سعدی ‌شیرازی از بزرگ‌ترین شاعران فارسی‌زبان است که بر زبان عربی هم مسلّط بوده است. با وجود تسلّط سعدی بر زبان عربی، اشعار عربی، بخش کوچکی از اشعار او را به خود اختصاص داده است. ولی همین‌ اشعار کم‌، نشان‌دهندۀ جایگاه رفیع سعدی در میان شاعران ایرانی عربی‌سرا است. در این مقاله تشبیه که از موضوع­های محوری حوزۀ علوم بلاغی محسوب می‌شود در اشعار عربی سعدی بررسی و تحلیل می‌شود و نشان داده می‌شود که شیوه ...

آثار پدیدآمده دربارة ادبیات اندلس دو گونه‌‌‌اند: گونة نخست اطلاعات کلی دارد و از بدو ورود اموی‌‌‌ها به سرزمین اندلس تا انقراض حکومت اسلامی در آن دیار را شامل می‌‌‌شود که به اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و ادبی اعم از شعر، نثر، و فنون جدید مانند موشح و زجل می‌‌‌پردازد. گونة دوم به‌صورت تخصصی به موضوع نگاه می‌کند؛ مثلاً به شعر یا نثر اندلسی در یک دورة خاص می‌‌‌پردازد. کتاب الشعر الأندلسی فی ع...

رویکرد رایج یا متعارف به برنامه ریزی آن را تلاش برای تدوین نقشه راه حرکت از وضع موجود به مطلوب سازمان یا مجموعه ای می بیند که برنامه برای آن تدوین می شود. این سند که توسط تیم مشاور یا بخش برنامه ریزی تهیه می شود طی اجرا مورد بررسی قرار گرفته و اصلاح می شود و بازخورد آن مبنای اصلاح راهبردها قرار می گیرد. در این مقاله نقدهای اساسی به این دیدگاه بررسی شده و در مقابل، نگاه نامتعارف یا نگاه حداقلی ب...

مجموعۀ رشیدیه، عنوان چهار کتاب از خواجه رشیدالدّین فضل‌­اللّه همدانـی است. تقریظات علمای عصر بر این مجموعه از حیث نکات تاریخی، زبانی و ادبی جالب توجّه است. همچنین اشتراک موضوع نزدیک به صد مکتوب، این فرصت را فراهم می­‌آورد تا بر اساس تفاوت­‌های موجود در این تقریظات، به تحلیل و مقایسۀ عناصر بلاغی در آن‌ها پرداخته شود. در این مقاله به جایگاه اشعار در این تقریظات پرداخته­ و بسامد بهره­‌گیری ا...

مقالة حاضر تلاشی است برای معرفی و بررسی قطعة سوم از مجموعه اشعار تأسی از قرآن الکساندر سرگییویچ پوشکین که با الهام از مفاهیم قرآن کریم سروده شده است. نویسندگان بزرگ روسیه با بهره گیری از مفاهیم قرآن کریم‘ آثار جاودانی ازخود به یادگار گذاشته اند که این آثار‘ در عین جذابیت برای خوانندگان مشرق زمین‘ متأسفانه به دلایلی نامشخص‘ کمتر مورد توجه مترجمان و محققان ایرانی قرار گرفته اند. قطعة سوم مجموعه ا...

توجه به مقولۀ نابرابری‏های اجتماعی یکی از موضوعات مهمی است که زنان شاعر در ایران به آن توجهی خاص داشته‏اند؛ امری که نخستین نمونه‏های آن را در اشعار منتشرشده در جراید زن‏نگار اواخر دورۀ قاجار می‏توان مشاهده کرد. این پژوهش، که به روش توصیفی‌ـ تحلیلی و با تأکید بر همة شمارگان باقی‏مانده از روزنامۀ نامۀ بانوان، به‌عنوان اولین روزنامۀ حاوی اشعار متعدد از زنان، گردآوری شده، در تلاش است با نگاهی جامعه...

بحث پیرامون نگاه فلسفی-کلامی حافظ به مقولاتی چون تقدیر ازلی، جبر، اختیار و ارادۀ انسان، پردامنه و مناقشهبرانگیز است. منظور از جبر و تقدیر، تحقّق تخلّفناپذیر و از پیش تعیین شدۀ حوادث، افعال و آیندۀ انسانها بر اثر قوانین ضروری و گریزناپذیر علّت و معلول حاکم بر عالَم، یا مطابق ارادۀ پیشین و تغییرناپذیر خداوند است. از طرف دیگر، به نظر میرسد که دستکم بخشی از عواملِ تعیینکنندۀ افکار، احوال، و اعمال انسان،...

گستردگی و عظمت واقعه عاشورا و برجستگی شخصیت‌های این مقطع از تاریخ، به‌ویژه سلسله‌جنبان این حادثه با شکوه، حسین‌بن علی(ع)، موجب می‌شود در تشریح حوادث و وقایع عاشورا از سطح فراتر رویم و در باطن و روح اعمال و اقوال این بزرگان اندیشه کنیم. یکی از دیدگاه‌هایی که می‌شود از طریق آن این حادثه را واکاوی کرد، دیدگاه عرفانی است. در پرتو این نگاه، بسیاری از اعمال، اقوال و حوادثْ رنگ و معنایی دیگر به‌خود می‌...

پرسش اصلی مقاله این است که نگاه اسلام به «فرد انسان» و «مجموعه ی انسان‏ها» چگونه است؟ آیت الله خامنه‏ای به این پرسش به عنوان یک مطلب معرفتی اسلامی، و نه یک مسأله ی فلسفی، پاسخ می‏دهد. تلاش شده است تا پاسخ با روشی استنادی و تحلیلی از منظر ایشان ارائه شود. از این نظر، نگاه اسلام به فرد انسان و مجموعه ی انسان‏ها، یک نگاه مکمل و منسجم است و تفاوت صرفاً در زاویه ی نگاه نهفته است. این نظریه می‏تواند پ...

چکیده ندارد.