توقیعات، فنّ نثری متداول در دوره های گوناگون است که در صدر اسلام زایش، و در عصر اموی انتشار یافت و در عصر عباسی به شکوفایی رسید، به اندلس انتقال یافت و سپس در گسترة گیتی پراکنده شد و در فرجام کار، پس از تهاجم سراسر خونبار مغول همچون سایر انواع ادبی، رو به اضمحلال نهاد و اثری از آن باقی نماند؛ امّا در زمان حکومت مملوکیان و عثمانیها جامه‌ای نو بر تن کرد و با نام نگارش انشایی، ‌رویشی دوباره یافت. ت...

عملکرد سیاسی-اقتصادی والیان اموی در مصر، با فراز و فرودهایی در سیاست گذاری بر جامعه مصر همراه بود،برخی از والیان متکی بر سیاستهای خلفای راشدین سیاستی اعتدالی و پر تسامح در پیش گرفتند. اما با گذشت زمان تغییراتی در سیاستهای خلفای اموی و به طبع آن در عملکرد والیان اموی پدید آمد. برخی دیگر از والیان با اتخاذ روش هایی مغایر با مبانی اسلامی در دریافت جزیه و خراج و فشارهای وارده بر اقباط سبب بروز خشم ...

در پژوهش حاضر، به بررسی نحوۀ بازتاب ادبیات عاشقانۀ عرب عصر اموی در آثار مولانا (مثنوی، مکتوبات، فیه ما فیه، مجالس سبعه، غزلیات شمس) و مقالات شمس تبریزی، مأخذیابی داستان‌ها و ابیات، و بررسی برخی از تصرفات هنری مولانا و شمس در اشعار و روایات اصلی پرداخته می‌شود. پرسش‌های این پژوهش این است که در آثار مولانا و شمس، چه نمودهایی (اعم از داستان و سروده) از ادبیات عاشقانۀ عصر اموی وجود دارد و این نموده...

مذهب شیعه همواره مدعی پویایی و قیام برای نیل بیشتر به آرمان‏ها و بهبود حیات دنیوی و اخروی انسان بوده و در این راستا، همواره با موانع باطل در ستیز بوده است، این مقوله با توجه به آموزه های اسلام، به جریانی ثابت در تفکر شیعی تبدیل شده است. قیام در اندیشه شیعه متمایز از مفاهیمی چون شورش و اقدام به سیف است. در میان شیعیان و در ادوار تاریخی‏شان بعد از حادثه کربلا، قیام امام خمینی به‏لحاظ توفیق در ایج...

گسترش اندیشه تشیع در خارج از شبه جزیره عربستان و عراق معلول عوامل چندی از جمله مهاجرت شیعیان به سرزمین های دیگر بود و تقابل آنها با خلفای اموی و عباسی این روند مهاجرت را تسریع کرد. در خصوص ورود تشیع به ایران، می­توان گفت که اندیشه شیعی نخست مناطق همجوار با سرزمین عراق را تحت­تأثیر قرار داد. اگرچه گذرگاه های طبیعی غرب فلات ایران یکی از مجاری اصلی ورود تشیع به ایران بود، اما ولایات خوزستان به قدر...

چکیده بررسی اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی المریه در دوره ی بنی صمادح، موضوع این پژوهش است. المریه از شهرهای جنوبی اندلس است که در سال 344 ق به فرمان عبدالرحمن ناصر اموی(حک: 300-350 ق) بنا گردید. هم جواری این شهر با دریای مدیترانه موجب شد تا حاکمان اموی و عامری از آن به عنوان پایگاهی برای ناوهای جنگی و مرکزی برای کشتی-های تجاری بهره گیرند. با سقوط دولت عامری در 399 ق قلمرو وسیع آنان میان دولت ه...

توقیعات، فنّ نثری متداول در دوره های گوناگون است که در صدر اسلام زایش، و در عصر اموی انتشار یافت و در عصر عباسی به شکوفایی رسید، به اندلس انتقال یافت و سپس در گسترة گیتی پراکنده شد و در فرجام کار، پس از تهاجم سراسر خونبار مغول همچون سایر انواع ادبی، رو به اضمحلال نهاد و اثری از آن باقی نماند؛ امّا در زمان حکومت مملوکیان و عثمانیها جامه‌ای نو بر تن کرد و با نام نگارش انشایی، ‌رویشی دوباره یافت. ت...

ایرانیان که پس از آشنایی با اسلام و شعائر آن، ـ تعلیم، عدالت خواهی و کرامت انسانی ـ دلباخته این دین گشته بودند، با ظهور حکومت های اموی و عباسی که درست بر خلاف شعارهای اسلام رفتار می کردند، گرفتار تضاد فکری شدند. که با رجوع به سیره عملی و اندیشه نظری امام علی? و فرزندانش، در صدد حل این تضادها برآمده در این راستا و حساب خلفا و حکمرانان اموی و عباسی را از اسلام جدا ساخته و برای رهایی از ظلم ها، تب...

چکیده از آغاز ورود تشیع به ایران در قرن نخستین هجری در قم فرهنگ و شعایر شیعی به آرامی در ایران نفوذ کرد تا اینکه در زمان صفویه و با رسمیت مذهب تشیع، فرهنگ و مولفه های فرهنگی و شعایر شیعی، در تار و پود جامعه ایرانی ورود کرده و در گذر زمان بر عمق و گستره و شکوفایی آن افزوده گشت. در این عصر علمای شیعه موفق به تمدن سازی شدند و راهبردهای فرهنگی گسترده ای برای مهندسی فرهنگی جامعه ایرانی طراحی و اجرا...

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی بازتاب شخصیت حضرت زینب (س) - به عنوان پرچمدار نهضت کربلا- در شعر شاعران مسیحی معاصر است زیرا شخصیت والا و نقش تعیین‌کنندۀ ایشان در حوادث عاشورا و مابعد آن، از جمله خطبه­های افشاگرانه­ای که برای بیداری افکار عمومی، بیان مظلومیت اهل‌بیت (ع) و افشای هویت دشمنان آنان ایراد کردند، سبب شده است تا نویسندگان و شاعران زیادی از آیین و مذاهب مختلف به مدح و ستایش ایشان به عنوا...