پویائی زندگی دینی در جامعۀ ایرانی، توجه‌کردن به احساسات مذهبی را ضروری می‌کند. تاکنون در بحث‌های جامعه‌شناسی دین، به بعد احساسی آن توجه کافی نشده است. پژوهش حاضر که با استفاده از رویکرد کیفی و انجام مصاحبۀ عمیق با 12 نفر از دانشجویان عضو تشکل بسیج اسلامی و نهاد رهبری در دانشگاه تهران انجام شده است، با رویکردی جامعه‌شناختی به‌طور خاص احساسات دینی را در این گروه از دانشجویان تفسیر می‎‌کند. احساسا...

بیان مسئله: نمادهای رنگی از بارزترین نمادهایی هستند که روان انسان‌ها را متأثر می‌سازند. رنگ‌ها در ارتباطشان با طبیعت، فرهنگ، باورهای دینی و تجارب زندگی معانی ویژه به خود اختصاص می‌دهند؛ اما در‌هرحال تابع موقعیت‌های زمانی، جغرافیایی، اندیشه، فرهنگ، سیاست، دین و سنت مردم هستند. هنرمندان و شاعران نیز برای ملموس کردن تصاویر شاعرانه و ذهنی خویش و توضیح مفاهیم بیان نشدنی، از نمادهای ...

تمثیل یکی از اصطلاحات پرسابقه، گسترده و احیاناً مبهم در نقد ادبی و بلاغت فارسی است.‌ امروزه در نوشته‌های ادبی گاه آن را با سمبل، مثل و حکایت مترادف می‌آورند. در این مقاله نویسنده کوشیده است با بررسی پیشینه این مقوله ادبی در ادبیات دینی و اسطوره‌ها، تعاریف بلاغیان قدیم و جدید در بلاغت و نقد ادبی را بکاود و ماهیت، کارکرد و اقسام تمثیل را تبیین کند. همچنین از طریق بیان تفاوت‌های آن با استعاره و نما...

عقلانیت باور دینی یکی از مهم ترین مباحث فلسفۀ دین است که پنج رویکرد معرفت شناسانۀ متفاوت را در بر می گیرد. تا همین اواخر، دلیل گرایی رویکرد غالب در حوزۀ عقلانیت باورهای دینی بود و نماد عقل گرایی حداکثری به شمار می رفت. اما معرفت شناسی اصلاح شده مکتب نوظهوری است که در مقابل دلیل گرایی قرار گرفته، عقلانیت را بی جا و بی مورد دانسته و معتقد است که اعتقادات دینی شاید کاملاً موجه و معقول باشند، حتی اگ...

سه حوزه تمدنی مارلیک‏‏‏‏ حسنلو و زیویه از مناطق باستانی در محدوده شمال غربی ایران هستند که به دوران ماد پیش از قرن هفتم قبل از میلاد مربوط و متعلق به عصر آهن 2 می باشند. این مناطق تحت تإثیر مهاجرت های اقوام آریایی در این زمان قرار گرفتند. از آنجا که این محدوده پس از قرن هفتم قبل از میلاد به یکی از مراکز مقتدر حکومت ماد تبدیل شد‏ احتمال تأثیر فراوان هنر و تمدن این سه حوزه در تمدن ماد مفروض است. ...

در این پژوهش سعی بر بررسی پدیده نماد در مجموعه ی شعری "چرا اسب را تنها گذاشتی؟ اثر شاعر معاصر فلسطینی محمود درویش که یکی از چهره های بارز فرهنگی وادبی جهان عرب می باشد. این پژوهش به دوبخش تقسم شده است: تئوری وتطبیقی. در بخش تئوری نماد ویژگیهای نماد وگونه های نماد, علامت ونقاب بررسی شد. ودر بخش تطبیقی نمادهای اسطوری, تاریخی ودینی بررسی شد. ونمادهای تاریخی بیشترین حضور در متن شعر داشتند که شاعر...

نمادها و نشانه­ها در تاریخ اساطیری و روایی هر ملل دارای مفاهیم و معانی خاصی بوده­است ­و هریک از آنها داستان­ها، تفکرات و باورهایی را به خود اختصاص داده­اند. در این میان، ابزاری همچون عصا یا دبوس که امروزه معنای مشخصی را به ذهن متبادر می­سازد، در عصر باستانی و در روایات دینی و غیرِدینی معانی و کارکردهای متفاوت و متعددی داشته­است. بر این اساس، پژوهش حاضر در پی آن است که دریابد عصا در تمدن­ها و باو...

موضوع حکومت، یکی از بنیادی­ترین دغدغه­های بشر در طول تاریخ بوده و هست. ضرورت حکومت از بدیهیات است که فطرت انسانی نیز آن را تأیید می­کند. موضوع حکومت مطلوب و دینی از جمله مباحث مهم در مثنوی مولوی است که مولانا در این اثر با ­ارزش، از جهات مختلف دینی، علمی، سیاسی و غیره با زبان تمثیل و نماد آفرینی به مبحث حکومت و نوع مطلوب آن پرداخته است. پژوهش حاضر بصورت کتابخانه‌ای- تح...

اشعار ناصرخسرو از جنبه­های گوناگون قابل بررسی است و هدف در این پژوهش،  بررسی نماد در شعر این شاعر است.  ابتدا نمادهای به کار رفته در دیوان وی، از جهت خاستگاه  بررسی و سپس انسانی یا فرارونده بودن آ­­­­ن­ها مشخص شده است. نمادهای به کار رفته در دیوان ناصرخسرو، از نوع نمادهای انسانی هستند و خاستگاه آن­ها طبیعت (درختان) و جاندارانی مانند  پرندگان و حیوانات، شخصیت­های تاریخی و مذهبی، موجودات افسانه­ا...

مسأله زبان قرآن و بررسی نمادین بودن و واقع انگاری در آن یکی از مباحث مهم فلسفه ی دین است و از دیرزمان مورد بحث پژوهشگران دینی بوده است. شاید، بتوان ادعا کرد که آغاز این بحث به ابتدای شکل گیری ادیان باز می گردد؛ قرآن برای بیان معانی بیشتر ناگزیر از داشتن مهارت هایی است و هر چه از توانایی های ذاتی خود بیشتر سود می جوید بیشتر به پیچیدگی ها می گراید و از مخاطب خود تامل و دقت افزون تری می طلبد یکی ا...