کتاب اسرارالتوحید با تصحیح و تعلیقات مستوفای شفیعی کدکنی چند سال پیش به صورت مهذّب و منقّح، چاپ و منتشر شد. در این چاپ، گره بسیاری از مشکلات گشوده شده؛ ولی در برخی موارد، ابهاماتی چند، همچنان برجای مانده است. از جمله این مشکلات، فعل «بکفت» در عبارت «به ارادت شیخ بکفت» است که شفیعی کدکنی حدس زده‌اند که فعل «کفتن» در این جمله به معنای «انس و الفت گرفتن» آمده است. در این مقاله با شواهدی مستدل نشان د...

با مطالعه و بررسی اشعار شفیعی کدکنی می توان اصول و ارکان زیباشناسی شعر او را شناخت؛ اصول و ارکانی که مایۀ قوام زیبایی در شعر و جذابیت آن برای مخاطب می شود. اصل «وحدت» در زیباشناسی شعر شفیعی کدکنی مهم ترین رکن است. به بیان دیگر، رشته هایی مرئی و نامرئی در لفظ و معنی اجزای سخن شفیعی را به هم پیوند زده و به آن ها پیکره ای واحد داده است و همین نکته باعث جذابیت و تأثیرگذاری بیش تر آن در مخاطب شده اس...

پژوهش علمی، نیاز همیشگی بشر برای دست یابی به افق های ناشناخته ی جهان هستی است.روش ، شیوه ی پژوهش علمی است که راه رسیدن به مقصود را برای پژوهشگر هموار می کند. روش شناسی پژوهش های ادبی، یکی از شاخه های علمی نوین است که آموزش آن، یکی از ضرورت های دانشگاهی امروز شده است. شناخت دقیق مفهوم پژوهش و روش در پژوهش ، علاوه بر ارتقای جایگاه پژوهش در مراکز دانشگاهی، شیوه ی صحیح و علمی پژوهش را جایگزین شیوه...

دراسة التقنیات الأدبیة الحدیثة المشترکة بین الأدبین من أهم المواضیع التی تندرج فی دائرة دراسات المقارنة، وبما أنه لم یؤدّ الدارسون حقّها من التحلیل والتحقیق، فالبحث هذا یتناول هذه المسألة فی أعمال اثنین من الشعراء أولهما «البیاتیّ» العربی وثانیهما «شفیعی کدکنی» الفارسی. ویسعی من وراء تحلیل ظاهرة تقنیة القناع والرمز عن أسطورة الحلاج فیما بینهما. من أهمّ معطیات هذا البحث الذی انتهج المنهج الوصفی- ال...

ساختار شعر معاصر فارسی در طول حیات خویش از نفوذ زبانی و ادبی برکنار نمانده و خواسته یا ناخواسته تحت سیطره گذشته زبان فارسی و به طور مشخص زبان خراسانی در شعر بعضی از شاعران نوپرداز قرار گرفته‏است. شفیعی کدکنی از سرایندگانی است که با توجه به ارادتی که به زبان کهن خراسانی دارد، توانسته با بهره‏گیری از قریحه ذاتی و اکتسابی خود در به‏کارگیری امکانات آن زبان از یک طرف رونقی به زبان شاعری خویش بخشد و ...

شفیعی کدکنی یکی از نمایندگان شعر اجتماعی و سیاسی معاصر است و در این پژوهش، با تکیه بر نظریه ایدئولوژی آلتوسر به بررسی لایه‌ اجتماعی-سیاسی شعر او در دهه 50 پرداخته شده است. آلتوسر ادبیات و هنر را بخشی از دستگاه‌ ایدئولوژیک دولت می‌داند که به‎طورکلی، در خدمت پیشبرد اهداف دولت قرار دارد ولی در شرایط خاص ممکن است در خدمت ایدئولوژی‌های برآمده از خاستگاه‌های متفاوت نیز قرار گیرد. در این پژوهش، با است...

چکیده در این تحقیق کوشیده شده تا با تحلیل موضوعات اشعار پیش از انقلاب اسلامی شفیعی کدکنی و همچنین اشعار امین پور شاعر بعد انقلاب اسلامی ، نقش این شاعران آزادی خواه را در آگاهی بخشی به جامعه ی عصر خود روشن تر کنیم و هم جلوه هایی از تعهد و رسالت اجتماعی آنان را باز نماییم. هدف این تحقیق، استخراج و تحلیل درون مایه است؛ درون مایه تلاشی است وسیع تر و جزیی تر، موشکافانه تر و تقریباً دیریاب تر. ای...

نماد در اصطلاح ادبی یک پدیده‌ی زبانی است که بر معنایی مشخّص دلالت نمی‌کند بلکه زمینه‌ی خلق مفهومی را در ذهن خواننده ایجاد می‎کند. نمادپردازی هر چند در ادبیات کلاسیک فارسی بویژه ادب عرفانی رایج بوده است امّا شاعران نوپرداز معاصر توجّه بیشتر و جدّی‌تری به آن داشته‌اند به‌گونه‌ای که جریان سمبولیسم غنی‌ترین شاخه‌ی شعر معاصر شناخته می‌شود. علّت این امر یکی اوضاع سیاسی اجتماعی جامعه است و دیگر خاصیت چند م...

رویکردهای نقد ادبی جدید، با پرداخت های دیگرگونه به متون ادبی، امکان برساختن معانی متعدد و پایان ناپذیر را برای این آثار فراهم می آورند و عنصر مرگ را از حیات آثار ادبی می ستانند؛ در این میان نقد نو (فرمالیسم امریکایی) که همزمان و در ادامه ی جریان فرمالیسم روسی در حدود دهه ی سی در امریکا پدیدار شد، در حقیقت نخستین تلاش منتقدین ادبی بوده است برای اصالت بخشیدن به متن و رهاندن متون ادبی از داوری های...

«معراج نامه» شفیعی کدکنی از اشعار سمبولیسم اجتماعی و از نمونه­های رؤیابینی در ادبیات فارسی است. این ­شعر نُه قسمتی شامل رمز و سمبل­های خاصی است که شاعر با تکیه بر آنها، به راهنمایی «دل» در دوزخ، بهشت و زمین که تأویلی از اندیشه خود اوست؛ زده است. شعر دارای شش وادی است. وادی اول، مرحله رهایش راوی و یافتن الهام، وادی دوم دسترسی به نیروی عقلانی و فکری و سیر بسیار فراتر از حدّ انسانی، وادی سوم با تمثی...