فعل سبک فارسی یکی از مقولاتی است که پژوهش های قابل توجّهی را در مباحثی چون فعل سببی، انضمام، فعل مرکّب، ساختار موضوعی و ساخت مجهول به خود اختصاص داده است. در عموم بررسی هایی که در خصوص فعل سبک در افعال مرکّب صورت گرفته است افزایش و کاهش ظرفیت فعل و ساختار موضوعی آن بیشتر مدّ نظر قرار گرفته است. یکی از جنبه های قابل بررسی در فعل سبک میزان واژگانی­بودن این فعل در ترکیبات متفاوت است. این پژوهش می کوشد...

آهنگر (1387) در تحلیل گروه فعلی پوسته‌ای (لایه‌ای)[1] زبان فارسی و برخی از ساخت‌های فعلی این زبان، یادآور می‌شود که اشتقاق این ساخت‌های نحوی ضمن پیروی از فرضیة بیکر[2] (1988)، تحت تأثیر دیگر اصول برنامة کمینه‌گرا قرار دارد. بااین­همه، به­نظرمی‌رسد که برخی از تبیین‌های وی از یک‌سو با آموزه‌های نظری برنامة کمینه‌گرا سازگار نیستند و از سوی­دیگر، از تبیین شماری از شواهد زبان فارسی بازمی‌مانند. به‌ا...

جهت انجام این پژوهش دو گویشور مرد اصفهانی و دو گویشور مرد یزدی انتخاب کردیم. در انتخاب گویشوران تلاش شد که همگی میانسال ، بومی منطقه و دیپلمه باشند و تماس کمتری با فارسی معیار داشته باشند. جهت بررسی همبست? صوت شناختی تکی? واژگانی در گونه های مورد نظر، نخست چهار جفت کمینه انتخاب کردیم و از گویشوران خواستیم تا جفت های کمینه را سه بار ادا کنند. با ضبط و تحلیل صدای گویشوران توسط نرم افزار پرت و با ...

در مقالۀ حاضر نگارنده به بررسی مقولۀ حذف گروه فعلی در بافت گزارش‌های زندۀ فوتبال رادیویی پرداخته است. به‌این‌منظور، در ابتدا نگرش دستورنویسانِ ایرانی و غربی را به مقولۀ حذف معرفی کرده، و سپس انواع حذف را از دیدگاه زبان‌شناسانی چون هلیدی و حسن و همچنین کوئرک و دیگران طبقه‌بندی کرده است. مقولۀ حذف از دیدگاه معنا‌شناسیِ شناختی نیز مورد بررسی قرار گرفته­است. داده‌های مقاله حاضر از دو گزارش زنده فوتبا...

در این مقاله، نمود واژگانی افعال مرکب مشتق از صفت در زبان فارسی مورد بررسی قرار می­گیرد. بدین منظور، پس از مروری کوتاه بر نمود و انواع آن، به سه دیدگاه رایج در خصوص نمود واژگانی افعال مرکب در زبان فارسی پرداخته می­شود. در دیدگاه اول، همکرد، عامل تعیین­کنندۀ نمود واژگانی افعال مرکب تلقی شده است. دیدگاه دوم، عنصر پیش­فعل را تعیین­کنندۀ نمود واژگانی در افعال مرکب قلمداد کرده، تمامی افعال مرکب مشتق...

      از زمانیکه لارسن ( 1988 ) استدلال کرد که گروه فعلی از دو پوسته ( لایه ) یکی با هسته فعل سبک و دیگری با هسته فعل واژگانی تشکیل شده است ، زبانشناسان کو شیده اند تا بر این اساس ساخت های متعددی را در زبان های مختلف تجزیه و تحلیل کنند و نقایص و اشکلات احتمالی آن را بررسی نمایند و در تکامل آن تعدیل هایی بوجود آورند . ساخت سببی فارسی با توجه به گوناگونی و تنوع ساختار نحوی آن می تواند در این راست...

ساخت موضوعـی بـه فهرست موضوع‌هـای یک محمـول اطلاق می‌شود. مثلاً، فعل «خورد» دو موضوع و فعل «داد» سه موضوع در ساخت موضوعی خود دارد. معمولاً ساخت موضوعی افعال پس از افزوده‌شدن یک وند اشتقاقی به آنها تغییر می‌کند، به‌گونه‌ای که ساخت موضوعی مشتق حاصله با ساخت موضوعی کلمۀ پایه متفاوت است. در مقالة حاضر، ساخت موضوعی مشتقات فعلی زبان فارسی و تأثیر وند افزایی بر ساخت موضوعی کلمة پایه را مطالعه می‌کنیم. چ...

فعل رکن اصلی و هستة بخش گزاره در دستور زبان فارسی و یکی از محورهای تحلیل سبکی در لایة نحوی زبان است. در این گفتار، نقش و کارکرد سبک‌شناختی افعال در رباعیات عمر خیام نیشابوری بررسی و تحلیل می‌شود. نگارندگان در این جستار درپی پاسخ‌گویی به این پرسش‌ها هستند: 1) ویژگی‌های کلیدی فعل در رباعیات خیام چیست؛ 2) بسامد ویژگی‌های افعال در رباعیات خیام چگونه است؛ 3) چگونه ویژگی‌های مهم فعل با سبک فکری و محت...

به منظور بررسی چگونگی درک و تولید الگوهای مختلف همنشینی واژگانی توسط فراگیران سطح متوسط ایرانی، آزمون های درک و تولید همنشینهای واژگانی به سی و چهار نفر از دانشجویان دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین داده شد. برای مقایسه درک الگوهای مختلف همنشین های واژگانی از فرایند تجزیه و تحلیل واریانس یکطرفه استفاده شد. نتایج حاکی از آن بود که الگوی "صفت + اسم" نسبت به الگوهای دیگر ساده تر است اگرچه تفاوت...

در مقالۀ حاضر نگارنده به بررسی مقولۀ حذف گروه فعلی در بافت گزارش های زندۀ فوتبال رادیویی پرداخته است. به این منظور، در ابتدا نگرش دستورنویسانِ ایرانی و غربی را به مقولۀ حذف معرفی کرده، و سپس انواع حذف را از دیدگاه زبان شناسانی چون هلیدی و حسن و همچنین کوئرک و دیگران طبقه بندی کرده است. مقولۀ حذف از دیدگاه معنا شناسیِ شناختی نیز مورد بررسی قرار گرفته­است. داده های مقاله حاضر از دو گزارش زنده فوتبا...