کشورهای عمده صادرکننده نفت را می توان به عنوان بازیگرانی در نظر گرفت که در درون یک ساختار ویژه بین المللی به نام بازارجهانی نفت عمل می کنند. در این میان، نفت، هم بر ساختار دولت های صادرکننده به عنوان بازیگر سیاست خارجی تأثیرگذار است و هم یک ساختار ویژه بین-المللی را برای این بازیگران به عنوان مهمترین عرصه بازی آنها ایجاد می کند به طوری که می توان قواعد ویژه ای را برای سیاست خارجی دولت های بزرگ ...

توسعه فرآیندی است که متغیرهای متعددی در آن تاثیر دارند. نظام بین المللی یکی از متغیرهای عمده ای می باشد که نقش شایانی در این مورد ایفا کرده است . در نیمه دوم قرن نوزدهم، بازیگران بزرگ جهانی، برای استمرار روند توسعه و افزایش و یا حفظ قدرت خود، بر سراسر جهان سلطه یافته و به استثمار پرداختند. با افزایش فرآیند سلطه و استثمار، میزان توسعه و توسعه نیافتگی کشورهای اروپایی رابطه متقابل پیدا کرد. با توج...

ایران به عنوان یک قدرت منطقه ای، دارای منافعی تعریف شده در منطقه خاورمیانه است. مرزهای گسترده آبی و خاکی ایران با جغرافیای وسیعی که باعث همسایگی آن با پانزده کشور منطقه است، علایق گسترده ای را برای آن فراهم کرده است. اهمیت روز افزون قدرت منطقه ای ایران در معادلات منطقه ای و جهانی باعث شده تا در اسناد وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا دوره اوباما نیز برای ایران جایگاه ویژه ای قائل شوند به طوری که ع...

تأمین امنیت ملی و قدرت چانه زنی هر دولت در عرصه بین­المللی بر گرفته از مؤلفه­های قدرت ملی و وزن ژئوپلیتیکی آن دولت است. قدرت ملی و وزن ژئوپلیتکی هر کشور تأثیر مستقیمی بر منزلت و مرزهای ژئوپلیتیکی آن کشور یا دولت دارد. این چهار مقوله (قدرت ملی، وزن ژئوپلیتیکی، منزلت ژئوپلیتیکی و مرزهای ژئوپلیتیکی)، ریشه های خود را از عوامل و مؤلفه های قدرت می گیرند که متخصصان امر سرچشمه قدرت را بیش از 10 مورد نا...

دقابت امنیتی قدرتهای بزرگ در آسیای مرکزی

با به قدرت رسیدن نومحافظه کاران در آمریکا و متعاقب حمله تروریستی به برج های سازمان تجارت جهانی در 11 سپتامبر 2001- به عنوان تأثیرگذارترین حادثه تروریستی و نقطه عطفی در روابط بین¬الملل- مقوله تروریسم به یکی از مهمترین دستورکارهای امنیتی تبدیل شد. در واقع تروریسم بعد از 11سپتامبر خود به عاملی در جهت شکل دهی به سیاست خارجی برخی کشورها تبدیل شده و در عرصه سیاست بین الملل هرکشوری براساس ارزشها و هنج...

پس از فروپاشی شوروی سابق در سال 1991 و شکلگیری جمهوریهای تازه استقلالیافته در منطقهی آسیای مرکزی و قفقاز زندگی سیاسی، اجتماعی، نظامی و اقتصادی این کشورها با حوادث گوناگونی روبهرو بوده است. این در حالی است که قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای نظیر ایران و آمریکا همواره رقابت تنگاتنگی برای حضور تعیینکننده و مؤثر در منطقهی مزبور داشتهاند. بعد از وقوع حادثهی 11 سپتامبر 2001 و حملهی آمریکا به افغانستان ن...

از سده نوزدهم به بعد کشور عمان به دلیل موقعیت ژئواستراتژیک همواره در سیاستهای منطقهای به ویژه برای بریتانیا مهم و با اهمیت بوده است. در دهه شصت میلادی جنبش در منطقه ظفار شکل گرفت که برای ثبات منطقه خطرناک میشد در فضای جنگ سرد این مساله اهمیت پیدا کرد و رفته رفته به موضوع رقابت قدرتهای بزرگ تبدیل شد. در منطقه ایران و عربستان در آن وارد شدند و در سالهای 75 – 1972 م ایران در این زمینه مداخله نظامی...