موضوع علل عقب ماندگی مسلمانان و نقش رذائل اخلاقی در آن، از دیر باز ذهن بسیاری از اندیشمندان را به خود معطوف داشته است. مفسران نیز، سعی کرده اند تا با استناد به آیات وحی نقش رذائل اخلاقی را در این بحث کشف و روشن کنند؛ اما حاصل تلاش آنان در این باره، در میان مطالب تفسیرشان مخفی گشته، به طوری که یافتن و استفاده از آن در اکثر موارد کار دشواری است. پس، تدوین نظر مفسران کلام وحی، درباره نقش رذائل اخل...

اخلاق یکی از مسائلی است که از دیرباز مورد توجه مردم و سخنوران بوده است و ترویج و گسترش فضایل اخلاقی را راهی برای رسیدن به سعادت و کمال دنیوی و اخروی دانسته اند. شاعران و نویسندگان نیز در آثار خود به این مسأله پرداخته اند. کمال الدین اسماعیل اصفهانی از شاعران بزرگ اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم می باشد، اگر چه دیوان این شاعر بزرگ، سرشار از مدحیات است، اخلاق نیز نزد وی جایگاه ویژه ای داشته است...

فردوسی از شاعران بزرگ زبان فارسی است که در جای جای شاهنامه به نقل مسائل اخلاقی و تربیتی پرداخته است. گستردگی موضوع در شاهنامه نشان می دهد فردوسی بطور غیر مستقیم به تبین مبانی تربیتی پرداخته که در تعلیم و تربیت اسلامی مورد توجه بوده است. برای روشن شدن مطلب مبانی تربیتی فردوسی در شاهنامه را با نظریه ی تربیتی خواجه نصیر در اخلاق ناصری که از کتب پایه در علم اخلاق محسوب می شود مقایسه می کنیم. بین ان...

اخلاق، مفهومی انسانی است که همواره ذهن بشر را، از دیرباز تاکنون به خود مشغول داشته است؛ این مفهوم انسانی، چنان برجسته و کارآمد است که تمامی ادیان و تمامی فلسفه های انسانی بدان پرداخته و از آن سخن گفته اند. در مکتب اسلام، یکی از مهم ترین مباحث، اخلاق است؛ چرا که به وسیله ی آن می توان از رذایل پاک و به فضایل متحلّی شد. در دنیای اسلام، اهمّیّت این موضوع تا اندازه ای است که طیّ قرون سپری شده. موجبات تد...

یکی از ابعاد وجود انسان که کمتر به آن توجه شده، ساحت غیرشناختی نفس آدمی است. فیلسوفان اسلامی در ذیل قوه محرکه و قوه عملی انسان به طور پراکنده به توضیح این بعد از انسان پرداخته اند؛ اما دیدگاه واحدی درباره قوه عملی بیان نکرده اند. این مقاله ضمن پذیرش اهمیت شناخت و ارزشمندی قوه عاقله و نیز استناد شناخت حسن و قبح افعال به قوه نظری، تفسیر غیر شناختی از قوه عملی را قابل دفاع تر می داند. همچنین این پ...

آموزه های اخلاقی مورد نیاز برای تکامل انسان، به واسط هی حاملان وحی در اختیار انسان قرار گرفته و مهم ترین قوانین آن در کتابهای آسمانی ادیان عرضه شده است.مراجعه به کتب آسمانی و مطالعه تطبیقی تعالیم اخلاقی آن ها به منظور اثبات این مطلب، که ادیان در طول یکدیگرند و کامل ترین دین، کامل ترین تعالیم را ارائه داده استضروری است. نظام اخلاقی دو دین اسلام و مسیحیت بر جهان بینی الهی استوار است. اشتراکات اخل...