پایان نامه ی حاضر با عنوام فرهنگ کنایات سلسله الذهب، سلامان و ابسال و تحفه الاحرار از مثنوی های هفت اورنگ جامی شاعر و عارف نامی ایران است. پس از تصویب موضوع پایان نامه کتاب هفت اورنگ جامی را (با تصحیح و مقدمه مرتضی مدرس گیلانی) تهیه نمودم و پس از مطالعه کتابهایی درباره دانش بیان و مطالعه هفت اورنگ و مقدمه دیوان، فیش برداری آغاز گردید، این مرحله با مساعدت و راهنمایی های استاد راهنما و استاد مشاو...

این پایان نامه در ده فصل آمده است: فصل اول ، زمان افلاطونی را بحث کرده است. فصل دوم ، مشکلات مفهوم زمان.فصل سوم، مفهوم زمان از دید ارسطو. فصل چهارم، زمان و مکان دراسطوره و عرفان. فصل پنجم، زمان درادیان.فصل ششم، زمان فراموش شده. فصل هفتم، زمان در حکمت و فلسفه اسلامی. فصل هشتم، صوفیه و مساله زمان.فصل نهم، شکست مفهوم زمان. فصل دهم، جلوه مفاهیم زمانی در مثنوی.

این رساله نگاهی مبسوط و فراگیر به موضوع عقل و عشق در مثنوی معنوی مولوی است. مثنوی مولوی گنجینه ای انباشته از مرواریدهای گرانبهای ادب فارسی و عرفان اسلامی و گوهرهای نایاب از حکمت و فلسفه است. به طوریکه موضوعات و مفاهیم عالی ادب، فرهنگ، اندیشه و عرفان به طرزی بدیع ، زیبا و در عین حال ساده، آمیخته با حکایات و تمثیلات ظریف بیان گردیده است . موضوع عقل و عشق از موضوعات بسیار مهم انسانی ، هم در بعد نظ...

یکی از پژوهش‌های جدّی و مهم در حوزه مولوی‌شناسی با تأکید بر مثنوی‌پژوهی در دهه اخیر، کتاب «روایت سرّ دلیران»، با عنوان فرعی «بازجست زندگی و تجارب تاریخی مولانا در مثنوی» به‌قلم قدرت‌الله طاهریاست که به‌همّت نشر علمی (1392) چاپ و منتشر شده است. این کتاب، شاید تنها کتابی باشد که به‌صورت مستقل و با تأکید بر سه پیش‌فرض، سعی می‌کند تجربه زیسته مولوی را در مهم‌ترین اثر عرفانی‌اش بررسی و تحلیل کند و داست...

در مورد شعر و اندیشۀ مولانا جلال‌‌الدّین کتب متعددی نوشته شده و اهل ادب و محققان عرفان اسلامی از نظرگاه‌‌های مختلف آثارش را بررسیده‌‌اند. یکی از کتبی که در این زمینه تألیف شده، کتاب «مولانا و چند داستان مثنوی» است به خامۀ سیروس شمیسا. جستار حاضر به نقد و تحلیل کتاب «مولانا و چند داستان مثنوی» بر اساس سنت عرفانی مکتب مولانا می‌‌پردازد؛ نگارندگان در بخشهایی با عنوان، «مباحث مرتبط با شرح احوال و زن...

مولانا جلال الدین محمد بلخی در کتاب مثنوی شریف با استفاده­ی مطلوب از عناصر عامیانه در زبان فارسی تلاش کرده است تا مفاهیم تعلیمی و عرفانی مورد نظر خویش را برای عامه­ی مردم تبیین و تشریح نماید. بنابراین برای تأثیر بیشتر کلام بر مخاطب، در اثر سترگ خود از زبان و ادبیات عامیانه بهره جسته است.  در این تحقیق به استخراج و طبقه بندی اصطلاحات عامیانه در دفتر پنجم مثنوی از کوچک ترین تا بزرگ ترین واحد زبان...

مولوی شاعر و عارف فرزانه در قرن هفتم در ادب ایران زمین است، که شاهکار ادبی آن، مثنوی را قرآن عجم نامیده اند، و کلیات شمس که تجلی روح مولاناست. مولانا در بخش هایی از این کتاب ها، به جلوه گری سیمای زن، از حلال حکایت های مختلف پرداخته است. در بین تمام شخصیت ها و زنانی که در مثنوی یا دیوان تأثیر دارند، آنیما، روان زنانه روح مرد، یکی از اصل های مهم اندیشه اوست. آنیما، در غزل های مولوی، ویژگی هایی مث...

مولانا جلال الدین محمد بلخی در کتاب مثنوی شریف با استفاده­ی مطلوب از عناصر عامیانه در زبان فارسی تلاش کرده است تا مفاهیم تعلیمی و عرفانی مورد نظر خویش را برای عامه­ی مردم تبیین و تشریح نماید. بنابراین برای تأثیر بیشتر کلام بر مخاطب، در اثر سترگ خود از زبان و ادبیات عامیانه بهره جسته است.  در این تحقیق به استخراج و طبقه بندی اصطلاحات عامیانه در دفتر پنجم مثنوی از کوچک‌ترین تا بزرگ‌ترین واحد زبا...

تاکنون شروح گوناگونی بر مثنوی معنوی نگاشته شده است . برخی از دیدگاه ادبی ،عرفانی ،فلسفی و موضوعی بدان پرداخته‎اند . گوناگونی شروح ، مقایسه آنها را ایجاب می کند ،استادان نیکلسون، شهیدی ، استعلامی و زمانی هر یک به شیوه  خود به شرح این کتاب عظیم همت گماشته‎اند . این شروح مشابهات بسیار دارند ، تفاوت‎هایی نیز دارا هستند . در تفسیر عرفانی ، ذکر یا عدم ذکر آیات و احادیث ابیات ، باورهای مذهبی و گاه به ...