چکیده: باتوجه به اهمیت مهرهای ساسانی که جزء اسناد و مدارک اصیل و دست اول محسوب می شوند، مطالعه ی جامع درمورد آنها امری ضروری و اجتناب ناپذیراست. هنر دوره ی ساسانی ازهرمنظری که بررسی شود دریچه ی تازه ای برگستره ی دانش باستان-شناسی می گشاید و جنبه های مختلف زندگی این دوره را نشان می دهد. هنر مهرسازی و حکاکی نقوش روی مهرها که هنری قدیمی محسوب می شود در دوران ساسانیان اهمیت ویژه ای یافت. نقوشی...

نویسندگان و شاعران بزرگ برای زیبا و جذّاب کردن سخن خود از آرایه های مختلف ادبی استفاده می کنند. تلمیح یکی از مهمترین صناعات ادبی است که در زیبایی و عمق بخشیدن به کلام، نقش بارزی دارد و از دیرباز مورد توجّه شاعران بوده است. در شعر معاصر هم اغلب شاعران بدان توجّه داشته اند. از آنجایی که شناخت اشارات و تلمیحات یک اثر می تواند در درک مفاهیم و زیبایی های آن موثّر باشد، در این تحقیق سعی شده است تا کاربرد...

درگستره ی زبان و ادب فارسی، در زمینه ی بلاغت، آثار فراوانی پدید آمده است . اگر چه آثاری چون ترجمان البلاغه، حدائق السحر، المعجم، کنزالفواید، معیار جمالی ، حقایق الحدایق و... مجموعه ای از رساله هایی را تشکیل می دهند که در این زمینه، برای ما بازمانده است -علی رغم تلاش های مولفان- تحول جدی در این فن روی نداده است در نیم قرن اخیر، در این باب، مطالبی جسته وگریخته نوشته شده، که البتّه تغییری در اصول آ...

چکیده «النحو العصری» کتابی جدید در قواعد نحووصرف است، که مطابق گفته مؤلف، روش و شیوه ارائه بحث های آن جدید، و فهم و استفاده از آن آسان است. در این کتاب، نحو و صرف زبان عربی به طور کامل بررسی و محاسن و معایب شیوه تالیفات نحو زبان عربی گردآوری و تمام مباحث نحو و صرف زبان عربی و اسلوب های آن را بررسی شده است. کتاب «النحو العصری» از جامعیت نسبی برخوردار است، ولی نداشتن فهرست منابع، آیات و احادیث و ...

اسلوب شیوه خلق اندیشه و بیان آن در قالب الفاظ مناسب است. در کتاب های علوم بلاغی به موضوع اسلوب اهتمام شایسته نشده است هر چند در آثار گروهی از دانشمندان به بعضی از ویژگی های لفظی اسلوب اشاره شده است؛ اما این اطلاعات در بخش های مختلف آثارشان پراکنده است و بابی به آن اختصاص داده اند اسلوب و بلاغت با هم چه ارتباطی دارند ؟ و فرق بین آن دو چیست؟ شکی نیست که اسلوب و بلاغت هر دو به لفظ و معنی و مطابقت ...

این پژوهش به بررسی ارزش­های بلاغی قصاید سنایی از دیدگاه علم معانی می پردازد تا جنبه­ای مهمّ از ارزش­های ادبی آن را روشن کند. یکی از مباحث مهمّ علم معانی، مبحث قصر یا حصر است که بلاغت کلام را به­ویژه در بحث قصر اضافی و ادّعایی تبیین می­کند. در این جستار بر اساس قواعد مدوّن علم معانی، موضوع قصر و حصر در اشعار سنایی، ازجمله انواع آن، از چند زاویه بررسی و پس از سنجش آنها بر پایۀ قواعد و مباحث مطرح در ع...

بعد أن فرغ علماء النحو من جمع المادة اللغویة التی أرادوا تقعیدها من وسط شبه الجزیرة العربیة، و بعد أن نسقوها و صنفوها تحت عناوین بارزة تستغرق جمیع مناحی الکلام العربی و مرافقه، بعد القیام بکل تلک المراحل المنهجیة اعتقدوا بوجود مرحلة منهجیة أخری أوجبوا علی أنفسهم إنجازها و القیام بها، و هذه المرحلة هی عملیة التعلیل؛ فذکروا لکل ظاهرة من ظواهر اللغة، ولکل مسألة من مسائل النحو و الصرف علة لتساعد عل...

عباراتی پیچیده و مشکل در نظم و نثر ادبیات فارسی وجود دارد که به شرح و توضیح محتاج است . اشعار حافظ و خاقانی و مولوی و حتی سعدی و نثر کلیله و دمنه و مرزبان نامه و تاریخ بیهقی این مشکل را در بعضی جایها دارند. شرح دهندگان برداشتهای نادرست عرضه داشته اند و چون این معانی خطا به کتابهای درسی هم راه یافته بر خود لازم دانستم که معنای حقیقی عبارات را آنچنانکه گوینده اراده کرده و گفته است یادآوری کنم و ا...

یعدُّ الشیخ البهائی من نوابغ العالم الإسلامی، وقد أسدی الخدمات الکثیرة إلی الناس فی حیاته، ألَّف هذا العالم ما یقرب من مائة کتاب فی المجالات المختلفة العلمیَّة والأدبیَّة، منها «الفوائد الصمدیَّة» فی علم العربیَّة، وقد احتوی هذا الکتاب علی کلِّ القواعد النحویَّة حیث تناولها بإیجاز شدید، وقد کتبت علیه شروح منها «الحدائق الندیَّة فی شرح الفوائد الصمدیَّة» للسَّیِّد علی خان الکبیر، حیث قام الشارح فیه بجمع آراء النحاة، وق...

الملخّص من الصناعات الأدبیه التی تهدف إلی إثاره عواطف المخاطبین وتهییج شعورهم الخطابه فی موضوعاتها المتعدده من الوعظ والسیاسه والقضاء وغیرها. فیکون المخاطب فیها من جمهور الناس الّذین تغلب علیهم قوّه العاطفه أکثر من قدره التّعقل والتّفکر. فیجب علی الخطیب الالتزام بالأسالیب النحویه والبلاغیه فی أنواعها المختلفه، کعدم الرکاکه فی الألفاظ والعبارات وصحّتها من جهه المعانی وکذلک الالتزام بأنواع التشبیهات و...