نابرابری جنسیتی یکی از پدیده هایی است که در بیشتر جوامع بشری دیده می شود. جایگاه فرودست زنان در وضعیت های منزلت - قدرت، و سهم بری اندک آن ها از سرمایه های موجود در جامعه، از زمینه های اصلی مطالعات جامعه شناختی با رویکرد فمینیستی است. نابرابری جنسیتی در خانواده به عنوان کانون جامعه پذیر شدن هر انسانی، از جمله محورهای بحث برانگیز این گونه مطالعات است. بسیاری از نظریه های جامعه شناختی بر آن اند که...

پژوهش پیش رو به بیان روش معناشناسی مفاهیم و واژه های قرآنی بر اساس مکتب معناشناسی فرهنگی و قومی (بُن) می پردازد. این روش در چهار گام به چگونگی تبیین و تفسیر واژگان و مفاهیم قرآنی به شیوة معناشناسانه می پردازد که شامل 1- ­معناشناسی واژگانی، 2- میدان های معناشناسی (واژه های هم معنا و مترادف، واژه های متضاد، واژه های مرتبط از لحاظ فعالیت و انفعال، و ملازم ها)، 3- مطالعات متنی و 4- مطالعات فرامتنی م...

مباحث فلسفه زبان (زبانشناسی فلسفی) را زیر دو عنوان کلی معناشناسی فلسفی[1] و کارکردشناسی فلسفی[2] میتوان دسته بندی کرد. اولی دارای دو بخش عمده نظریه معنا[3] (شامل بحث های مربوط به ماهیت معنا، معناداری، هم معنایی، تحلیلیت، و استلزام) و نظریه ارجاع[4] (شامل بحث های مربوط به نامگذاری، صدق، دلالت، دامنه مصادیق و مقادیر متغیرها) و دومی نیز به دو بخش نظریه افعال گفتاری و نظریه مکالمه قابل تفکیک است. و...

معنا‌شناسی ساختگرای واژگانی یکی از شاخه‌های معناشناسی است که ایزوتسو رویکرد در‌زمانی آن را در حوزه قرآنی بر پایه نظریه معنایی لئو وایسگربر و زبان‌شناسی قومی ارائه کرده است. ایزوتسو در معنا‌شناسی قرآنی خود، زاویه جدیدی از مطالعات مفهومی و واژگانی قرآن را معرفی کرد که مباحث مطرح در آن به‌ویژه ترسیم شبکه معنایی مفاهیم، اثر مهمی در ارائه تصویری به هم پیوسته از مفاهیم و واژگان قرآنی داشته است. روشمن...

دیدگاه غالب علامه طباطبایی در معناشناسی اوصاف الهی ناظر به قبول معنای مشترک میان اوصاف کمالی خدا و مخلوقات است. مشاهده کمالات در مخلوقات و علت تامه بودن خداوند، لزوم پذیرش قاعده «معطی الشیء لایکون فاقداً له»، تحلیل وجودشناختی خداوند به مثابه واجب‎الوجود، صرف‏الوجود و واجد بساطت محضه و وحدت حقه مقتضی آن است که ذات الهی واجد جهات وجودی و کمالی تمامی موجودات به نحو برتر و شریف‏تر باشد. این اقتضا با...

مقاله حاضر برآن است تا فرایند «حذف فعل» را در چارچوب زبان شناسی شناختی مورد بحث و بررسی قرار دهد و نیز از طریق مقایسه این فرایند با تحلیل های دستور سنتی به ویژه دستور زبان فارسی به تبیین دقیق تر آن بپردازد، آن هم به گونه ای که برحسب نوعی رهیافت بازنمودی- ارجاعی و از منظر درک «معنی» امکان مقبولیت بیابد. داده های مورد بررسی در مقاله حاضر، پیکره ای جمله بنیاد از زبان نوشتاریِ فارسی معیار و متناظر گ...

هدف: شناخت اجتماعی به دو حوزه­ی ضمنی و آشکار تقسیم شده است. نظریه­ی ارزیابی تداعی­گرا-گزاره­ای گاورونسکی و بودن­هازن (2006)   پیش­بینی می­کند که طی فرآیند ترجمه­ی یک شناخت معین از حوزه­ی ضمنی به آشکار، هماهنگی شناخت ضمنی مربوطه با نسخه­های آشکار سایر شناخت­های موجود در ذهن بررسی می­شود و هر چه این هماهنگی بیشتر باشد، نیاز کمتری به ایجاد تغییر در شناخت مربوطه است و لذا نسخه­ی آشکار حاصل، ارتباط ...

رده‌شناسی زبان­شناختی، به صورت هم‏زمان در پیِ بررسی شباهت‏ها و تمایزهای زبانی است. رده‌شناسی واژگانی نیز بر بررسی تنوع واژگانی تأکید دارد. بر این اساس، مقاله حاضر می­کوشد تا نشان دهد که هر یک از زبان­های فارسی، انگلیسی، فرانسه و آلمانی، واژه ­های موجود در قالبِ ادراکی-دیداری را چگونه مقوله ­بندی کرده­اند و چه شباهت­ها و تفاوت­هایی بین واژه­ های معادل در هر یک از این زبان­ها وجود دارد. در این راست...

پایان نامه ی حاضر به بررسی و توصیف مفاهیم پنج واژه ی حتی، دیگر، هنوز، از و تا از دیدگاه معنا شناسی شناختی در زبان فارسی معاصر می پردازد. در این پایان نامه، نگارنده پس از طرح مسأله و بیان چالش های موجود در معنا شناسی شرایط صدق و معناشناسی زایا و نیز فرهنگ های لغات فارسی در تبیین مفاهیم بسیاری از واژه ها، مِن جمله واژه های مورد بررسی در این پژوهش و نیز ارائه ی چهارچوب نظری بحث در بستر زبان شناسی ش...

یکی از مسائلی که در حوزه دین‌شناسی در قرون اخیر در غرب مطرح شده، دین و زبان مربوط به آن است. معناشناسی صفات الهی، مشکل تعارض علم و دین، پیدایش مکاتب فلسفی معارض چون پوزیتیویسم و پوزیتیویسم منطقی از عواملی است که بحث زبان دین را در میان فلاسفه و متکلمان مطرح کرد. معرفت بخشی در گزاره‌های دینی از چالش‌های شایان توجه دین‌پژوهی معاصر در زبان دین است و از پرسش معناداری یا بی‌معنایی و نگرش‌های پوزیتیو...