این مقاله داستان حضرت یوسف و زلیخا را در ادبیات اسلامی مورد بررسی قـرار دادهاست . قصه یوسف و زلیخا یکی از داستĤن های عشق صوفیانه است که از قرآن کریم به ادبپارسی راه یافته است . حکیم ابوالقاسم نخستین کسی است که در ادبیات اسلامی این قصهرا به شعر درآورده است و منظومه او اکنون در دسترس ماست . پیش از او، ابوالمؤید بلخی وبختیاری این داستان را به نظم درآورده اند، اما از منظومه های آنان اثری در دست نیس...

میان شعر معاصر فارسی و عربی به دلیل برخورداری از پیوند های دور و دراز تاریخی، بسترهای سیاسی و اجتماعی مشابه، نیز زمینه های فرهنگی نزدیک به هم و تأثیرپذیری از فرهنگ و ادب اروپا، شباهت های انکار ناپذیری وجود دارد. یکی از رویکردهای مشترکِ شاعران معاصر فارسی و عربی پس از انقلاب ادبی و تأثیرپذیری از فرهنگ و ادبیات اروپا، کاربرد سنت های کهن به ویژه اسطوره ها است. شاعرانِ نوپرداز در هر دو قلمرو ادبی فار...

ادبیات تطبیقی یکی از مهم ترین شاخه های ادبی است که به بررسی وجوه اشتراک یا افتراق آثار نویسندگان و یا شاعران مختلف می پردازد تا از این طریق به درک هر چه بهتر این آثار کمک کند. سیدونی گابریل کولت ( sidonie gabrielle colette ) نویسنده فرانسوی و فروغ فرخزاد شاعر ایرانی ، اگر چه دست پرورد ه ی دو فرهنگ متفاوت هستند امّا به خلق مضامینی پرداخته اند که از رویکرد نقد مضمونی قابل مقایسه می باشد.آیا نوشتار...

نگاه، موضوع، فکر، نحوه بیان، ساختار، لحن و بسیاری از عناصر جمال شناختی این اشعار مربوط به تأثیرپذیری آنها از منابع خارجی است. شعر «یاد آر ز شمع مرده» دهخدا از نظر تاریخی و ادبی جایگاه ویژه ای در تاریخ ادبیات و شعر عصر جدید فارسی دارد و اولین شعر مهم و تأثیرگذار فارسی است که به صورت مستقیم از شعر غربی تأثیر پذیرفته است. تصاویر مشترکی میان این شعر و شعر «به یاد آر» آلفرد دو موسه و هم چنین شعر «یا...

ادبیات فلسطین به ویژه بعد از سال (1967) و ادبیات پایداری ایران در دوره ی هشت-ساله ی جنگ تحمیلی(1988-1980)، دو نمونه ی بارز از ادبیات مقاومت در حوزه ی ادبیات عربی و فارسی دوره ی معاصر به شمار می روند وداستان «دا» و «الصبار» از برجسته ترین نمونه های داسـتانی آن هستند که علاوه بر ترسیـم اشغال سرزمین، عکس العمل مردم را نسبت به آن مجسـم می نمایند. از این رو شخصیت و شیوه ی شخصیت پردازی و نقش گفت وگ...

در سال­های اخیر از ادبیات تطبیقی در کشورهای اروپایی و از آن جمله کشورهای آلمانی­زبان استقبال بسیاری می­شود. این رشتۀ علمی در آغاز سدۀ نوزدهم بنیانگذاری شد و در کشورهای آلمانی­زبان نیز فعالیت­های علمی بسیاری در این زمینه انجام شده است. از دیگر سو گروهی باور دارند که گوته با طرح مفهوم ادبیات جهانی از بنیانگذاران اصلی ادبیات تطبیقی بوده است. در مقالۀ حاضر تلاش آن است که ضمن معرفی ادبیات ملی، ادبیا...

ما برای شناخت و شناساندن خود به دیگران به ادبیات تطبیقی نیازمندیم ادبیات تطبیقی افزون بر اینکه راه را برای شناخت بهتر و عمیق تر ادبیات ملی و قومی ایجاد می کند، پلی است که فرهنگ و ملل مختلف را به هم متصل می سازد. در سال های نخستین سده بیستم میلادی، هم زمان با ترجمه آثاری از ادبیات اروپایی به زبان عربی ، این شاخه از ادب، مورد توجه پژوهشگران ادبیات عربی قرار گرفت، به گونه ای که امروزه در کشورهای ع...

پژوهش حاضر پس از ملاحظة تعاریف مختلف از نظریة مطابقت در صدق از ارسطو و حکیمان مسلمان تا منطق دانان جدید غرب، به طرح اشکالات عمده ترین چالش با آن یعنی شبهة دروغگو می پردازد. منطق دانان و حکیمان مسلمان از جمله تفتازانی، دوانی و صدر الدین دشتکی، راههای مختلفی در این مقام ارائه کرده اند. در میان منطق دانان غربی نیز راه حل راسل و نظریة مراتبی زبان آلفرد تارسکی از معروفترین راه حلهای معاصر برای حل شب...

داستان لیلی و مجنون، روایتی نا مکرّر از کهن داستان «عشق» است که گذر روزگاران، غبار کهنگی بر رخساره اش ننشانده است. تمام تلاش نگارنده بر آن بوده است که با کاوش های اینترنتی و کتابخانه ای، سیر تحول این داستان را، قدم به قدم، در ادبیات عربی و فارسی به بررسی بنشیند؛ باشد که نقطه عطفی برای پژوهش های بیشتر در داستان «لیلی و مجنون»، از این منظر باشد. خاستگاه اولیه داستان، بادیه نجد، در سده نخست هجری اس...

در جهانی که امنیت ابعاد ظریفی پیدا کرده است ابهام در مفهوم همسایگی توجهات آکادمیک فزون‌تری را می‌طلبد. شاید، از این روست که در ادبیات جهانی و حتی ایرانِ پس از انقلاب اسلامی، مفهوم و نظریة همسایگی به نحو فاحشی مسکوت مانده است. در نتیجه، پرسش برانگیزانده‌ای پیش روی ماست که چگونه تجربة سیاست خارجی جمهوری اسلامی در دهه‌های اخیر حاوی رهیافت و مفهوم جدیدی در عرصة همسایگی است؟ (سئوال) تاریخ فرهنگ ایران...