نوشته­های مورخان یونانی، سعی دارد تا خشک­سالی را که محتملاً در زمان اردشیر دوم هخامنشی رخ داده و باعث شده تا ایزد اَناهیتا در آن مقطع از زمان برجسته شود مورد بررسی قرار دهد.

ایران عهد هخامنشی از لحاظ دینی دورانی ست که در آن بردباری دینی به منصه ی ظهور رسید. در عهدی که کشتار و ویرانی افتخار پادشاهان آشوری بود، پادشاهان هخامنشی انسان دوستی و توجه به انسان که منشعب از باور های آنان بود را به جهانیان عرضه داشتند. کتیبه های هخامنشی که بیشتر به شرح رویدادها می پردازند؛ از بازگویی باورداشت ها و آداب دینی مردمان ایران و ساتراپ نشین های غربی شاهنشاهی هخامنشی کم تر مطلبی ار...

پژوهش حاضر به بررسی تأثیر دین زرتشت بر هنر ایران پیش از اسلام می پردازد . بررسی هنر ایران باستان در طی دوران های تاریخی از ماد تا پایان دوره ساسانیان نمایانگر پیوند عمیق میان هنر و دین زرتشتی می باشد ، به گونه ای که اکثر آثار ارزشمند باقی مانده ملهم از مضامین معنوی در ارتباط با اعتقادات و باورهای دین زرتشت بوده و تصاویر و نقوش نمادین در انواع هنرها و فرم های معماری همه برگرفته از خصیصه های سنتی...

قلعه قوناق قیران چکیده:ازمعدود محوطه های مربوط به دوره هخامنشی دراردبیل می باشد. این قلعه بزرگترین استقراردارای ظروف منقوش مثلثی مربوط به دوره هخامنشی دردشت اردبیل است که قبلا مورد بررسی وکاوش قرارنگرفته بود.برای بررسی قلعه قوناق قیران شیوه روشمند انتخاب شد ودر سه مرحله مشخص شامل: نقشه برداری، نمونه برداری ومستند سازی یافته ها(شستشوی نمونه ها ی سفالی، پشت نویسی نمونه ها، ثبت اطلاعات نمونه ها، گ...

براساس متون تاریخی، در دوران هخامنشی در سیستان که آن زمان «درنگیانا» یا «زرنکه» نامیده می­شد، اقوامی توانمند و ثروتمند می­زیستند که­ در زمان لشکرکشی کوروش هخامنشی به شرق، با فرستادن مقدار زیادی آذوقه، به وی یاری رساندند و از آن پس به قوم «اورگانا» (اورگت) به معنی نیکوکار و یاری­رسان شهرت یافتند. با شروع مطالعات باستان­شناسی در سیستان و کشف چند محل هخامنشی (دهانة غلامان و سرخ داغ)، یکی از مهم­تر...

کوروش، موسس سلسله هخامنشی، در سال 544 ق.م فتوحات شرق ایران را فتح کرد. او در این سال بلخ را تصرف نمود. لذا باختر، مهمترین ساتراپ نشین شرقی امپراتوری هخامنشی شد. پس او داریوش در حدود سال 512 ق.م از رودخانه سند گذشته وقسمتی از غرب سند را ضمیمه امپراتوری هخامنشی نمود و ساتراپی هیندوش را تاسیس کرد. سلسله  موریای  یا ماوریای هند  بعد از سقوط امپراتوری  هخامنشی  بدست اسکندر  یونانی در هند روی کار آمد...