فرضیه من در این مقاله مبتنی بر اینست که علی قلی بیک جبه دار نقاش دوره شاه عباس ثانی بر خلاف تصور بعضی از محققان خارجی و داخلی - فرنگی (اروپایی) نبوده بلکه از اهالی ارمنستان و یا گرجستان بوده که در دوره صفوی مسیحیان آنجا را فرنگی می نامیدند. در این مقاله با رجوع به منابع تاریخی و ادبی دوره صفوی ثابت شده که علی قلی حبه دار - نواده قرچقای خان گرجی (یا ارمنی) سپهسالار کل قشون ایران و حاکم مشهد در د...

محوطه تاریخی سنگ بست واقع در 35 کیلومتری جنوب مشهد، شامل بقایای شهری ویران، محصور با دیواری دفاعی و خندقی پیرامون آن است. مجموعه ای از بناهای ویران خارج از حصار این شهر، پیرامون مقبره منسوب به ارسلان جاذب والی توس در زمان سلطان محمود غزنوی (421-389هـ .ق/1030- 998م) وجود دارد. در این مقاله سعی شده است برای نخستین بار به مقبره ارسلان جاذب به عنوان جزیی از یک مسجد شبستانی، درون مجموعه ای از بناهای...

ایران زمین از دیرباز درمسیر تاخت و تازهای مختلف بوده است. با این همه فرهنگ دیرپای این سرزمین همواره پیش از آن که تأثیرپذیر باشد، تأثیرگذار بوده و اقوام تمدن تاز را تمدن‌ساز کرده است. نمونه این تأثیرگذاری در بناهای تاریخی ایران مشاهده می‌شود؛ که از آن جمله، مسجد جامع گوهرشاد در جوار بارگاه حرم رضوی است. جانشینان امیر تیمور گورکانی، ا...

از جمله مشکلاتی که نقد تاریخ نگاری صفویه با آن مواجه است کمبود اطلاعات درباره زندگی نامه، روش ها و دیدگاه های مورخان و واقعه ‍ نگارانی است که معمولاً از میان اهل دیوان برخاسته اند. در این پژوهش، دو مورخ درباری دوره شاه عباس اول (996-1038 ه.ق)، اسکندربیک ترکمان مؤلف تاریخ عالم آرای عباسی به عنوان منشی و ملاجلال یزدی مؤلف تاریخ عباسی به عنوان منجم که هر دو سی و اندی سال را در خدمت شاه بوده اند برگ...

نویسنده در این مقاله تلاش نموده است تا از طرفی علل اجتماعی ـ اقتصادی،  و از طرف دیگر آرا و نظریاتی (داخلی / خارجی) را در خصوص انقلاب سفید و بویژه اصلاحات ارضی تحلیل نماید. اشرف با اشاره به فشارهای مختلفی که در خصوص انجام اصلاحات بر دولت شاه وارد می‌شد، اساساً بنیان تفکر مبتنی بر انجام اصلاحات را در بیرون از دولت محمدرضا پهلوی جستجو می‌نماید. وی در این مقاله به بررسی روابط ...

نوشتار حاضر به تامل در باب معنا و مضمون عدالتخانه دولتی می پردازد.فعالان سیاسی و رهبران روحانی در اعتراض و واکنش به فلک بستن تجار قند توسط حاکم تهران-میرزا احمدخان علاء الدوله-و ماجرای مسجد شاه به حضرت عبدالعظیم رفتند.این حرکت در تاریخ انقلاب مشروطیت به هجرت صغری مشهور شد.متحصنین حضرت عبدالعظیم برای پایان یافتن تحصنشان مطالبات هشت گانه ای را مطرح کرده بودند.یکی از آن مطالبات عدالتخانه دولتی بود...

نوشتار حاضر به تامل در باب معنا و مضمون عدالتخانه دولتی می‌پردازد.فعالان سیاسی و رهبران روحانی در اعتراض و واکنش به فلک بستن تجار قند توسط حاکم تهران-میرزا احمدخان علاء الدوله-و ماجرای مسجد شاه به حضرت عبدالعظیم رفتند.این حرکت در تاریخ انقلاب مشروطیت به هجرت صغری مشهور شد.متحصنین حضرت عبدالعظیم برای پایان یافتن تحصنشان مطالبات هشت گانه‌ای را مطرح کرده بودند.یکی از آن مطالبات عدالتخانه دولتی بود...

مسجد جامع یزد با قامتی برافراشته در دل کویر، یکی از مساجد عظیم و مهم دوران معماری ایرانی، اسلامی است . درخشندگی کاشی ها، بلندی مناره ها، زیبای گچ کاری، گشادی صحن، خوابیدگی گنبد، شبستان زمستانی وسیع، ایوان بزرگ و غرفه ها، گوشواره ها، رواقها و طنبی ها همه در بالاترین حد زیبایی است . آنچه در کنار مکان و فضای مسجد نقشی شاخص و بارز را ایفا می کند، نقوشی نقر شده بر بستر اجر و نقوش کاشی است . مسجد جام...

تزئینات در هنرهای اسلامی به طور کلی به سه قسم گیاهی، هندسی و کتیبه‌ای قابل تقسیم است. تزئینات هندسی را در ایران گره چینی یا گره سازی می نامند. در این مقاله به بررسی، کشف و توصیف ساختار هندسی گره چینی و مقایسه نظم موجود در آن با نظم موجود در ساختار های طبیعی بر مبنای روش تحقیق توصیفی پرداخته شده است و این فرضیه را مطرح می سازد که علت تشابه میان برخی اجزای معماری سنتی با بعضی ساختارهای طبیعی، تق...