در نقد متن هر حدیثی گردآوری تمامی داده‌های مرتبط و اِعمال دقیق ضوابط نقد، حائز اهمیت است. گاه به رغم دقت ناقد حدیث، وی از خطا مصون نمی‌ماند. این مقاله در صدد پاسخ به این سؤال است که تا چه اندازه نقدهای علامه شوشتری برای اثبات موضوع بودن حدیث، اتقان دارد؟ آسیب‌های نقد و بررسی‌های ایشان در حوزه روایات تفسیری چیست؟ این تحقیق با روش مطالعه کتابخانه‌ای و رویکرد تحلیلی - توصیفی در چهار نمونه روایت تفس...

حدیث موضوع یعنی حدیث دروغین ساختگی و بربسته شده، بدین معنا که جاعلش آن را ساخته است و نه حدیث انسان دروغگو؛ زیرا دروغگو گاه راست می گوید] و هر سخن دروغگو، کذب نیست[. بنا بر شواهد نقلی و غیرنقلی متاسفانه عنصر جعل حدیث از صدر اسلام و حتی در زمان حیات پیامبر اعظم (صل الله علیه و آله) وارد جامعه اسلامی شد و کمتر کسی از علمای مسلمان دست به انکار این واقعیت تلخ زده است. در اثبات وجود این عنصر شوم می...

روایات معصومان (ع) به عنوان دومین منبع اساسی کشف و تبیین معارف الهی دین اسلام پس از قرآن، در مجموعه­های روایی برای ما به یادگار مانده و در گذر زمان به دلایل گوناگون این روایات از تحریف و تغییر مصون نمانده است. لذا محدّثان و دانشوران مسلمان با بهره­مندی از رهنمودهای قرآن و ارشادهای معصومان (ع) و براهین عقلی و ... در زدودن ابهامات و آسیب شناسی روایات همّت گمارده­اند. شیخ طوسی از جمله محدّثانی است که...

نقد متن حدیث یکی از علومی است که در سالهای اخیر به صورت تخصصی در رشته های مرتبط با علوم حدیث قابل پیگیری است . چرا که حدیث شامل دو قسمت سند حدیث و متن حدیث می باشد . در سند حدیث صحبتهای فراوانی شده اما آنچه در موردش کمتر بحث شده ، نقد متن حدیث به ویژه نقد متون احادیث عرفانی است که در لابلای آثار بزرگان علما می توان مطالبی هر چند پراکنده یافت که با متن حدیث و بررسی و نقادی آن در ارتباط است . در ...

مهمترین منبع شناخت دین اسلام، پس از قرآن، روایات معصومین(ع) است. به همین سبب مسلمانان برای دریافت احکام الهی لازم است به روایات مراجعه کنند. و از سویی بدون آشنایی با ضوابط فهم حدیث و نیز مبانی نقد آن نمی توان از روایات بهره برد و به فهم صحیح آنها دست یافت. فقه الحدیث که شاخه ای از علوم حدیث است؛ یکی از راه های آشنایی با ضوابط فهم حدیث می باشد. و شامل نقد متن حدیث، شرح مفردات و الفاظ غریب حدیث، ...

روایات معصومان(ع) در فرآیند درک درست  آیات قرآن و راهیابی به مدلول کلام الهی  نقش مهمی دارد. اما این منبع دینی در طول تاریخ پر فراز و نشیب خود با آسیب های گوناگونی روبرو شده که بر اصالت آن تأثیر گذاشته است و علی رغم تلاش های فراوانی که از عالمان فریقین برای پالایش حدیث به عمل آمده، هنوز هم در منابع روایی وتفسیری، روایات صحیح و سقیم با هم آمیخته است .اینجاست که شناخت آسیب های حدیث ـ هم به لحاظ س...

رویکرد بیشتر خاورشناسان در حوزه مطالعات حدیثی، فرآیند نقّادی حدیث اسلامی از سوی محدّثان مسلمان را محدود به نقد سندی دانسته و بر این باور است که ایشان به پدیدۀ نقد متنی بی‏توجّهی یا کم‏توجّهی داشته‏اند. در سال‏های اخیر پژوهش گران مسلمانان، از جریان‏های مختلف فکری، با ارائه نمونه‏های گوناگون از شواهد نقد متنی در کتب حدیثی کهن اهل‏سنّت سعی در نشان دادن وجود نگاه انتقادی به محتوای حدیث علاوه ‏بر نقد سند...

نقد متن حدیث به عنوان چهارمین محور مباحث مربوط به حدیث، کمتر مورد توجه بوده است. از راه نقد متن مى‏توانیم برخى علل و اسباب اختلاف و تعارض احادیث را پیدا کنیم. نخست باید از نقش جوامع اولى و ثانوى در بروز مشکلات متن حدیث سخن گفت. تقطیع، پذیرش حجیت تعبّدى خبر و تبویب روایات از منظر فتوا، سه نکته مشکل‏برانگیز در کار مؤلفان این کتاب‏هاست. از دیگر عوامل بروز اختلالات متنى، فقدان میراث مکتوب در دوره‏ها...

هدف این مقاله، تعیین ضوابطی منطقی و فراگیر برای گزینش بهترین اسلوب ساماندهی این معیارها می باشد ومراحل اساسی دستیابی بدان عبارت است از : اشاره ای به نقش محوری معیارها و لزوم ارزیابی عملکردها؛ بررسی مقایسه ای اسلوبهای مؤلفان؛ عرضه الگویی مطلوب برای تبیین انواع به ظاهر متفاوت این اسلوبها؛ تشریح چگونگی عملکرد جمعی از صاحب نظران؛ و تعیین جایگاه نمونه ها در سلسله مراتب صعودی.