این مقاله می¬کوشد نقش «موقعیت» را در شکل¬گیری ژانرها بررسی کند. برای این منظور مفهوم ژانر در حوزه¬ی رتوریک که از فن خطابۀ غرب باستان تا حوزه-های ارتباط شناسی را در قرن بیستم در برمی¬گیرد به بحث گذاشته شده است. برخلاف رویکردهای ادبی که عمدتاً ویژگی¬های درون-متنی (فرم و محتوا) پدیدآورندۀ ژانرهای متفاوت است، در این رویکرد عوامل برون-متنی همچون موقعیت و مخاطب زیربنای تعریف ژانر است، و هر گونه تغییر ...

سده پنجم هجری آغاز شکل گیری نظریه های ادبی و نخستین تئوری ها در باب شاعری و شعر است. هرچند که نقد شعر در این دوره نیز شکل مدوّن و آکادمیک پیدا نمی کند، اما آنچه که موجب اهمیت و برجستگی این عصر در مقایسه با ادوار پیشین ادبی است، پدید آمدن آراء متنوعی در زمینه شاعری وشعر، و نقادی آن از دیدگاه های مختلف می باشد. آراء و نظریه هایی گه در آثار و نوشته های این عصر در مورد شاعر و شعر او آمده، نسبت به سد...

فن مدایح نبوی، همانند هر فن شعری دیگر، در طی مراحل مختلف، دچار فراز و نشیب های متعددی شده است. به طوری که در اوایل، یعنی در عصر نبوت و خلفای راشدین رویکردی تقلیدی و تقلیدی- دینی به خود گرفت وبه وسیله پیشکسوتان این فن همچون کعب بن زهیروحسان بن ثابت، بنیان نهاده شد وبا الهام گرفتن از آیات قرآن کریم واحادیث وسنّت نبوی، مدح پیامبرr با گرایش جدیدی بنام گرایش دینی آغازشد. در دوره ی امویان وعباسیان، ب...

این رساله ، به بررسی جلوه های چند گانه ی موسیقی شعر ،در اشعار حسین منزوی می پردازد.به این منظور ،نخست در فصل اوّل به کلیّاتی چون تعاریف شعر ،وزن وموسیقی پرداخته آرای صاحب نظران ذکر می شود. فصل دوّم با عنوان آشنایی با شاعر ، به معرفی شاعر و آثار او پرداخته و در مورد فکر و زبان شاعر که در موسیقی شعرش بی تأثیر نیست ،توضیحاتی ارائه داده ایم. فصل سوّم که محور اصلی این رساله است، تحت عنوان کلّی موسیقی ...

واقعیت آن است که در مورد ادبیات قرن نهم و دوره تیموری (807 – 913 هـ ) که اغلب آن را دوره رکود وانحطاط شعر ونثردانسته اند ، در مقایسه با دیگر دوره های ادبی چون خراسانی ، عراقی و هندی پژوهشهای فنی و سبک شناسانه قابل توجهی انجام نشده و تا حدودی بررسی و تجزیه وتحلیل علمی آثار این مقطع ادبی ایران کمتر وجهه همّت اهل فن وصاحب نظران بوده است وازآنجا که نمی توان از ارزش این حوزه ادبی به عنوان حلقه میانی ...

چکیده موتیف یکی از اصطلاحات رایج در هنر و ادب و همچنین علم و فن است. بحث از موتیف در نقد و تحلیل جنبه های ساختاری و محتوایی آثار ادبی فواید و کارایی های بسیاری دارد. از این رو اطّلاع از جوانب معنایی و تعاریف آن برای پرداختن به آثار و تحلیل آنها ضروری است. با توجّه به این ضرورت، در این مقاله سعی شده علاوه بر معانی و تعریف های چندگانۀ موتیف، اصطلاحات نزدیک به آن نیز مورد بحث قرار گیرد و نسبت و دای...