گذار جمعیتی یک تحول جمعیتی بنیادین و فراگیر بوده و تجربه­ای اجتناب­ناپذیر برای همه­ی کشورهای دنیا است. اغلب به دلیل ناهماهنگی زمانی گذار جمعیتی با گذار اقتصادی و اجتماعی و عدم اتخاذ سیاست­های اقتصادی ـ اجتماعی متناسب با آن، در بسیاری از کشورها، مسائلی بروز خواهد کرد که در صورت عدم چاره­اندیشی، مسائل اقتصادی و اجتماعی حادی را در پی خواهد داشت. هدف از انجام مطالعه­ی حاضر، تحلیل دینامیکی تحولات جم...

نگاهی کلی به رسانه‌های خبری بازاری تاجیک که عده‌ای به آن «مطبوعات زرد» می‌گویند، نشان‌دهندة تأثیر بی‌واسطۀ مطبوعات روسی به این رسانه‌هاست. این مقاله با هدف بررسی و مقایسۀ مهم‌ترین رسانه‌های خبری بازاری، یعنی نشریات، رادیو و تلویزیون در تاجیکستان و روسیه نوشته شده است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، دو دوره در مطبوعات شوروی قابل‌ شناسایی است: دورۀ اول، ابتدای دورۀ بازسازی و دورۀ دوم، پس از دو...

ایران شناسی در شوروی در قرن نوزدهم میلادی بسیار رشد کرده و به دستاوردهایی درخشان نائل شده بود؛ اما همۀ آثاری که در این زمینه منتشر شده بودند، ارزش والای علمی نداشتند و بیشتر به توصیف اوضاع اقتصادی و سیاسی ایران آن زمان می پرداختند. برخلاف قرن نوزدهم، در قرن بیست میلادی ایران شناسی در شوروی بیشتر جنبۀ سیاسی به خود گرفت. در این دوره آثار ایران شناسان معروفی چون برتولد، برتلس، دیاکونوف و... پایه ه...

همکاری بین کشورها بر سر منابع آب به میزان زیادی با روابط سیاسی و اقتصادی و میزان اطمینان و اعتماد سیاسی طرفین به یکدیگر ارتباط دارد زمانی که کشورهای حاشیه رودخانه دیدگاه سیاسی مشترکی داشته باشند و یا روابط اقتصادی و تجاری گسترده ای با یکدیگر داشته باشند این عامل امکان همکاری ودر نهایت دستیابی به توافق بین آنها را افزایش می دهد. بر عکس زمانیکه کشورهای حاشیه رود فاقد روابط سیاسی و اقتصادی گسترده...

جوانان ایران هم اکنون حدود یک سوم از کل جمعیت را تشکیل می دهند. ایده آل ها و رفتارهای جمعیتی این بخش از جمعیت، نقش مهمی در پدیده ها و نهایتاً معادلات جمعیتی جامعه دارد. مطالعه حاضر، برخی از چالش های اقتصادی- اجتماعی و دلالت های آن برای ایده آل های ازدواج و فرزندآوری را در میان جوانان شهر سنندج بررسی کرده است. داده های تحقیق منبعث از پیمایشی است که با تکنیک پرسشنامه و منطبق با سؤالات سازمان ملّی ج...

از پیامدهای زیان‌بار حاکمیت هفتادسالۀ رژیم کمونیستی اتحاد شوروی در منطقۀ تاریخی آسیای مرکزی، پنج جمهوری قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان، ترکمنستان و تاجیکستان تغییر اجباری رسم‌الخط نوشتاری این کشورها به سیریلیک (روسی) بود. این وضعیت در جمهوری تاجیکستان به‌علت تفاوت زبانی با چهار جمهوری دیگر پیچیدگی خاصی داشت. در هر صورت پس از فروپاشی اتحاد شوروی انتظار می‌رفت با استقلال جمهوری تاجیکستان الفبای نی...

در دهه های گذشته بر کاهش جمعیت، و در دهه نود بر افزایش جمعیت تأکید می شود. به راستی علت این تفاو تها در سیاست گزاری چیست؟ نوشتار حاضر، بخشی از این مسئله را مورد کاوش قرار داده و نشان م یدهد فراباورهای جمعیتی، به آن دسته از عناصر واقعی اشاره میکند که در تصمیم گیری های مربوط به سیاست هایِ جمعیتی و رشد مناسب جمعیت در جامعه اسلامی، مؤثر است. در این مقاله، علاوه بر بیان سیاست گزاری های کمی و کیفیِ ج...

خانواده در جوامع گوناگون کانون مهمی برای حمایت از انسان‌ها و حفظ انسجام و تعالی جامعه است و نقش برجسته‌ای در ساختار فرهنگی، اقتصادی و سیاسی هر اجتماع دارد. در این میان، قوانین تاجیکستان در راستای حمایت و تقویت بنیان خانواده و جلوگیری از تزلزل آن، نفقه را به‌عنوان یکی از مهم‌ترین اصل حقوق خانواده از جهات متعدد مورد توجه قرار داده است. به‌گونه‌ای که نفقه را بر دوش پرداخت‌کننده‌ای گذاشته است که بر...

رادیو به‌عنوان یکی از رسانه‌های اطلاعاتی، در خبررسانی رویداد‌ها و وقایع به مردم نقشی مهم داشته است. در همین راستا، رادیو تاجیکستان در 10 آوریل سال 1930م تأسیس شد که تا امروز چندین مرحله را پشت ‌سر گذاشته است. در این مقاله، نگارنده به تشریح محتوای برنامۀ رادیویی از همان سال‌های اول- که ادیبان و روزنامه‌‌نگاران تاجیک نگاشته‌های خود را در رادیو مستقیماً قرائت می‌کردند و آن گفتار‌ها به‌ «رادیو روزنا...