مفاهیم نظری، به ویژه مفاهیمی که با انسان ارتباط دارند، عموماً معروض آرای مختلف واقع می شوند. از جمله این مفاهیم، « دین » و « اخلاق » است که همواره مورد چون و چرا قرار گرفته و به زعم بحث و بررسی های فراوانی که در این دو حوزه انجام شده است، اختلاف نظرها همچنان به قوت خود باقی اند. دین و اخلاق رابطه ای تنگاتنگ با یکدیگر دارند. کسان بسیاری هستند که معتقدند اخلاق، به نحوی از انحاء، نیازمند پشتیبانی د...

مبنایِ عقلی مناسبات دین و دولت دکتر علی رضا شجاعی زند تاریخ دریافت: 13/11/86 تاریخ پذیرش: 07/02/87 چکیده مناسبات دین و دولت را که در ادوار اخیر به موضوعی پیچیده بدل شده، از سه مسیر می توان بررسی کرد: مطالعة تاریخی جوامع، واکاوی آموزه ای ادیان و تأمل عقلی در اقتضائات دین و دولت. این مقاله با در پیش گرفتن مسیر سوم نشان می دهد تنها نسبت عقلی متصور میان آن ها، «همبستگی مثبت» است که با...

علامه طباطبایی ضمن تعریف پذیر دانستن دین از زوایای گوناگون به تعریف مفهومی، ساختاری و غایت­گرایانه دین پرداخته­اند. بر این اساس دین در نظر علامه نوعی روش زندگی اجتماعی است که انسان اجتماعی آن را برای نیل به سعادت اتخاذ می­کند و چون حیات بشر محدود به دنیا نیست این روش مشتمل بر معارف و قوانینی است که از یک سو، سعادت دنیوی و از سوی دیگر سعادت اخروی او را تامین می نماید. چرایی و ضرورت دین در نظر عل...

بررسی دین از هرمنظری، بی‌‌‌گمان رابطه‌ای بسیار موسع با «وجود انسان» دارد و از دو منظر ذات‌شناسی نیاز آدمی به حضور و سیطرۀ خداوند و معرفت‌‌‌‌‌‌شناسی آدمی از فهم دین، اهمیت خود را باز می‌‌‌کند، اما از آن‌جا که طرح مقولۀ دین، قطع‌نظر از مؤلفه‌های انسانی تأثیرگذار، امری است که با تکیه بر آن به‌وضوح نمی‌‌‌توان به تبیین رابطۀ دین با خشونت‌‌گرایی دست یافت، از این‌رو، سؤال اصلی نوشتار این است که رابطۀ ...

زندگی مدرن دارای مبانی متافیزیکی مهمی برای خود است که این مبانی ابعاد مختلف حیات دنیوی بشر مدرن را مدیریت می کنند. اهمیت مبانی مذکور در آن است که آن ها نحوه نگرش انسان جدید به کل نظام هستی، اعم از خدا، خودش و جهان، را تعیین کرده و لذا با محوریت انسان همه حقایق را فهم و تفسیر می کنند. نتیجه محوریت انسان و سپس معطوف شدن همه توجه به تأمین نیازهای دنیوی باعث افراط او در استفاده از مواهب خدادادی در ...

میرسیا الیاده دین پژوهی است که از نقطه نظر روش در معرض انتقاد دیگر دین پژوهان قرار دارد بعضی به دلیل رویگردانی او از روش تاریخی و کسانی دیگر به دلیل آنکه او را متعهد به روش کلامی می دانند آرای وی را در دین پژوهی فاقد اعتبار دانسته و از نقطه نظر روش آثار او را غیر انتقادی خوانده اند بررسی آثار این دانشمند نشان می دهد که او به دلیل نوع دین شناسی خود که به فهم گوهر و ذات دین یا تجربه دینی نظر دارد...

از نظر سیدحسین نصر انسان ماهیت حقیقی ثابت و تغییرناپذیر دارد و تحولات جوامع در طول تاریخ عارضی بوده و آن ماهیت ثابت را تغییر نداده است. با این حال، نصر تصویر خاصی از انسان سنتی و انسان متجدد ارائه می دهد و انسان شناسی متجدد را متفاوت از انسان شناسی سنتی می داند. بررسی دیدگاه نصر دربارة ویژگی‏های ثابت انسان و ویژگی‏های خاص انسان متجدد، نشان می دهد که او هم برای مجموع انسان ها ـ اعم از سنتی و متج...

هدف از اقامه دعوی در دادگستری رسیدن به خواسته است که جز با اجرای حکم این مطلوب به دست نمی آید و معمولاً محکوم علیه تمایل به اجرای داوطلبانه حکم ندارد. محکوم له مجبور است با توسل به اجرای قضایی از طریق توقیف و مزایده اموال محکوم علیه حکم را اجرا نماید. از طرفی هم محکوم علیه با محکوم شدن به پرداخت دین حق حیات خود را از دست نمی دهد و مصلحت زندگی هم ایجاب می نماید که برخی از اموال او از توقیف و مزای...