با توجه به ارتباط نزدیک بین رشد اقتصادی و مصرف انرژی، شناخت رابطه علیت بین این دو متغیر در تدوین سیاست‌های بخش انرژی مؤثر است. در این تحقیق، رابطه علیت بین متغیرهای مورد اشاره بررسی خواهد شد. نتایج بیانگر وجود رابطه علیت دوطرفه بین تقاضای واسطه‌ای انرژی و رشد اقتصادی و نیز عدم‌وجود رابطه علیت بین تقاضای نهایی انرژی و رشد اقتصادی است. نتایج حاصل از مدل تصحیح خطا بیانگر وجود رابطه علی یک ‌طرفه از...

علیت در فلسفة غرب و فلسفة اسلامی در دو حوزة مابعدالطبیعه و طبیعیات مطرح می‌شود اما در فلسفة اسلامی به تبیین مابعدالطبیعی علیت اهمیت فراوان داده شده است. در غرب با فلسفة تجربی و انتقادات هیوم و در نهایت با فلسفة کانت که معرفت متافیزیکی را امکان‌ناپذیر اعلام کرد، تبیین و تحلیل مابعدالطبیعی علیت به‌کنار رفت؛ هر چند به‌طور کامل از بین نرفته است. به‌تبع این تغییر، اثبات خداوند از طریق اصل علیت نیز خ...

در اندیشه‌ی فخر رازی، از یک طرف مسأله‌ی علیت و تأثیر و تأثّر موجودات بر یکدیگر مطرح است و از طرف دیگر، قول به توحید افعالی و عمومیت علیت و فاعلیت خداوند برای همه‌ی افعال و معلول‌ها و بلکه انحصار علیت و فاعلیت به خداوند مطرح می‌شود. برخی معتقدند میان این دو قول ناسازگاری وجود دارد. مقاله‌ی حاضر با هدف ارائه‌ی تبیینی روشن‌تر از این مسأله، کوشیده تا با روش تحلیلی، این مسأله را در اندیشه‌ی ف...

توحید افعالی به معنای نفی تأثیر از غیر خداست. از سوی دیگر اصل علیت مستلزم پذیرش تأثیر و تأثر میان مخلوقات است که این دو امر ظاهراً با یکدیگر سازگار به نظر نمی‌رسند. این مقاله بر آن است که با بررسی افکار ابن عربی و غزالی به عنوان دو تن از مدافعان توحیدافعالی، به بررسی تطبیقی موضع آن‌ها در قبال بحث علیت بپردازد. آن‌ها تقریر فلاسفه از علیت را رد می‌کنند و هر یک سعی دارند جایگزینی برای بحث علیت ارائ...

مسئلۀ علیّت ذهنی- دست‌کم از زمان دکارت - از مهم‌ترین مسائل فلسفۀ ذهن بوده است. فیلسوفان دکارتی از آن‌جا که تعامل علّی نفس و بدن را مشکل‌ساز می‌دانستند، هر یک به شیوه‌ای رابطۀ علّی مستقیم میان نفس و بدن را کنار گذاشتند. با این حال، این مسئله با کنار‌گذاشتن نفس مجرّد دکارتی در دورۀ معاصر نیز حل نشده است و همچنان از مهم‌ترین مسائل است. اگر مسئلۀ ذهن و بدن را اساسی‌ترین مسئله در فلسفۀ ذهن معاصر به حساب...

علیت یکی از اصول اساسی در نظام فکری ارسطو است که به موجب آن هرگونه تغییر، حرکت و شناخت امکان پذیر می شود. او اگرچه به طور مستقل به توضیح این اصل و احکام آن نمی پردارزد، اما در قالب علل اربعه که در تحقق شیء(صورت) در خارج دخیلند و یا اصول اولیه اشیاء، از این اصل استفاده می کند و علل را اموری می داند که مسوول هرگونه وضعیتی در شیء هستند، خواه این وضعیت مربوط به تحقق شیء در خارج باشد و یا مربوط به ش...

هدف اصلی این مقاله، بررسی رابطه ­ی علیت میان سرمایه ­ی اجتماعی، سرمایه­ی انسانی و رشد اقتصادی در ایران طی دوره ­ی 1387-1350 است. برای رسیدن به این هدف از آزمون مانایی با وجود شکست ساختاری زیوت - اندریوز (1992) و همچنین آزمون علیت تودا – یوماموتو (1995) جهت بررسی مسأله ­ی علیت استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می­ دهد که هرچند نتایج نسبت به انتخاب شاخص ها حساس بوده است، اما با اغلب شاخص­ ها...

از دیرباز تغییرات مکانی خاکها مورد توجه خاکشناسان بوده و امروزه نیز چگونگی دستیابی به اطلاعات کمی و دقیق از این تغییرات به منظور ارزیابی کیفیت زیست محیطی خاک، ریسک آلودگی و سیر قهقرایی خواص خاک بعنوان جزئی از محیط زیست و ارائه تفسیرهای توسعه ای غیرکشاورزی از خاکها، چالشهای نوینی را فرا روی متخصصین خاک قرار داده است. در اراضی مواج شدت این تغییرات بیشتر است.

اصل علیت که بر اساس آن هر پدیدهای نیاز به علتی دارد، یکی از مسایلی است کمتر فیلسوفی است که پیرامون آن به بحث وبررسی نپرداخته باشد.این مقاله با روش تحلیلی،اسنادی ونقادی وبا هدف بررسی ومقایسه ماهیت علیت از دیدگاه ملاصدرا وهیوم نگاشته شده است.به نظر می رسد،ریشه انکار علیت درمنظرهیوم با مبانی معرفت شناختی او در نگرش به واقعیت‌های خارجی و ذهنی، یعنی اساس تجربی شناخت ارتباط داشت. از دیدگاهملاصدرا، عل...

 در مورد رابطه بین توسعه مالی و رشد اقتصادی، تحقیقات داخلی و خارجی بسیاری صورت گرفته است. اما در بیشتر این تحقیقات برای بررسی علیت بین این دو متغیر از آزمون علیت دومتغیره استفاده شده است که نتایج این تحقیقات می تواند به دلیل تورش حذف متغیر مهم با مشکل مواجه باشد. در این تحقیق سعی شده است رابطه علی پویا بین عمق مالی و رشد اقتصادی در ایران از طریق واردکردن متغیر واسطه ای پس انداز و در چارچوب ...