یکی از مباحث مهم در حوزه علوم قرآنی و تفسیر، مسئله «مبانی یا اصول تفسیر» است. مبانی تفسیر که همان باورها و اصول پذیرفته شده و مسلّم نزد مفسّر است، در فرایند تفسیر وی، ایفای نقش می کند و پذیرش یا عدم پذیرش آنها، سبب رویکرد خاص در تفسیر می گردد. از آنجا که مبانی مفسران متفاوت است، لذا اختلاف در تفسیر پدید می آید. از امام محمدباقر (علیه السلام) روایات فراوانی در حوزه تفسیر آیات قرآن و علوم قرآنی باق...

در میان جوامع حدیثی شیعه، بحار الأنوار به دلیل جامعیتِ بیشترِ موضوعات، منابع و احادیث آن و حضور علمی مؤلفش، علامه محمد باقر مجلسی، اهمیت بیشتری یافته است. مطالعه بحار الأنوار و توضیحات علامه مجلسی بیان گر رفتار گزینشی وی  در مواجهه با مصادر و احادیث است. وی به پیروی از دانشوران حدیث محورِ پیش  از خود، در اعتبار سنجی احادیث به قراین متنی بیش از قراین سندی ارج  می نهاده است.این پژوهش با روش توصیفی ت...

استاد بهبودی[1]  از محققان صاحب نظر عصر حاضر در حوزه حدیث است که دیدگاه های جدیدی در زمینه نقد احادیث ارائه می نماید. وی به بررسی های ظاهری و سطحیِ سندی اکتفا نمی نماید و سند و متن را توأمان مورد ارزیابی قرار می دهد. علت، از منظر وی اعم از هرگونه عیب و بیماری پنهان یا آشکار احادیث است که به سه دسته: علل موجود در متن، سند و در متن و سند تقسیم می شود. وی برای شناسایی علل احادیث به هرگونه اطلاعات...

قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به فاصله کوتاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی تدوین و به وسیله مجلس خبرگان تصویب شد. محتوای این قانون عمدتاً برگرفته از تعالیم دین مبین اسلام و در برخی موارد نیز بر اساس رویۀ عقلا بوده است که در این میان نقش اندیشمندان اسلامی بسیار پررنگ می‌نماید. بر این مبنا تحقیق حاضر بر آن است تا اثبات کند که اندیشه‌های فقهی و سیاسی شهید محمد باقر صدر در کنار اندیشه‌های حضرت امام ...

معانی القرآن  نام اثر محمد باقر بهبودی در ترجمه تفسیری قران است. شناخت روش بهبودی در ترجمه، از رهگذر تامل در معانی القرآن و دیگر آثار او همچون تدبری در قرآن، معارف قرآنی، معجز قرآن و مبارزه با فلسفه شرک و گزیده های کتب اربعه و پاورقی های بحارالانوار میسر است. بر این اساس، مهم ترین قواعد او در ترجمه قرآن عبارتند از : توجه به تاریخ نزول آیات، فضای نزول، خطاب های صدر آیات، تبعیت از روایات صحیح، مط...

معرفی پایان نامه های قرآنی موجود در کتابخانه تخصصی مرکز فرهنگ و معارف قرآن دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم است. این فهرست براساس ترتیب الفبا تنظیم شده و اطلاعات کتابشناختی هر اثر - ردیف، عنوان پایان نامه، موضوع، نگارنده، استاد راهنما، استاد مشاور، مقطع درسی پایان نامه، نام دانشگاه و یا دانشکده، سال تنظیم و نگارش، تعداد صفحات و پاورقی - در آن آمده است. از مجموع 217 پایان نامه معرفی شده، 14 عنو...

میان دانشوران معاصر شیعه سه دیدگاه درباره رویکرد علامه محمد باقر مجلسی در تألیف بحار الانوار وجود دارد. بیشتر آنان برآن‏اند که هدف وی فقط جمع‏آوری احادیث بوده است. عده‏‏ای نقش گزینشیِ وی در انتخاب مصادر و احادیث بحار الانوار را به قصد کارآمد شدن پذیرفته‏اند. گروه دیگری افزون بر تأیید گزینشی بودن روایات بحار الانوار، بر این باورند که وی روایاتی را که خود صحیح ‏‏ می‏دانسته در بحار الانوار آورده، م...

این مقاله عهده‌دار بررسی ویژگی‌های اجتهادی فقیهان سیاسی در چارچوب رهیافت «فقه‌النظریه» است. این رهیافت یکی از دستگاه‌های فقهی در دورۀ معاصر است که در‌صدد تولید حکم شرعی از درون نظریه است. مبتکر و مؤسس این رهیافت فقهی −آیت‌اللّه شهید سید محمد باقر صدرe− درصدد تولید نظریه‌های اسلامی در حوزه‌های گوناگون زندگی از درون شریعت می‌باشد. پرسش اساسی مقاله این است که مهم‌ترین مؤلفه‌ها و ویژگی‌های اجتهادی ف...