وقوع انقلاب اسلامی ایران در اواخر قرن بیستم ، علاوه بر ایجاد تحولات درونی ، تاثیرات بیرونی نیز داشته است. این پدیده با توجه به ماهیت اسلامی و مردمی بودن آن بسیاری از متفکران و تحلیل گران بین المللی را متوجه خود ساخت. آنچه که موجب جلب توجه نخبگان وپژوهشگران و صاحب نظران گردید کیفیت رخداد این انقلاب و نوع همبستگی بین رهبری و مردم ایران است. زیرا نظریه پردازان انقلاب هر گونه انقلاب را بدون ساخت طب...

سابقه افراط گرائی در قفقاز به بعد از عصر تزاریسم در روسیه و همچنین پس از استقلال جمهوری‌های قفقاز جنوبی در اواخر قرن بیستم برمی‌گردد. در این دوران اتحاد جماهیر شوروی با هرگونه آزادی دینی در منطقه قفقاز مقابله می‌کرد و همین امر باعث عکس‌العمل تند مسلمانان بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی گردید. به دنبال این تحول، یک خلاء اعتقادی در میان کشورهای حوزه قفقاز ایجاد شد و پس از رفع محدودیت‌های مذهبی،...

در باره تاریخ ایران همه می دانند که سالهای نخستین قرن بیستم این کشور دستخوش تحولات مهمی بود که سرانجام موجب نهضت مشروطیت شد. در این نهضت تاثیرگذاری چند جانبه منطقه قفقاز اعم از عناصر و افراد و گروه ها بوضوح مشاهده می شد. برخی از سازمانها و گروههایی که در این دوره بوجود آمدند با خارج از ایران از جمله با قفقاز ارتباط داشتند. تعداد قابل ملاحظه ای از ایرانیان بر اثر فقر اقتصادی و بیکاری و ظلم و اخت...

دو نگاه متفاوت به سیاست خارجی ایران در قفقاز جنوبی وجود دارد. نظر اول معتقد به تهاجمی‌بودن رفتار منطقه‌ای ایران است. دیدگاه دوم سیاست خارجی ایران را تدافعی می‌پندارد. برداشت نخست نتیجۀ نگاه به سیاست خارجی ایران به‌عنوان کلی است که هستۀ کانونی آن، رویکرد ایران به نظام بین‌الملل و به‌شکل ویژه خاورمیانه است؛ دیدگاه دوم رفتار منطقه‌ای ایران را در قفقاز جنوبی به‌شکل جداگانه ارزیابی می‌کند. این نوشتا...

در طول تاریخ باستان، اقوام بیابان‌گرد شمال قفقاز، با گذر از گذرگاه­های قفقاز، به­خصوص دو گذرگاه پراهمّیّت «دربند» و «داریال»، مناطق ثروتمند جنوبی را غارت می­کردند. در دوران شاهنشاهی خسرو انوشیروان، استحکامات نیرومندی در مقابل این گذرگاه­ها ساخته شد و اقوام بیابان‌گرد شمال قفقاز دیگر نتوانستند از طریق این دو گذرگاه مناطق جنوبی را مورد هجوم قرار دهند. در این مقاله با بهره­گیری و استنتاج از اغلب من...

چکیده فتوحات خیره کننده اعراب ، توسعه و گسترش دین اسلام در سرزمین های خارج از عربستان که به شکست دولت های مقتدرآن روزگار انجامید، یکی از بزرگترین نقاط عطف تاریخ اسلام به شمار می آید که دستاورد بارز آن تشکیل امت اسلامی دراین سرزمین ها است. منطقه قفقاز از جمله سرزمین هایی است که در قرون اول هجری توسط مسلمانان گشوده شد وبا ورودمسلمانان به این مناطق در قرون نخستین هجری، تغییرات وتحولات گسترده...

جنس لاله واژگون fritillaria l متعلق به تیره liliaceae است که پراکنش گونه های آن عمدتاً در نواحی معتدله نیمکره شمالی بویژه در نواحی مدیترانه، ایران، شمال شرقی عراق، افغانستان، پاکستان، کشمیر، چین، هیمالیا و تا کالیفرنیا پراکنش دارند. ایران در سطح بالاتر از گونه مرکز تکامل و تنوع جنس لاله واژگون دنیا است. چون ایران مرکز تلاقی نفوذ این گونه ها از قفقاز، مدیترانه و آسیای مرکزی است.جنس fritillaria در...

پژوهش حاضر به بررسی مهاجرت نیروی کار ایرانی به قفقاز در نیمة دوم قرن نوزدهم تا انقلاب مشروطه و نقشی که آذربایجان در اینخصوص ایفا نمود می‌پردازد. در این راستا مقاله با تکیه بر منابع معتبر داخلی و خارجی و با در پیش گرفتن روش توصیفی تحلیلی، در پاسخ به مسائلی چون چرایی مهاجرت نیروی کار به قفقاز و سهم آذربایجان در آن، نشان می‌دهد آذربایجان مرکز اصلی صدور نیروی کار مهاجر به قفقاز بود که این وضع به نو...

در جریان بخشی از فتوحات اعراب مسلمان که معطوف به نواحی شمال آذربایجان بود، آن‌ها با کوه‌های قفقاز که مانع طبیعی مهمی بود، برخورد کرده و با خزرها و سایر اقوامی که تحت سیطره امپراتوری خزر بودند، مواجه گشتند. خزرها، قومی ترک زبان و دارای پایگاه و خاستگاه قبیله‌ای و عشیره‌ای رو به شهرنشینی بودند که در این زمان مثل اعراب در مسیر تشکیل امپراتوری جدید و نوپا قرارگرفته بودند. روابط و مناسبات میان اعراب...

منطقه قفقاز جنوبی در آسیای مرکزی از دیرباز، به‌ویژه در دو قرن اخیر، از منظر ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک دارای جایگاه ویژه‌ای بوده و این اهمیت با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال 1991 و استقلال جمهوری‌های قفقاز، دوچندان شده است؛ به‌گونه‌ای که به‌دلیل موقعیت ژئواستراتژیک این منطقه ازیک‌سو و وجود ظرفیت‌های مختلف کشورهای واقع در این منطقه از سوی دیگر، این حوزه مورد توجه قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای...