إنّ النقد الأدبی اتجه اتجهات مختلفة فی القرنین التاسع عشر و العشرین بتأثره من علوم کثیرة وبزغ  فی هذه الأثناء فن دراسة الأسالیب کعلم مستقل کان یسمّی الأسلوبیة وإنّها استخدمت علوماً لتقرب أحکامها من الموضوعیة وتقدم  للنقد الأدبی الحدیث إسهاماً یکمن فی الدقة والصحة  ومن أهم هذه العلوم، علم الإحصاء. ومما یفید علم الإحصاء فی دراسة الأسالیب هوالفحص عن المعجم اللغوی أوالثروة المستخدمة عند الشاعرأو الکاتب...

یرصد هذا البحث بشکل موجز الأفکار الأولی لبناء نظام الترکیب الإسنادی فی الجمله عند سیبویه ومتابعه النحاه له فی بناء هذا النظام وتطویره، ولما کان کتاب سیبویه أول کتاب نحوی موثوق بصحته یصل إلینا، فإن هذه الأفکار التی نراها فی الکتاب تشکل نقطه البدایه فی بناء النظام النحوی العام، وما نظام الترکیب الإسنادی إلا جزء من هذا النظام رأیناه علی صورته المکتمله عند النحاه المتأخرین، فکان هذا البحث لرصد بدای...

در این مقاله تحریرهای طوسی و مغربی، از راه تحقیق در ویژگیهای هر یک و تفاوتهای آنها با یکدیگر، بررسی می‌شود. طوسی در تحریر اُکَر تئودوسیوس به چارچوب ظاهری متن اصلی پایبند بوده است؛ در عین حال با اضافه کردن اصول موضوعه و چند قضیۀ مقدماتی به استحکام ساختار ریاضی این رساله افزوده است و جملاتی را که خود به متن اضافه کرده است با عبارات مشخصی چون «أقول» و «فی بعض النسخ» از متن اصلی جدا کرده است. شیوۀ نگ...

با توجه به کاربرد دو اصطلاح «درایه الحدیث» و «فقه الحدیث» در مباحث و علوم مربوط به حوزة حدیث، و مشاهدة خلطهایی که در کاربرد این دو اصطلاح بین دانشمندان این فن واقع شده است، این مقاله درصدد ایضاح این دو اصطلاح با توجه به کاربرد هر یک از آنها در تاریخ حدیث است. این امر با مروری بر تحول کاربرد «درایه الحدیث» در سه مقطع تاریخی از عصر ورود حدیث تاکنون، و مقایسة آن با معنای امروزین «فقه الحدیث» تبیی...

این ترجمه و تحقیق قسمت اول کتاب (الاتجاهات الادبیه فی العالم العربی الحدیث) نوشته انیس مقدسی است در این ضمن اشاره به دو عنصر پایداری و ناپداری در ادبیات که عنصر جاودانگی شاهکارهای ادبی و عنصر دوم موجب تمایز ادبیات دوره های مختلف می شوند، گرایشهای ادبیات معاصر عرب در قالب چهار گرایش ملی، اجتماعی، فکری، و فنی مطرح شده است که این قسمت شامل گرایش ملی و اجتماعی میگردد. در بخش گرایش ملی احساسات و عوا...

یکی از ابزار‌های اصلی یاددهی‌ و یادگیری، کتاب آموزشی است. کتاب آموزشی اگر به صورت مناسب نوشته شود، فرایند آموزش را سهولت می‌بخشد و انگیزۀ یادگیری را دوچندان می‌سازد. در این میان کتاب الجامع فی تاریخ الأدب العربی (الأدب الحدیث)نوشتۀ حنا الفاخوری از منابع اصلی سرفصل رشتۀ زبان و ادبیات عربی است. هدف پژوهش حاضر این است که با روش تحلیل محتوا و با رویکرد کمّی و کیفی، دو معیار مهم جام...

اعراب جاهلی نسبت به آفرینش های ادبی روزگار خود، بی تفاوت نبوده اند و آنچه امروزه نقد ادبی نامیده می شود، ریشه در فرهنگ دوره ی جاهلی دارد. مهم ترین بازارهای فرهنگی آن دوره مانند بازار عکاظ، عرصه ی نقد آثار ادبی بوده است. از آن زمان تا کنون، آثار و مکاتب نقدی معروفی ایجاد شده اند. ابن سلام و کتاب طبقات شعراء، جاحظ و کتاب « البیان و التبیین»، ابن قتیبه و کتاب « الشعر و الشعراء»، ابن معتز و کتاب « ...

چکیده نقد ادبی یکی از اساسی­ترین و پرچالش ترین حوزه­های درسی ادبیات است. کتاب النقد الأدبی اصوله و مناهجه - که اواخر نیمه اول قرن بیست میلادی برای اولین بار  به چاپ رسید - از کتاب­هایی است که در دانشگاه­های ایران در رشته زبان و ادبیات عربی به تدریس آن پرداخته می­شود. در این مقاله تلاش نویسنده بر آن است تا با بررسی نگرگاه­ها و مفاهیمی که این کتاب طرح می­نماید دیدگاهی انتقادی را پیش روی چشم خوانن...