اندیشمندان حوزة عرفان ایرانی همواره نظرات گوناگونی را در باب مفهوم عشق ابراز داشته‌اند که بیانگر اهمیت مقام عشق در تعالیم و آموزه‌های اندیشه دینی ایرانی است. احمد غزالی (520-452 ه.ق) با خلق آثار عرفانی خویش، تحولاتی چشمگیری در باب سرشت عشق پدید آورده است و در سوانح العشاق که نخسین اثر وی در ساحت عشق و به زبان فارسی است، تعابیر و تفسیرهای بدیعی از حکایت دلدادگی لیلی و مجنون ارائه نموده ...

در این مقاله، مقدمه‌ای که در ستایش و حمد خداوند در آغاز چهار مثنوی لیلی و مجنون نظامی، مجنون و لیلی امیر خسرو دهلوی، لیلی و مجنون جامی و لیلی و مجنون مکتبی آمده و اصطلاحاً تحمیدیه نامیده می‌شود با هم مقایسه شده است. مقایسه این چهار تحمیدیه، چند نکته را آشکار می سازد: 1- صفات ثبوتی و صفات سلبی خداوند، توجه به خلقت و دعا، محوری ترین مباحث تحمیدیه هاست.2- ترتیب مباحث، در تحمیدیه ها ساختار خاصی دارد...

فرهنگ واره یا فرهنگ نامه، اثر و مرجعی است که در آن آگاهی مفید، مختصر و مستند از ویژگی ها و اصطلاحات اثر اعم از لغات و ترکیبات، اشارات قرآنی، احادیث و ابیات عربی، اصطلاحات دیوانی، طبی و ... ارائه می شود. این اثر می تواند حلقه ی واسطی باشد میان منظومه لیلی و مجنون نظامی و مخاطب تا خواننده را در دست یابی به اطلاعات مورد نیاز یاری دهد. این پژوهش به شیوه نظری و با استفاده از منابع گوناگون صورت گ...

داستان لیلی و مجنون، روایتی نا مکرّر از کهن داستان «عشق» است که گذر روزگاران، غبار کهنگی بر رخساره اش ننشانده است. تمام تلاش نگارنده بر آن بوده است که با کاوش های اینترنتی و کتابخانه ای، سیر تحول این داستان را، قدم به قدم، در ادبیات عربی و فارسی به بررسی بنشیند؛ باشد که نقطه عطفی برای پژوهش های بیشتر در داستان «لیلی و مجنون»، از این منظر باشد. خاستگاه اولیه داستان، بادیه نجد، در سده نخست هجری اس...

با ورود جبری تجدد و فروپاشی خانواده­های گسترده­ی پدر سالار پیشین و گذار و تقلیل این سازه­ی اجتماعی به  واحد های هسته­ای و کوچک، بی آن که زمینه­ های ذهنی و عینی آن تولید و شکل گرفته باشد، بیم آن می­ رود که؛ این مهم ترین نهاد اجتماعی در روزگار ما نتواند کارکرد های به هنجار اسلامی و اجتماعی خود را به درستی انجام دهد از این رو، گفتگو از خانواده و جایگاه و کنش­های بی­ شمار آن بیش از پیش ضروری به نظر...

سلب مسئولیت های مدنی از مجانین یا به تعبیری محجوریت مجانین در فقه امامیه، از جمله احکامی است که همه فقهای امامیه در این موضوع اتفاق نظر دارند. در این پایان نامه سعی شده است این موضوع تبیین گردیده و زوایای مبهم آن روشن گردد.

زمان، یکی از مهم­ترین عناصر روایت است که از سردمداران این نظریه، ژرار ژنت فرانسوی است. او زمان را به سه مقولۀ کلی تقسیم می­کند: نظم، تداوم و بسامد؛ که هر یک از این موارد نیز خود به موارد ریزتری تقسیم می­شوند. در این پژوهش به بررسی این عنصر روایت در منظومۀ لیلی و مجنون نظامی پرداخته شده است. از آن جا که نظامی، از داستان­سرایان بزرگ ادب فارسی است و منظومه­های او مقلّدان زیادی پیدا کرد، لزوم این بر...

هدف از این مطالعه تجزیه و تحلیل مفاهیم نقش زن و مرد(gender roles) و معکوس شدن این نقشها (gender reversals) در دو اثر رومئو و ژولیت شکسپیر و لیلی و مجنون نظامی می باشد. این مطالعه با هدف مقایسه ای نشان می دهد که، با وجود تفاوت در سبک، فرهنگ، زمان و ژانربین دنیای رومئو و ژولیت و لیلی و مجنون، هر دو جوامعی مردسالارانه می باشند که در آن ها شخصیت های اصلی هر دو اثر، رومئو، ژولیت، لیلی و مجنون، به چا...

هدف از پژوهش حاضر بررسی پدیدارشناسانۀ غنا در اشعار نظامی و امیرخسرو به‌ویژه در دو منظومۀ لیلی و مجنون است. این دو منظومه که از نمودهای برجستۀ ادب غنایی‌اند باوجود تشابهات فراوان، تفاوت‌های اساسی ابژکتیو در بازنمود ایدۀ عشق دارند. این تفاوت‌ها در بررسی رفتارها و حالت‌های دو شخصیت مهم این داستان‌ها به عنوان انسانی شناسنده و متعالی و تحلیل در جۀ سوبژکتیویته در آنها نمودار می‌شود. بدین منظور، ابتدا...

 لیلی و مجنون از مشهورترین داستان­های عاشقانه ادب کهن ایران است که ریشه­ای عربی دارد و نخستین بار نظامی گنجوی آن را به نظم درآورد. پس از نظامی، نظیره­گویان بسیاری به سرودنِ این داستان پرداختند؛ از جمله می­توان به امیرخسرو­دهلوی که از نخستین و مشهورترین مقلّدان خمسة نظامی است، اشاره­کرد. در هر داستانی چه به نظم و چه به نثر، کیفیّت و نوع استفاده از عناصر داستان می­تواند مبنایی برای سنجش خوب یا ضعیف ...