از مهم ترین عناصر داستان که معیاری برای سنجش یک اثر داستانی به شمار می آید، شخصیت و شخصیت پردازی است که نقشی برجسته در انتقال درون مایه داستان دارد. غسان کنفانی از برجسته ترین نویسندگان فلسطینی است که با پردازش هنرمندانه این عنصر در داستان هایش، مجال را برای بررسی آن فراهم ساخته است. مقاله حاضر به تحلیل شخصیت پردازی وی در رمان اُمّ سعد می پردازد و، پس از اشاره به تعهد وی در هنر داستان نویسی و تعر...

زندان سروده، در ماهیت خویش شرح رنج و اندوه و دلتنگی­های یک شاعر دربند است، اما این­گونۀ غنایی نزد ابراهیم مقادمه شاعر، مبارز و شهید فلسطینی همچون دیگر روشنفکران این دیار سوای از انعکاس رنج و اندوه، شعری انگیزاننده است که با برانگیختن شور مبارزه و مقاومت در وجود انسان مظلوم فلسطینی دریچه­ای از امید به روی او می­گشاید و به افق روشن آزادی و پیروزی رهنمون می‌سازد. در پژوهش حاضر برآنیم باروشی توصیفی...

ادبیات عرب به فراخور تحولات و نیازهای روز جامعة عرب، با چالش­های مختلفی روبرو بوده است که می­توان اشغال فلسطین را یکی از مهم­ترین این چالش­ها در دورة معاصر به شمار آورد. شاعران فلسطینی برای مقابله با این چالش ایجاد شده به شیوه­هایی جدید نیازمند هستند تا روح مقاومت را در میان مجاهدان، زنده نگه دارند. یکی از این شیوه­ها، فراخوانی شخصیت­های تاریخی است که در زمان خود موفق و اثرگذار بوده­اند؛ اما شخ...

ادبیات عرب به فراخور تحولات و نیازهای روز جامعة عرب، با چالش­های مختلفی روبرو بوده است که می­توان اشغال فلسطین را یکی از مهم­ترین این چالش­ها در دورة معاصر به شمار آورد. شاعران فلسطینی برای مقابله با این چالش ایجاد شده به شیوه­هایی جدید نیازمند هستند تا روح مقاومت را در میان مجاهدان، زنده نگه دارند. یکی از این شیوه­ها، فراخوانی شخصیت­های تاریخی است که در زمان خود موفق و اثرگذار بوده­اند؛ اما شخ...

ابراهیم نصر الله، رمان‌نویس معاصر فلسطینی، در مجموعه رمان‌های «کمدی فلسطینی» غالباً به شکلی واقع-گرایانه توجه خویش را به موضوع فلسطین و سرنوشت مصیبت‌بار مردم این سرزمین معطوف نموده است، اما او در یکی از رمان‌های این مجموعه، به نام: «طفل الممحاة» (کودکِ پاک‌کن)، شیوه‌ای متفاوت در پیش گرفته و در آن، برخلاف دیگر آثارش، از الگوی واقع‌گرایانه در روایت و پیرنگ حوادث پیروی نکرده است، وی در این رمان. حوا...

مرحله کودکی یکی از مهمترین مراحل رشد است که نقش مهمی در شکل گیری شخصیت انسان ایفا می کند و از این روی، در عصر حاضر مورد توجه کارشناسان تربیتی، روان شناسان، جامعه شناسان و ادیبان قرار گرفته است. عبدالکریم کرمی یکی از شاعران بزرگ نسل اول سرزمین فلسطین، به موضوع کودک فلسطینی و قضایای مربوط به او، به عنوان یکی از دغدغه های اصلی شعرش، می نگرد لذا بخشی از دیوان شعری خود را با هدف دست یابی به هدف‏های...

شعر پایداری در سرزمین فلسطین به رشد کمی و کیفی خوبی رسیده است؛ چرا که این نوع شعر در نفوذ میان توده­ها و به هیجان درآوردن آنان و نیز سهولت انتشار آن، دارای قدرت زیادی است و در اکثر جنبش­های سیاسی در سرزمین فلسطین، خون تازه­ای را در شریان مبارزان فلسطینی جاری ساخته است. عبدالکریم کرمی (1909 م) یکی از پایه­گذاران شعر پایداری در سرزمین­­های اشغالی است و مضامین و موضوعات شعری او در شعر دیگر شاعران ...

قصیدۀ نخست دیوان ناصرخسرو قبادیانی مهم‌ترین سرودۀ فلسفی دیوان اوست. او در این چکامه برخی از بنیادی‌ترین اصول تفکر خود را مانند یکی از حکیمان اسماعیلی، گاه به شکل پرسش و گاه اخبار، به نظم آورده ‌است. اگرچه بر این قصیده شروحی نگاشته‌اند، هنوز می‌توان دربارۀ آن سخن گفت. روش شرح در این مقاله بر استناد به آثار منثور فلسفی خودِ حکیم استوار است. نخست ابیات و آنگاه شرح و تفسیر هر بیت در ذیل آن آورده ‌شد...

یکی از ویژگی‌های زبان شعر، استفاده از ظرفیت نمادهاست که در شعر معاصر عربی به ویژه شعر مقاومت فلسطین نیز تبلور یافته است. عزالدین مناصره، شاعر معاصر فلسطینی از این ظرفیت زبان شعری به خوبی استفاده کرده و با کاربست رمزها، اشغال و پلیدی اشغالگران سرزمین فلسطین را به رشته نظم در آورده تا از این رهگذر جنایت‌های صهیونیست‌ها در فلسطین را به چالش بکشد.پژوهش پیش‌رو، با روش توصیفی و تحلیلی، می‌کوشد نمادها...

کمال ناصر، شاعر فلسطینی و مسیحی معاصر، از شخصیّت‌های برجستۀ ادبیّات مقاومت به‏شمار می‌آید که نقش بسزایی در گسترش ادبیّات بیداری و آگاه‌سازی مردمی و دفاع از مظلومیّت و آزادی ایفا نموده است. کمال، علاوه بر مشارکت در فعّالیّت‌های سیاسی و اجتماعی، احساسات و عواطف انسان دوستانه خود را در قالب شعر بیان کرده است. وی، بخش زیادی از شعر خود را به موضوع مقاومت و پایداری اختصاص داده است؛ وطن‌دوستی، وحدت ملّی- قوم...