اسماعیله، به عنوان فرقه پیشرو در تأویل و باطنی‏گری اهمیت فراوانی برای تأویل قایل است. تاکنون به صورت مستقل به بحث تأویل در روایات اسماعیلی پرداخته نشده است. سؤال این است که: مبانی، ابزارها و روش تأویل و منظور از حدیث اسماعیلی، در روایات اسماعیلیه چیست؟ هدف مقاله، ارتقای سطح مطالعات بین مذاهب دانش‏پژوهان حوزه و دانشگاه است که به روش توصیفی- تحلیلی به سرانجام رسیده است. بعد از تبیین ماهیت تأویل، ...

برای تحلیل سیره سیاسی ـ حکومتی پیامبر اعظم 9 نخست هدف ارسال رسل بررسی شده است. در اندیشه قرآنی علامه طباطبایی، این بحث از انسان شناسی آغاز و به معرفت شناسی و فلسفه اجتماعی ـ سیاسی و سپس فلسفه وحی و نبوت می انجامد. ویژگی های انسان و علوم و ادراکات او به گونه ای است که به شناخت حقایق هستی و بهره گیری از دیگر موجودات در طی طریق و حرکت استکمالی منجر می شود، از جمله به زندگی اجتماعی منزلی و مدنی و ا...

آفرینش انسان از منظر آموزه­های زروانی به دو گونۀ آفرینش با­ واسطه و آفرینش بی­واسطه تعریف می­شود. این آموزه‌های اسطوره­ای شباهت‌هایی با آموزه­های اسماعیلی دارد و با آن قابل مقایسه است. پیدایش اسطوره­ای اهورامزدا به دنبال شک و تردید زروانی و ویژگی­های وی، تا حدودی در ادبیات اسماعیلیان نخستین در قالب کونی و قدر و پس از آن در قالب عقل و نفس انعکاس ­یافته است. ویژگی دیگر، دستیاران خداوند در خلق و ت...

در دور دست ها ، پهلو به پهلوی چین ، باریکه سرزمینی است ، بسیار مرتفع ، با کوه های آسمان بوس و به هم فشرده ، با معبرهای تنگ دشوار گذر، با زمستان های سرد نه ماهه ، برخوردگاه چهار تمدن بزرگ آسیا : ایران ، هند ، چین و آسیای مرکزی که دورترین نقطه است نسبت به همه ی آنها و پناهگاهی است امن برای رانده شدگان از سراسر این سرزمین ها ،نه تنها کسان که حتی باورها و اندیشه های کهن ، نه در کنار هم که آمیخته با...

برای تحلیل سیره سیاسی ـ حکومتی پیامبر اعظم 9 نخست هدف ارسال رسل بررسی شده است. در اندیشه قرآنی علامه طباطبایی، این بحث از انسان شناسی آغاز و به معرفت شناسی و فلسفه اجتماعی ـ سیاسی و سپس فلسفه وحی و نبوت می انجامد. ویژگی های انسان و علوم و ادراکات او به گونه ای است که به شناخت حقایق هستی و بهره گیری از دیگر موجودات در طی طریق و حرکت استکمالی منجر می شود، از جمله به زندگی اجتماعی منزلی و مدنی و ا...

تاریخ پیدایش رسانه به زمان نیاز بشر به تبادل اطلاعات برمی گردد؛ یعنی به آغاز زندگی اجتماعی انسانهای نخستین بر روی زمین. قرآن، به عنوان قدیمی ترین و موثق ترین کتاب آسمانی از روز نزول تا به امروز، نقش رسانه ای دینی داشته است و ویژ گیهای اخلاقی منحصربه فردی دارد که آن را از سایر رسانه ها متمایز می سازد؛ از جمله این ویژ گیها، ربّانی و مظهر حق بودن، اعتبار، تکیه بر دلیل و برهان در اقناع مردم، پایبند ...

سازمان دعوت عباسیان و سازمان وکالت امامیه دو سازمان مخفی بودند که در قرون دوم و سوم هجری در سرزمین های اسلامی فعالیت می کردند. امامان شیعه(ع) در زمان حضور خود، از تشکیلات وکالت برای ایجاد ارتباط با شیعیان در تمام نقاط قلمرو اسلامی استفاده می کردند. عباسیان نیز در رفتاری مشابه، از داعیان برای بسط و گسترش دعوت خود بهره می بردند. این که این دو سازمان چه شباهت ها و تفاوت هایی با هم داشتهاند، مهم اس...

تشکیل خلافت فاطمیان به سال 297 قمری در افریقیه عوامل و زمینه‏های متعددی داشته است. در بین این عوامل، زمینه‏های اقتصادی کم تر مورد توجه قرار گرفته است؛ در حالی که اهمّیّت آن کم تر از عوامل دیگر نیست. در این مقاله اوضاع اقتصادی و نقش آن در تشکیل خلافت فاطمیان بررسی می‏شود. برخی از عوامل اقتصادیِ تأثیر گذار بر تشکیل خلافت فاطمی، به اوضاعِ افریقیه و مغرب در نیمه‏ی دوم قرن سوم قمری و بخشی به عملکرد فاطم...

اسماعیلیه دومین شعبه پرجمعیت شیعه بعد از اثنی عشری است. این شعبه پس از وفات امام جعفر صادق (ع) در سال 148 هجری قمری، قائل به امامت اسماعیل فرزند بزرگتر امام شدند و از دیگر شیعیان جدا گشتند و برای براندازی حکومت عباسیان کوشیدند و در قرن های سوم تا هفتم هجری قمری پیروان بسیاری یافتند، ازآن جمله در ایران دست به تبلیغات مخفیانه زدند و کسان و گروه هایی به آنان پیوستند. در واقع اسماعیلیه نام عمومی تم...

مستنصر (خلافت 427 - 487ق) یکی از معروف‏ترین خلفای فاطمی مصر است که مدت زیادی بر مسند قدرت بود. دوران او با این‏که فراز و نشیب‏های زیادی داشت؛ اما یکی از مهم‏ترین و حساس‏ترین دوره‏های تاریخ دولت اسماعیلی مذهب مصر به شمار می‏رود. هنگامی که حکومت اسماعیلی مصر، در سراشیب سقوط قرار گرفت و خطرات داخلی و خارجی آن را تهدید می‏کرد، وزارت به شخصی به نام بدر الجمالی (وزارت 466 - 487ق) سپرده شد و او توانست...