جان هیک فیلسوف دین فقید قرن بیستم، به نظریه پردازی در باب مسئلة تنوع و کثرت دینی شهرة آفاق است. او با اتخاذ مبادی و مبانی گوناگون معرفت شناختی فلسفی سعی در طرح فرضیه ای تبیینی دارد که به باور او بهترین تبیین تکثر در جهان واقعی را ارائه دهد. هیک به لحاظ هستی شناختی وجود واقعیت غایی مستقل از ذهن و زبان را (البته در قالب رئالیسم انتقادی) می پذیرد، اما رئالیسم فقط سویۀ هستی شناختی ندارد و دارای سوی...

اندیشه ی بررسی اثر ادبی بر مبنای کارکرد اجتماعی آن مهم ترین عنصر تشکیل دهنده ی نقد جامعه شناختی است. این رویکرد نقدی که ابعاد مختلف رابطه ی ادبیات و جامعه را مورد کنکاش قرار می دهد، رویکرد جدیدی است که اصول اولیه-ی آن به همت نظریه پردازانی از جمله فیکو، مادام دو استال، ایپولیت تن و کارل مارکس در قرون اخیر شکل گرفته و در قرن بیستم به وسیله ی منتقدان بزرگی چون جورج لوکاچ و لوسین گلدمن به تکامل رس...

هیلاری پاتنم که زمانی خود از نمایندگان و مدافعان برجستۀ رئالیسم علمی و متافیزیکی به شمار می رفت، در اواسط دهه 1970م. به یکی از مخالفان سرسخت رئالیسم متافیزیکی مبدّل شد. او تعدادی استدلال را علیه ابعاد صدقی و هستی‌شناختی رئالیسم متافیزیکی طرح کرد و پس از کنار گذاشتن کامل آن، یک نظام فکری جدید موسوم به «رئالیسم درونی» را به عنوان جایگزین پیشنهاد کرد. ایراد اصلی پاتنم بر بُعد صدقی رئالیسم متافیزیکی ...

سعی بر آن بوده تا با تعریف و بررسی دقیق ویژگی های فرمی و محتوایی این سبک، چارچوبی منسجم از آن بدست آید و بر این اساس، سه اثر از رضا براهنی مورد بررسی واقع شود. مهمترین پرسش ها: رئالیسم جادویی چیست؟ آیا می توان از روزگار دوزخی آقای ایاز به عنوان یکی از آغازگران نوعی از رئالیسم جادویی ادبیات معاصر ما نام برد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، شباهت و تفاوت رئالیسم جادویی این اثر و دو اثر دیگر براهنی (آواز ...

در قرن بیستم میلادی با آغاز نگارش رمان نویسی و داستان های کوتاه در زبان های فارسی و اردو، نهضت ها و مکتب هایی همچون رئالیسم، رئالیسم اجتماعی و سوررئالیسم بر ادبیات داستانی معاصر دو کشور ایران و پاکستان سایه افکنده است. نثر جدید فارسی و اردو در برگیرندة سرمایة بزرگی از رمان ها و داستان های کوتاه و گنجینه ای سرشار از آن است. طی دوره های متفاوت رشد و شکوفایی ادبیات داستانی، داستان کوتاه پیشگام مقو...

با اینکه رئالیسم مفهومی شناخته شده و پرکاربرد است، اما با رجوع به منابع مربوط روشن می شود که این مفهوم تعریفی یکسان و مورد اتفاق ندارد. پرسش هایی که در بحث از رئالیسم طرح شده اند، گسترده اند و به حوزه های مختلفی مانند وجودشناسی، الهیات معناشناسی، معرفت شناسی، منطق، روش شناسی،اخلاق تعلق دارند و به همین دلیل، در تعریف این مفهوم بسته به حوزة مورد بحث از معیارهای متفاوتی استفاده شده است. در این نوش...

خود مقدمتاً رویکرد رئالیسم انتقادی را رویکرد هماهنگ تری می یابد و متعاقباً می کوشد با ترکیب حکمت صدرایی با رئالیسم انتقادی و اتخاذ رویکرد معرفت طولی و هماهنگ و افزودن منابع معرفت وحی و شهود به منابع رئالیسم انتقادی، راهی به سوی علم دینی بیابد. کاری که خود وی هم اقرار دارد که هم چنان پروژه ای ناتمام است. وی با تأیید رویکرد جامعه شناختی درون گرایانه و پذیرش تأثیر جامعه در محتوای علم، در عین اصرار ...

در این مقاله به مرور کلی فلسفه اثبات گرایی و رئالیسم انتقادی پرداخته می شود. بررسی این الگو های تحقیق با شناسایی انگیزه هایی که منجر به کشف رئالیسم انتقادی شده اند آغاز می گردد. این امر از طریق بررسی مواردی همچون هستی شاختی، معرفت شناختی، روش شناختی و روش ها و فلسفه های رایج در تحقیقات حسابداری صورت می پذیرد. مبنای نظری فلسفه رئالیسم انتقادی و مفروضات مربوط به هستی شناختی و معرفت شناختی آن در ج...

اونوماستیک علمی است که بر اساس آن می توان به رابطة بین شیء و نامی که بر آن نهاده شده است یا‘ به دیگر تعبیر ‘ به رابطة میان دال و مدلول پرداخت‘ نامگذاری شخصیت ها و هنچنین پاره ای از مکان های داستان می تواند به موضوع این علم بدل شود. چنین رابطه ای همواره در ادبیات جهانی به عنوان شگردی که نویسنده از طریق آن ناگفته هایی را در مورد شخصیت های داستانش با خواننده در میان می نهاد مطرح بوده است. ادبیات م...

با آغاز نگارش رمان و داستان کوتاه در ایران، نویسندگان معاصر کشورمان پس از آشنایی با آثار ادبی مدرن دنیا تحت تأثیر شیوه ها و مکاتب بزرگ ادبی جهان قرار گرفتند. همچنین بررسی تطبیقی ادبیات داستانی کشورمان با ادبیات داستانی جهان گویای این واقعیت است که به دنبال ترجمه ی شاهکارهای ادبیات جهان به زبان فارسی داستان نویسان معاصرمان، به تبع شاعران هم عصر تحت تأثیر سبک ها و مکاتب بزرگ ادبی جهان از جمله رئا...