قرآن کریم نه تنها از فرهنگ منحط عصر نزول اثر پذیری نداشته بلکه در آن اثر گذار هم بوده است.این اثر گذاری از جنبه های متفاوت قابل بررسی بوده که یکی از جنبه های بسیار مهم تغییرات و اصلاحات قرآن نسبت به فرهنگ جاهلیت میباشد.قرآن توانسته باعملکردی روشمند فرهنگ جاهلیت را از جهات مختلف اعتقادی اخلاقی و اجتماعی تعالی بخشیده وازانحطاط نجات دهد. عرب معاصر عصر نزول (جاهلی)دچارانحرافات فراوان اعتقادی از جم...

‏پیشینه پژوهش موضوعات قرآنی در دانشگاه ها و مؤسسه  آموزشی عالی کشورمان به چهار دهة قبل برمی گردد. وجود پایان نامه های قرآنی در مقاطع مختلف کارشناسی ارشد و دکترا با بیش از چهل سابقه گواه این مدعی است. ‏پژوهش در موضوعات قرانی در دو دهه اخیر به برکت انقلاب اسلامی که اصول و قوانین آن براساس احکام مقدس قرآنی پایه گذار شده، رشد چشمگیری داشته، آن چنان که غیرقابل مقایسه با ‏دو دهه قبل است و اکنون در بس...

از روش های نوین در تحقیق و پژوهش در قرآن، معناشناسی واژه های قرآنی است. در این نگرش، پس از انتخاب کلمات کلیدی قرآن، میدان های معناشناختی هر واژه به همراه ارتباط نظاممند  میان آنها بررسی شده تا برخی از لایه های معنایی آیات ظاهر می شود.    در این جستار با استفاده از روش یاد شده، شماری از واژه های کلیدی اخلاق سیئه را در حوزه های لغت، تفسیر و سیاق آیات ارزیابی می کنیم و پس از تبیین هسته معنایی هر ...

واژه «شیطان» که به دفعات در قرآن کریم آمده است، از پیدایش لفظ تا کسب مفهوم قرآنی­ اش تطور قابل ملاحظه­ ای داشته است. با معناشناسی این واژه به‌روش تاریخی، معلوم می­ شود بر خلاف تصور اکثر اهل لغت، لفظ «شیطان» اشتقاقی از ریشه «شطن» به معنی دور شد یا «شیط» به معنی سوخت و هلاک شد، نیست، بلکه در پیدایش این کلمه و حتی تطور معنای آن تا مفهوم قرآنی ­اش انتقال معانی حسی مقدم بوده است. اما در بخش معناشناس...

  وجوه و نظایر یکی از ضرورت های اولیه برای مترجمان قرآن کریم است. با توجه به گوناگونی موارد کاربرد واژه ها در زبان عربی، همواره با این مشکل روبه رو هستیم که واژه ای در جمله های معنایی می دهد، اما همان واژه در جمله دیگر معنایی متفاوت و حتی گاهی متضاد دارد و تنها با قرینه های مختلف می توان به مفهوم درست آن پی برد. وجوه و نظایر از دانش هایی است که پیش نیاز فهم  و تفسیر قرآن کریم به شمار می رود و ی...

مقاله حاضر به بررسی واژه عروس (braut) در زبان ژرمنی و ریشه شناختی آن با توجه به چند زبان دیگر خانواده زبانی هند و اروپایی می پردازد. از این کلمه، معانی:  زوجه شرعی، زن در روز ازدواج، نامزد، همسرِ پسر، دوشیزه، باکره و همبستر از متن های گوناگون باستان و میانه در دست است. در یک دوره، معنای صفتی هم داشته است که احتمالاً کلمه عروسی (hochzeit) هم ریشه با این معنی است. در تحولات آوایی این واژه, بار فرهن...

 واژه ذکر یکی از کلماتی است که به دو معنای لغوی و اصطلاحی در آیات قرآنی به کار می رود. کاربرد اصطلاحی آن در جایی است که با مفاهیم وحیانی و تنزیل مقارن شده است. در آرای مفسران، اتفاق نظری در استفاده از واژه  ذکر در آیات قرآنی وجود ندارد؛ طوری که آن را گاه، صفت یا نامی برای قران و گاه منطبق بر دیگر کتب آسمانی به ویژه تورات می دانند، درحالی که براساس آیات قرآنی، نزول ذکر، جز بر پیامبر اسلام (ص)، ب...

واژه های محکم و متشابه در زمره اصطلاحات کلیدی علوم قرآنی قرار داشته و انظار محققین بسیاری را به سوی خود جلب نموده اند . در این مقاله سعی برآنست تا پرده از معانی این دو لفظ مقدس برداشته شود و غموض و خفای آن روشن گردد.

 نویسنده در آغاز از ضرورت آگاهى مترجم نسبت به علم زبان‌شناسى سخن مى‌گوید سپس از پیشرفتهایى که در این علم در غرب به وجود آمده است یاد کرده و از عدم توجه مترجمان قرآن به آنها شکایت مى‌کند و در ادامه کاستى‌هایى را که در ترجمه‌هاى قرآن وجود دارد بدین شرح نام مى‌برد: 1 - عدم آشنایى کافى با فرهنگ قرآن، اسلام، مسیحیت، 2 - عدم آشنایى کافى با زبان انگلیسى و عربى و ظرایف این دو زبان، 3 - عدم آشنایى کافى ...