ساختار قصیدهء عربی، به همانگونه که برد، ساختاری شد ماندگار. اما باگذشت زمان، پاره ای از ویژگیهای آن به چالش کشیده شد. بویژه پدیدار شدن گونه ای دیگر از قالب های شعری که در مرز شعر عامیانه و فصیح قرار داشت و پرتنوع بود و ایقاعی بس خوش داشت، با ظرفیت شگفت برانگیزی برای طرح عواطف غرامی و وصف زیبایی های طبیعی، در مقابل سبک دیرپای قصیده قامت برافراشت، ولی آنچه در دورهء معاصر رخ داد ضلع سوم این مثلث ...

 شاعران افزون بر نام و شهرت خویش،نامی شعری برای خود برمی گزینند و شعر خود را با آن نشان دار می کنند.این نام شعری را تخلص می گویند. تخلص،پدیده ای کهن است،ولی تا روزگار ما ماندگار مانده است و هنوز شاعران از آن سود می برند.شایسته است این پدیده آشنا با نگاهی نو بررسی و موضوع آن از دیدی روان شناختی و جامعه شناختی کاویده شود. در این مقاله،درباره چگونگی گزینش تخلص،خاستگاه و پیشینه آن،تخلص های دوگانه...

نثر عرفانی به منظور بیان تعالیم طریقت و تسهیل در روشنگری مفاهیم حقیقت، از استشهاد شعری، در کلام خود استفاده فراوان کرده است. اشعار مولوی به دلیل برخورداری از برجستگی لفظی و معنایی، مورد توجَه عارفان و به ویژه نویسندگان متون عرفانی بوده است. در این پایان نامه، به منظور نشان دادن کمّ و کیف بهره گیری این نویسندگان و میزان تأثیرپذیری آنان از مثنوی و مشی عرفانی مولوی، پس از شناسایی متون عمده عرفانی تا...

یکی از ویژگی­های اصلی شعر فارسی، تخلّص شعری است. این موضوع دست­کم تا پایان عصر مشروطه، دغدغۀ ذهنی بخش گسترده­ای از شاعران محیط­های فارسی­زبان در مشرق ‎زمین بوده و از طریق شعر فارسی در میان دیگر ملل مسلمان نیز رواج یافته است. تخلّص، بدان گونه که در میان ایرانیان گسترش داشته، در میان عرب شهرت نیافته است و با نام لقب ­شعری در نزد آنان شناخته شده و از این راه بر میراث شعری شاعران عربی تأثیر گذاشته اس...

فرزانه خجندی، شاعر نامدار تاجیکستان، در سال 1964، در خانواده ای فرهنگی، و در شهر خجند زاده شد و از نیمه دوم دهه 1980 فعالیت جدی خود را آغاز کرد تا چراغ افروخته رودکی سمرقندی، سیف فرغانی, ناصرخسرو قبادیانی، کمال الدین خجندی، و دیگران را، برای انتقال به آیندگان، فروزان نگاه دارد. این شاعر، که تاثیرپذیری از اشعار لایق شیرعلی در نخستین اشعارش به خوبی آشکار است، بیش تر، با غزل هایش شناخته می شود، ام...

در این مقاله به کاربرد بیان (مجاز ـ تشبیه ـ استعاره ـ کنایه) بدیع (لفظی و معنوی) و عروض (وزن و بحر) در اشعار اخوان ثالث پرداخته شده است که نشان می دهد هر یک از حوزه های شعری اخوان تا چه اندازه از آرایه های بیانی و بدیعی و عروض سنتی و کهن سود برده است. آنچه مسلم است بیشتر آرایه های به کار رفته در آثار اخوان آرایه های بیانی است و بعد بدیع لفظی و معنوی و سپس عروض. اخوان در حوزۀ عروض سنتی از اوزان ...

پس از انقلاب مشروطه و تحولات سیاسی و اجتماعی در ایران تحولی بنیادین در اندیشه مردم به وجود آمد. تحول در اندیشه، تحول در فرهنگ و به تبع آن تحول در ادبیات را به همراه داشت. در جامعه ی متحول شده ی ایران، شعر سنتی پاسخگوی نیاز زمانه نبود؛ پس شعر نو مطرح گردید. از زمان روی کار آمدن شعر نو تاکنون شاهد سبک ها و جریان های شعری بسیاری بوده ایم. از آنجا که بررسی شعر معاصر در دهه های اخیر گامی مفید جهت رف...

چکیده محمد الماغوط و أمل دنقل دو تن از شاعران نوپرداز ادبیات معاصر عربی هستند که با استفاده از شعر و اندیشه ی خود در پی ایجاد تغییر و تحول در جامعه ی معاصر خود بوده اند و در این راه از میراث قدیم شعر و ادبیات خود و تجربه های شعر و ادبیات جهانی بهره جسته اند. هر دو شاعر در بیان آرا و اندیشه های شعری خود از قالب های نو شعری استفاده می کنند؛ قالب شعری الماغوط "قصیده النثر" ( شعر سپید) است و و...

در مجموعه ی میراث مکتوب ایران، نسخه های خطی از جایگاه ویژه ای برخوردارند. بخش اعظم تحول اندیشه ای پیشینیان ما از طریق این نسخه ها به دست ما رسیده است. بنابراین روز به روز بر ضرورت تصحیح وچاپ این منابع افزوده می شود؛ چرا که معرفی این آثار می تواند ما را نسبت به سیر تحول شعرفارسی در دوره های مختلف آگاه کندو به تییین درست تر سبک های شعر فارسی رهنمون شود. با توجه به این ضرورت ها، نگارنده در این رس...