پرندگان به سبب ارتباط ویژه‌ای که میان ایشان و عالم علوی تصویر می‌شده است، در عرفان اسلامی اهمیت بسزایی داشته‌اند. در این میان طوطی به عنوان یکی از پرندگان شاخص متون عرفانی اغلب دارای دو وجه متفاوت دانسته شده: یک وجه ظاهری که او را به سبب تقلید بدون تمییز از نطق انسانی، نمادی از برگرفتنِ ظاهریِ معارف بدون پی‌بردن به معانی بازمی‌شناسد و وجه دیگری که او را پرنده‌ای قدسی و خردمند و از عالم بالا می‌دا...

بررسی­ و مطالعه­ در زمینه‌ی ساخت­های دستوری در زبان‌های مختلف، نقش عمده­ای در تحقیقات زبان‌شناسی و آموزش زبان ایفا می­کند. این پژوهش به منظور بررسی کاربرد «ساخت مجهول» و همچنین «وجه فعل در بندهای متممی» در میان فارسی­آموزان غیرایرانی انجام شده است. در این پژوهش، تولید و درک این نوع جملات در میان دو گروه از فارسی­آموزان سطح پیشرفته با ملیت­های متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، متون ن...

چکیده صورت و صورتگری، عرصه اصلی آفرینش گری هنری و لذّاتِ ادبی است. از گذشته تا امروز همواره رابطه ای مفهومی میان شعر فارسی و عربی وجود داشته است. مشفق کاشانی و محمود درویش از شاعران معاصر هستند که به کارکردهای زبان؛ از جمله متناقض­نما اهمّیّتی ویژه داده اند. هدف آن ها از آفرینش تصاویر متناقض، تأکید بر اهمّیّت محتوای تصاویر خلق شده است. با توجّه به ذهن خلاّق این شاعران بزرگ، یکی از اهداف اصلی ایجاد این ...

کنش زبانی دو وجه دارد: یکی وجه معمول و عاری از نمودهای هنری و دیگری وجه هنری که با داشتن نقش غیراجرایی اشکال و گونه های مختلفی پیدا می کند. در زبان هنری شگردهای فراوانی به کار گرفته می شود. یکی از این شیوه ها، تکرار آواها و واژگان و جمله هاست. نوع نخست در واژگان و نوع دوم در سطح جمله و نوع سوم در سطحی وسیه تر و کلّی تر کلی به نام زنجیره گفتار ، تکرار آوایی و واژگان، رایج ترین مکرّر ها به شمار می ...

خاقانی شروانی از سرآمدان عرصۀ قصیده‌سرایی در شعر فارسی می‌باشد و بخشی از اشعار وی به زبان عربی است که همچون اشعار فارسی وی دشواری‌های خاص خود را دارد. همین امر عامل کم‌توجهی محققان به این بخش از اشعار وی شده است. برای تبیین و فهم این بخش از اشعار خاقانی می‌توان از اشعار فارسی وی بهره گرفت. پژوهش حاضر با هدف بررسی اشتراکات اشعار عربی و فارسی خاقانی در پی پاسخ دادن به این پرسش است که اشعار عربی خ...

سلمان هراتی (1338-1365) از شاعران متعهد صاحب سبک معاصر در حوزۀ ادبیات انقلاب اسلامی و پایداری است. شعر سلمان زلال و یک دست و در عین حال صادقانه و صمیمی است. زبان شعری سلمان زبان شعر انقلاب است؛ ساده و بی آلایش و دل نشین؛ اما او از شیوه های گوناگونی برای ادبی شدن زبان خود بهره می‏برد. از شگردهایی که سلمان برای ارتقای سطح عادی زبان شعری خویش به سطح ادبی به کار می گیرد استفاده از وجوه گوناگون فعل ...

در این مقاله بر آنیم تا الگویی برای مطالع? نظام مند وجهیّت در زبان فارسی پیش روی نهیم. با این هدف، وجهیّت را پدیده ای زبانی می انگاریم که می تواند در سطح جمله، در سطح سازه های کوچک تر از جمله یا در سطح گفتمان بیان شود. در چنین نظامی که وجهیّت جمله ای، وجهیّت زیرجمله ای و وجهیّت گفتمانی طبقات اصلی آن را تشکیل می دهند، هر یک از عناصر وجهی را می توان به لحاظ واج شناختی، ساختواژی، نحوی، معنایی و کاربردش...

مقالهء حاضر، به تشریح وجه تمایز صفت در زبان روسی و فارسی می پردازد. در زبان روسی صفت بخاطر داشتن ویژگی های جنس، شمار، حالت و پایانهء صرفی، متمایز از صفت در زبان فارسی است. ابتدا در مقاله، صفت در هر دو زبان از لحاظ صرفی و سپس خصوصیات نحوی آن ها مورد بررسی قرار می گیرد. چگونگی تشخیص صفت از سایر اجزاء کلام در زبان روسی بررسی می شود. نظرات زبان شناسان مختلف در مورد صفات و انواع تقسیم بندی صفت مورد ...

فارسی فیروزآبادی، از گروه گویشهای جنوب غربی است که تاکنون تحقیقی در بارۀ آن انجام نگرفته است و اثری نوشتاری از آن موجود نیست و امکان فراموشی آن به علل مختلف وجود دارد.    ساختار فعل در فارسی فیروزآبادی همانند فارسی معیار است و وجه اختلاف آن در تفاوت آوایی، واژگانی و شناسه های برخی از افعال به ویژه گذشته نقلی است. در مقاله حاضر، فعل در فارسی فیروزآبادی از دیدگاه های زیر بررسی شده است : 1.ستاک حا...

ساختار معلوم، ساختاری است که در آن فاعل دستوری کنندة کار است؛ مسند، وجه معلوم دارد و عمل بر روی مفعول صریح انجام می‌گیرد. در زبان روسی، چنانچه به هر دلیلی، فاعل منطقی در جایگاه فاعل دستوری قرار نگیرد، یا به عبارتی دیگر، فاعل منطقی نه در حالت فاعلی، که در حالت معیت بیان شود و مفعول صریح نیز در حالت فاعلی، یعنی در جایگاه فاعل دستوری بنشیند، و وجه فعل جمله هم مجهول باشد، در آن صورت چنین ساختاری ...