چکیده: دیوان ناصرخسرو یادگار دوران شکوفایی سبک خراسانی در قرن پنجم هجری است. علاوه بر اینکه از نظر هنر شاعری از بهترین نمونه های سبک خراسانی است، از نظر اخلاقی نیز با توجّه به اهتمام شاعر به مسائل اخلاقی ارزش فراوان دارد. رساله حاضر در دو بخش تنظیم شده است: بخش اول مقدماتی در تبیین و تعریف علم اخلاق ، فلسفه اخلاق ، ارتباط اخلاق با علوم دیگر ، اخلاق اسلامی ، معرفی ناصر خسرو و اهمیّت بررسی اخلا...

مجموع? آداب و رسومی که جوانمردان، مطابق آن رفتار می¬کرده¬اند، با نام «آئین جوانمردی» شناخته می¬شود.این¬آئین¬در ابتدا، جنب? فکری و فردی داشته و سپس با گذشت زمان، دارای تشکیلات اجتماعی شده¬است که هدف اصلی¬این تشکیلات، مبارزه با ستمگران و یاری محرومان بوده¬است. بسیاری از آداب و رسوم و ویژگی¬های فرهنگی جوانمردان، در ادبیّات فارسی، نمود پیدا کرده-است و به غیر از فتوّت¬نامه¬ها، در بسیاری از کتب اهل ت...

چکیده ندارد.

سعادت و کمال انسان در نحوۀ همزیستی با دیگران است. قرآن کریم، انسان را به رعایت ارزش‌های اخلاقی در همزیستی فرامی‌خواند، تا به تربیت افراد جامعه و هم‌افزایی فضایل اخلاقی بینجامد. در این روش از همزیستی، مسالمت‌آمیز بودن تعاملات اجتماعی، اصل نیست؛ بلکه اصل، تعالی اخلاقی افراد جامعه است. مهم‌ترین عامل در تربیت و استقرار ارزش‌های اخلاقی، محبت است؛ زیرا محبت میان افراد جامعه، الفتی طبیعی ایجاد می‌کند...

هدف اصلی این مقاله بررسی تحلیلی مفهوم تزکیه در آثار اخلاقی و فلسفی متفکران مسلمان است. پرسش اصلی تحقیق این است که تزکیه در آثار اخلاقی و فلسفی در چه مواردی و در هر یک از این موارد در چه معنایی به کار رفته و عناصر معنایی آن کدام است؟ این تحقیق مشخص کرد که اولاً این واژه پیش از ابن‌سینا در ادبیات فلسفی و اخلاقی کاربرد نداشته و در آثار ابن‌سینا و پس از وی تا قرن هفتم به عنوان یک واژة فرعی و از قرن ...

با این که همیشه از فرهنگ عرب قبل از اسلام به عنوان فرهنگ جاهلی یاد می شود، اما طبیعی است که تمامی سنت ها و نظام های اخلاقی و اجتماعی عرب را سنت های بد و نکوهیده، یا اخلاق مکروه و مذموم تشکیل نمی داده است؛ که اگر چنین بود آنان هرگز نمی توانستند به حیات خود ادامه دهند، ولی بدون تردید، در غالب شئون زندگی آنها، فرهنگ غلط و آداب و عادت های ناپسند جلوه بیشتری داشته است. ما در قرآن مجید با بسیاری از آ...

آکویناس بر این باور بود که طبیعت انسان مشتمل بر غایاتی ذاتی است که از نظمی پیروی می‌کنند که وی آن را قانون طبیعی می‌نامید. از نظر وی هم عقل نظری و هم عقل عملی دارای مبادی بدیهی‌ای هستند که بی نیاز از اثبات هستند. برخی در عقل عملی آکویناس میان دو زمینه اکتشافی و توجیهی تمایز قائل شده اند؛ زمینه اکتشافی سیندرسیس و زمینه توجیهی عاقبت‌اندیشی است. آکویناس بر این باور است که سیندرسیس غایت را برای فضا...

این پژوهش در پی یافتن نظام اخلاقی قرآن است. تبیین های مختلف از اصول اخلاق یونانی و نظام اخلاقی قرآن از منظر برخی قرآن پژوهان مسلمان، بخش های درآمدی این نوشتار را سامان داده است. بخش اصلی این پژوهه، جست وجوی دلیل برای اثبات ادعای نگارنده است مبنی بر اینکه نظام معرفتی قرآن بر توحید، و نظام اخلاقی قرآن بر بنیاد تقوا بنا شده و فراخنای مفهومی تقوا و در نقطه مقابل آن فجور، تمامی فضایل و رذایل اخلاقی ...

«محبت و دوستی» یکی از مهم ترین مقوله های اخلاقی و فلسفی است. «محبت» در اندیشه اخلاقی ابن مسکویه عنوان عامی برای بیان استعداد ذاتی بشر جهت ارتباط و همبستگی است. دوستی، رنگ اجتماعی دارد و از فروعات عدالت و برتر از آن شمرده می شود. بهترین معیار در ارزیابی از عالی ترین شکل افعال است. در ایجاد انواع و مراتب این فضیلت بین افراد عواملی مثل لذت، نفع و خیر دخالت دارند که عامل واقعی آن خیر است. از برترین...

شهریار از شاعران متعهد، مردمی و دینی به شمار می رود که اشعار وی به جز جنبه های ادبی، غنایی و عرفانی از لحاظ مضامین تعلیمی و آموزشی قابل توجه و بررسی است. مسأله اصلی این پایان نامه نیز تحلیل، بررسی و ارزیابی شیوه ها، ویژگی ها و مضامین و مفاهیم ادبیات تعلیمی در دیوان شهریار می باشد. ابتدا به شرح احوال، افکار و آثار شهریار و پیشینه تحقیق پرداخته شده و پس از آن به سابقه ادبیات تعلیمی وشیوه های بی...