یکی از موتیف هایی که از دیرباز تاکنون در شعر شاعران ، آثار نویسندگان و هنرمندان رایج بوده است، حسرت نسبت به دوران گذشته ، بازگشت به دوران کودکی، غم غربت، بازگشت به اصل خویش، در آرزوی رسیدن به چیزی و ... است که امروزه از آن با عنوان نوستالژی یاد می کنند. نوستالژی یک اصطلاح روان شناسی و رفتاری است که ریشه در ناخودآگاه فردی و جمعی انسان ها دارد. اوضاع و احوال سیاسی اجتماعی و به طورکلی وضع زندگی و ...

آرمانشهر یا نیک شهر و دنیای وارونه آن یعنی پاد آرمانشهر یا آنچه گاه از آن با عنوان پلید شهر و دوزخ شهر نام می­برند همواره به عنوان یکی از دغدغه‌های صاحبان خرد و اندیشه و خاصه ادیبان و شاعران بوده و حضوری پررنگ در متون ادبی داشته است. نگارندگان در این مقاله به بررسی دو مفهوم آرمانشهر و پاد آرمانشهر در شعر دو تن از شاعران نوپرداز معاصر، سهراب سپهری و طاهره صفارزاده پرداخته‌اند. به این منظور ابتدا...

«خانه» یکی از مؤلفه‌های اصلی در تخیّل ادبی است که انگاره‌های متفاوتی را صورت‌بندی می‌کند. در انگاره­ی خانه، مفاهیمی چون هویت­یابی، دلبستگی، فضائیت وجود (به تعبیر هایدگر)، مکان­کاوی روان (به تعبیر باشلار)، انسجام کالبد روان­شناختی (از دیدگاه شولتز)، انگاره‌ی ماندلا یا تمرکز روان ناخودآگاه از جنبه­ی روان­شناختی یونگ و مانند آن، دیده می‌شود. خانه‌ی زادگاه مهم‌ترین انگاره‌ای است که در اشعار و آثار ا...

گریز به جهان آرمانی در مواجهه با سختیهای زندگی واقعی حسی شناخته شده در وجود آدمی است که از دیرباز به عرصۀ ادبیات راه یافته است. یکی از درونمایه­های اصلی در آثار سهراب سپهری و نازک الملائکه که از طلایه­داران شعر فارسی و عربی در دوران معاصر به شمار می­آیند، همین درونمایۀ قدیم است. این دو در ترسیم جهان مطلوب خود از دو خاستگاه مشترک فکری بهره برد­اند که وجه مشترک آنها، نگرش استعلاییِ مبتنی بر گذر از...

گریز به جهان آرمانی در مواجهه با سختیهای زندگی واقعی حسی شناخته شده در وجود آدمی است که از دیرباز به عرصۀ ادبیات راه یافته است. یکی از درونمایه­های اصلی در آثار سهراب سپهری و نازک الملائکه که از طلایه­داران شعر فارسی و عربی در دوران معاصر به شمار می­آیند، همین درونمایۀ قدیم است. این دو در ترسیم جهان مطلوب خود از دو خاستگاه مشترک فکری بهره برد­اند که وجه مشترک آنها، نگرش استعلاییِ مبتنی بر گذر از...

سهراب سپهری(1307-1359) از شاعران برجسته معاصر است که در کنار دین اسلام، با سایر ادیان نیز آشنایی داشته است و همین آشنایی، شعر او را سرشار از تلمیحات متعدد و متنوع کرده است. بررسی تلمیحات در اشعار سپهری، نشان­دهنده آشنایی او با ادیان مختلف است. این آشنایی را می­توان مرهون مطالعات مداوم او در این خصوص و نیز مسافرت­های فراوان او به کشورهای مختلف دانست. یکی از خاستگاه­های عمده تلم...

درمیان شاعران توانای ایران ازنظردیدهنری ونگاه تصویری سهراب سپهری جایگاهی خاص وویژه دارد.اوشاعری است که شعرونقاشی رادرکنارهم تجربه کرده است.ازویژگی آثارهنری وی مرتبط بودن زبان شعرونقاشی است .وواژه هایی راکه درشعربه کارگرفته به نوعی باابزارنقاشی وحدت وهمبستگی دارد.بنابراین تصاویروواژگان شعری اوفضای یک تابلوی نقاشی رادرمقابل دیدگان مخاطب قرارمی دهد.اوهمانندشاعری چیره دست ،طبیعت رادراشعارخودبه تصوی...

جبران‌‌خلیل‌‌جبران و سهراب سپهری، از‌‌جمله شاعران نام‌‌‌‌آور ادب عربی و فارسی هستند که از دریچۀ نگاه تجریدی و در فضای سیال رمانتیکی، با وام‌‌‌‌گیری از عناصر و نمادهای دینی، بسیاری از اندیشه‌‌‌‌های خود را در قالبی رازگونه به مخاطب ارائه کرده‌‌‌‌اند. به یاری همین موهبت، زبان شعر این دو سرایشگر، نقطۀ تلاقی خیال رمانتیکی و رازورزی سمبولیک است. آن‌‌ها توفیق یافته‌‌‌‌اند تا در برخی از آثار خود، تصویر...

نقد روان کاوی، از نقدهای مهمی است که در بررسی متون ادبی از آن بهره گرفته می­شود. در این مقاله براساس این نقد، به تحلیل شخصیت سهراب، رستم و کاووس در داستان «رستم و سهراب» پرداخته شده است. ابتدا شخصیت سهراب بر اساس تیپ شخصیتی «پرشور»،  واکاوی و ارایه شد. باتوجه به ویژگی­های مشترک بین سهراب و این تیپ شخصیتی، از جمله: قدرت­طلبی، شجاعت، اهمیت دادن به اهداف خود، روابط عاشقانه، لذت بردن از درگیر شدن د...

چکیدهاصطلاح و گستره معنای «اندوه» در عرفان اسلامی ـ ایرانی، از جایگاهی رفیع برخوردار است و از میان آثار شاعران معاصر، در شعر سهراب سپهری نمود و جلوۀ بیشتری یافته و بسیار پربسامد است. آشکار است که اندیشۀ عرفانیِ سهراب در سروده هایش، او را از دیگر معاصرانش کاملاً متمایز می کند؛ لیکن یافتن مشرب و منشأ دیدگاه های عرفانی او به دشواری قابل درک و دست یابی است. در این جُستار، معنا و مفهوم «اندوه» در شعر س...