در کتب معتبر حدیثی، متنی از امام رضا(ع) با موضوع تشریح اصول و مبانی دین اسلام نقل شده است که همچون رساله ای جامع و کامل در باب احکام دین خدا، فرائض، سنن و اعتقادات مذهب تشیع می باشد. اگرچه این رساله در پاسخ به درخواست مأمون عباسی توسط آن امام همام نگارش یافته اما صرف نظر از اهداف سیاسی مأمون از چنین درخواستی، آنچه امروزه برای شیعیان و محبین ائمه اطهار(ع) ارزشمند و قابل توجه می باشد، نگاشته مکتو...

مطالعه، بررسی و نقد اندیشه های کلامی و قرآنی معتزله است.  بحث حدوث قرآن نخستین بار از سوی جعد بن درهم طرح شد. با پیدایش معتزله این بحث جان تازه ای گرفت و مأمون عباسی مدافع سرسخت آن گردید. مأمون بسیاری از علما را ناگزیر ساخت تا به پذیرش حدوث قرآن تن در دهند. معتزلیان از آن جهت که در بحث کلام الهی قایل به کلام لفظی بودند، حدوث قرآن را مطرح ساختند. مهم ترین دلیل معتزلیان به حدوث قرآن، آیات قرآن و ...

شیعیان و پیروان ائمه اطهار از صدر اسلام در تلاش بودند که نام ائمه را در سکه ها نقر نمایند.گرچه نام حضرت علی (ع) و امام رضا (ع) در سکه های دوره اولیه اسلامی وجود دارد، اما از دوره ایلخانی،به خصوص غازان خان، نام ائمه اطهار به طور رسمی در سکه ها آورده شد. ضرب سکه های طلا ونقره به نام امام رضا(ع) و نوشتن نام آن حضرت بر سکه ها از سال 202 هـجری و از دوره مأمون عباسی آغاز گردید. اولین سکه به نام ایشان...

مقالۀ حاضر نگاهی گذرا بر احوال بها‌ء‌الدین علی‌بن عیسی اربلی صاحب کشف‌الغمّه فی معرفة‌الائمه دارد و ضمن آن برخی از برجسته‌ترین ابعاد شخصیتی وی چون تبار کردی و شهرت تشیع او و نیز منزلت دیوانی‌اش به اجمال بررسی شده است. در پایان نیز، به لحاظ اهمیت رویکرد خاصی که اربلی به احوال امام رضا (ع) و روابط آن حضرت با مأمون عباسی در فصل خاص آن امام در کشف‌الغمّه به کار برد...

چکیده فارسی دولت طاهریان، اولین دولت نیمه مستقل اسلامی ـ ایرانی است که در شرق ایران به وجود آمد. بنیانگذار این دولت ، طاهر بن حسین، سردار مأمون می?باشد که بر امین پیروز شد و خلافت را به مأمون انتقال داد. این خاندان شامل فرزندان طاهر و پسر عموهایشان (مصعبیان) بوده در خراسان حکومت کردند، و در بغداد نیز صاحب منصب شرطه یا نایب خلیفه بودند.? هنگامی که حکومتشان در خراسان روبه زوال رفت، قدرتشان در بغ...

باورهای دینی امروز مسلمانان برخاسته از گذشته اسلام است . کتاب های تاریخ یکی از منابع دین شناسی به حساب می آیند . از آن جمله کتاب مغازی واقدی است . محمد بن عمر واقدی نخست در مدینه می زیست ‘ در سال 180 به دربار هارون پیوست و در حکومت و در حکومت مأمون به قضاوت پرداخت . این وابستگی او در ترویج کتابش بی تاثیر نبود . اعتبار علمی او در زمان خود و پس از آن مورد اختلاف بود . افرادی او را ستودند و بسیار...

جدال امین و مامون و حامیان آنها برای خلافت، به جنگ منجر شد. با قتل امین در جنگ، تاریخ سیاسی خلافت عباسی نیز دگرگون شد. این مقاله رویکردی است برای واکاوی علت و چگونگی رویارویی نخبگان در این رویداد. هم چنین، با تکیه بر نظریه «منطق ساخت قدرت»، می توان از جدال نخبگان ایرانی و عرب درک بهتری داشت.

یکی از مهم‌ترین رویدادهایی که بر پویش­های فرهنگی مسلمانان تأثیر بی­بدیل و پایدار نهاد آشنایی آنان با کاغذ و صنعت کاغذسازی از سال­های میانین سده دوم هجری بود. در بسیاری از تحقیقات جدید، چنین ادعا شده که ایجاد صنعت کاغذسازی در بغداد و تولید کاغذ بغدادی با چند دهه نخستین تولد این شهر هم­زمان بوده است. بر پایه این تحقیقات که بر گزارش­هایی از منابع نسبتا متأخر استوار شده، چندسالی پس از ساخت کاغذ در ...

باورهای دینی امروز مسلمانان برخاسته از گذشته اسلام است . کتاب های تاریخ یکی از منابع دین شناسی به حساب می آیند . از آن جمله کتاب مغازی واقدی است . محمد بن عمر واقدی نخست در مدینه می زیست ‘ در سال 180 به دربار هارون پیوست و در حکومت و در حکومت مأمون به قضاوت پرداخت . این وابستگی او در ترویج کتابش بی تاثیر نبود . اعتبار علمی او در زمان خود و پس از آن مورد اختلاف بود . افرادی او را ستودند و بسیار...

یکی از مهم ترین راه های پرهیز از اشتباه در هر علم عبارت است از فهمیدن اصطلاحات خاص آن علم.در علم اصول اصطلاح «حجت» یا «حجیت» از اهمیت ویژه ای برخوردار است که فهمیدن منظور اصولیین از آن، کمک زیادی به پی بردن مقاصد این علم می نماید. در مورد معنای اصطلاحی این واژه اختلاف نظر وجود دارد و تا به حال در کتاب و یا مقاله ای مشاهده نگردیده است که محقق بدقت به این دو واژه رسیدگی نموده و با موشکافی به بیان...