بیشتر مباحثی که در اندیشه‌های فلسفی و کلامی غرب، دربارۀ مسئلۀ شر مطرح شده‌اند، به جنبۀ نظری آن، (آن‌گونه که در ساختار کتاب مقدس بیان شده است) توجه داشته‌اند. این مباحث اغلب با اشاره به منطقی بودن مسئلۀ مذکور، ناسازگاری قدرت و علم مطلق خدا و رحمت واسعۀ او، وجود انواع مختلف شر در عالم را چالشی جدی پیش روی مؤمنان دانسته‌اند. الهیات پویشی به‌عنوان جنبش نوینی در مباحث کلامی - فلسفی با بهره‌گیری از د...

«الاهیات شبانی» قسمی از الاهیات نقلی مسیحی است که وظیفه انتقال عشق و مراقبت الاهی به تمام نیازمندان را بر‌ عهده دارد. الاهیاتی است که نَسَب خود را به مسیح و پولس، در حکم شبانان مردم، می‌رساند و بنای خود را بر الگوی زندگی شبانی مسیح می‌گذارد. طبیعی است که مسئلۀ شر در لباس مسئله‌ای منطقی و فلسفی برای این الاهیات جلوه‌گر نمی‌شود، چراکه الاهیات شبانی رسالت مدافعه‌جویانه‌ای را بر عهده نگرفته است. اما ...

از دیرباز، مسئلۀ حسن و قبح از دو منظر وجود‌شناختی و معرفت‌شناختی در فلسفه و کلام مورد بحث قرار گرفته است. جستار پیش رو درصدد پاسخ به این مسئله است که آیا نظریۀ ادراکات اعتباری علامه طباطبائی، راه حل جدیدی برای مسئلۀ حسن و قبح ارائه می‌دهد یا نه؛ و در صورت پاسخ مثبت، این راه حل از کدام حیث (وجودشناختی یا معرفت‌شناختی) به مسئله پرداخته است؟ مقاله نشان می‌دهد که نظریۀ ادراکات اعتباری با بررسی معرف...

آلوین گلدمن در مقالة «باور موجه چیست؟» به اختصار یکی از جنجالی‌ترین و در عین حال تأثیرگذارترین نظریه‌های توجیه – یعنی نظریة اعتمادگرایی فرایندی- را صورت‌بندی کرده است. در نوشتار حاضر ابتدا تلاش خواهد شد تا نظریة گلدمن در قالبی ساده و همه‌فهم بیان شود. سپس نقاط قوت و ضعف این قرائت از اعتمادگرایی فرایندی مورد سنجش قرار خواهد گرفت. ایراد شیطان دکارتی، ایراد کلیت یا شمول، نداشتن دلیل برای اعتمادپذی...

سنجش، تأیید یا تکذیب هیچ یک از آرای معطوف به واقعیت کثرت ادیان، همچون حصرگرایی 4شمول گرایی 5 یا کثرت گرایی 6 دینی، که از مهم ترین مباحث دو حوزۀ فلسفۀ دین و کلام جدید به شمارمی آیند، مقصود این نوشتار نیست. بلکه این پژوهش بی هیچ ارزشداوری، تنها در پی تبیین رویکرد یکی ازمتأملان و عارفان شهیر ایرانی اسلامی نسبت به مقولۀ کثرت ادیان است و می کوشد تا پرده از چهرۀ رأیخاص وی دربارۀ این مقولۀ مهم بردارد....

مسئلۀ انتخاب ماشین‏آلات یک موضوع پیچیده و مهم در سیستم‏های تولیدی و صنعتی است. انتخاب نامناسب ممکن است به بروز مسئله‏های زیادی رهنمون شود که بر بهره‏وری، دقت، انعطاف‏پذیری و کیفیت محصولات اثر منفی دارند. به دلیل متفاوت بودن شاخص‏های تأثیرگذار، نیاز است به دیدگاه کارشناسان و مدیران برای دامنۀ پذیرفتنی در سنجش هر شاخص توجه شود. در این پژوهش رویکردی ترکیبی با به کارگیری روش وزن­دهی ضریب همبستگی و ...

مسئلۀ بهینه­سازی مارکویتز و تعیین مرز کارای سرمایه­گذاری، هنگامی­که وضعیت و محدودیت­های دنیای واقعی در نظر گرفته شود، به سادگی با استفاده از شیوه­های دقیق ریاضی، مانند برنامه­ریزی درجۀ دوم، حل نمی­شود. از سوی دیگر، اغلب مدیران ترجیح می­دهند به جای مدیریت سبد بسیار بزرگ، سبد کوچکی از دارایی­ها را اداره کنند. این مسئله را می‎توان به محدودیت­های کاردینال، یعنی محدودیت­های حداقل و حداکثر تعداد دارا...

یکی از مسائل فلسفی بسیار مهم و بدیعی که ویتگنشتاین در دورۀ متأخر فکر خود، در کتاب پرنفوذ «تحقیقات فلسفی» عرضه کرده، مسئلۀ زبان خصوصی است. این مسئله از چنان اهمیتی برخوردار است که حتی می توان گفت معرفت شناسی دورۀ معاصر یکسره متأثر از آن است. به اعتقاد ویتگنشتاین، تنها راه برون رفت از شکاکیت معرفت شناختی و زبان شناختی، انکار زبان خصوصی است. افزون بر این، مسئلۀ اذهان دیگر که در فرض قول به زبان خصو...

ابن رشد نظریات فلسفی ابن سینا را در پنج مسئله به طور ویژه نقد و بررسی کرده است که عبارت اند از: یک. مسئلۀ صدور و قاعدۀ الواحد؛ دو. تبیین نظام خلقت و مسئلۀ افلاک؛ سه. حدوث عالم و روش ابن سینا در اثبات حدوث آن؛ چهار. ادراک نفس؛ پنج. بحث زیادت وجود بر ماهیت. محور بحث های وی در انتقاداتی که بر شیخ وارد کرده، یکی آن است که ابن سینا در طرح برخی از مباحث یادشده آرایی مطرح می کند که ریشه در فلسفۀ ارس...

شهید سیدمحمدباقر صدر تفسیر خاصی از مفهوم احتمال به دست داده است که می توان آن را «تفسیر اجمالی احتمال» نامید. در شماره پیشین مجله نقدونظر به تفصیل به این نکته پرداخته شد که آیا تفسیر اجمالی با اصول موضوعه نظریۀ احتمالات سازگار است یا نه. در این مقاله به این پرسش پرداخته می شود که آیا تفسیر اجمالی می تواند تبیین کامل و منسجمی از شهودها و ارتکازات ما در اسناد احتمال به رویدادهای مختلف به دست دهد....