متن حاضر،فهرستی است از کتابهای اسنادی منتشر شده در سازمان اسناد و کتابخانهء ملی ایران که با موضوعات مختلف تدوین شده است.در این بحث،سعی شده با ارائهء فهرست توصیفی و چکیده ای مختصر از موضوع کتابها، زمینهء آشنایی مخاطبان با منابع مذکور فراهم گردد

چکیده در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم ایران در مسیر تغییرات بنیادی گام می گذاشت. انقلاب مشروطیت و حکایت پیروزی اوّلیه و سپس شکست جنبش مشروطه خواهی، اوضاع نابسامان اقتصادی، فقر و تنگدستی و ظلم و فساد و اوضاع بد سیاسی، استبداد حکام محلی به تبعیت از سلاطین مستبد و خودکامه، در مجموع منجر به ظهور و حضور جنبش های آزادی خواهانه و عدالت طلبانه ای در پاره ای از نقاط کشور، از جمله تبریز به رهبری شی...

یکی از مردان بزرگ و ارزنده تاریخ ایران امام قلی خان، فرزند الله وردی خان، در سال 1022 ق / 1613 م، به جای پدر، امیرالامرای کل فارس شد.اوابتدادر لاروسپس به جای پدرفارس فرمانداری کرد، چنانکه سراسر خاک فارس و کهگیلویه و لارستان و بنادر جنوب، از بندر جاسک تا شط العرب و تمام جزیره های خلیج فارس در قلمرو حکومت او قرار گرفت.شاه عباس اول به امام قلی خان به اندازه ای بود که در تمام دوران حکمرانی خود، هرگ...

هدف پژوهش حاضر، بیان مولفه های آرمانشهری روشنفکران عصر مشروطه ایران است. دگرگونی رابطه ایران با مغرب زمین در عصر مشروطه و ظهور و بروز اندیشه های تجدد خواهانه روشنفکری، سبب دگرگونی در اندیشه های آرمان ورز ایرانی در رویکرد به مفهوم آرمانشهر گردید. در پژوهش حاضر، مولفه های اساسی نگرش به آرمانشهر در آرای هشت تن از مشهورترین روشنفکران عصر مشروطه- میرزا فتحعلی آخوندزاده، میرزا ملکم خان ناظم الدوله، م...

this article is the continuation of its first part that published in this magazine, vol. 2, summer 2005, no. 58.

چکیده میرزامحمد خان مجدالملک پسر میرزا فتحعلی بیگ و خواهرزاده ی میرزا آقاخان نوری(صدراعظم دوره ی ناصری) بوده است . وی به دلایل مختلف وارد دستگاه حکومتی گردید ؛ از جمله اینکه از خاندان اعیانی مازندران بوده است و هم چنین به این سبب که دارای توانایی شخصی نیز بود و مهمتر از همه اقوام و خویشانش در دربار از نفوذ ویژه ای برخوردار بودند ، توانست وارد دربار و سپس دولت قاجاریه گردد . وی کار خود را در ع...

در عهد ناصری، امیرکبیر و سپهسالار، دارای برنامه­ های اصلاحی در سازمان قضایی هستند. در زمان این دو، مهم ترین چالش‌های قضایی، محاکم عرف و شرع، میزان و نحوه دخالت روحانیون در قضاوت و تغییر نگرش در حوزه قضا است. در این مقاله، نسبت این دو اصلاح نظام قضایی، بررسی شده است. نتیجه مطالعه، نشان می دهد اصلاحات عمده امیرکبیر در نظام قضایی شامل: اصلاح محضر شرع، ایجاد دیوان خانه عدالت، الغای سنت بست­ نشینی و...

یکی از روزنامه های فارسی زبان که در خارج از ایران چاپ و منتشر می شد و در ایران مورد علاقه شدید اهل نظر و اصحاب دانش و بینش قرار داشت روزنامه اختر بود که در استانبول کانون اندیشه های نوگرای غربی عاصمه ی جهان اسلام و قطب و محور اسلام به سبک و سیاق جدیدی به مدیریت محمد طاهر تبریزی به طبع رسید. استانبول یکی از مراکز ترقی و روشن فکری و از دیر باز مورد توجه جامعه ایرانی و دوست داران اهل دانش و بینش ...

مشروطه در ایران بعنوان یکی از اصلی ترین پیکارهای مردمی ما در طول تاریخ اتفّاق افتاد. مردم از طبقات مختلف اجتماعی به آن پیوستند. هدف آنها رهایی از استبداد و داشتن زندگی و آرامش در سایه قانون بود. گرچه حوادث بعدی نشان داد مشروطه به انحراف کشیده شده و علّت آن این بود که مشروطه اروپا با آن شرایط خاصی را می خواستند در ایران هم اجرا کنند، همچنین افرادی زیاد از روشنفکران به بازیچه های استعمار تبدیل شدند...

mirza hasan khan llchi shirazi (1776 -1848) was the second son of mirza mohammad ali, a secretary in nader shah court. he was an influenced statesman in fath-ali shah and mohammad shah kingdoms, whose biography and political deeds were subjected to several questions, such as receiving salary from british government, to which many sources have pointed. the remaining records from the past, can be...