عین الله خادمی[1]        چکیده اصل علت غائی – علی‌رغم این که در فلسفه اسلامی همچون خود اصل علیت از مسلّمات است– در میان فلاسفه غربی دغدغه‌آفرین شده است. در شماره قبل با نظرات ارسطو، توماس آکوئینی، بیکن و دکارت درباره علت غایی آشنا شدیم و در این قسمت به دیدگاه‌های اسپینوزا، لایب‌نیتس، کانت و ژیلسون درا...

چکیده مطالعات امنیتی با وجود آن که از حوزه‏های پژوهشی جدید به شمار می‏رود، اما امنیت موضوعی است که با حیات بشر همراه بوده است. بنابراین در دوران‏های مختلف خصوصاً در حد فاصل جنگ جهانی اول تا پایان جنگ سرد در حوزه مطالعات استراتژیک و بیشتر در قلمرو نظامی، محور مهمی را تشکیل داده است. امنیت و احساس امنیت در جهان امروز با پیچیده تر شدن روابط اجتماعی و سیاسی و ترکیبی از عوامل سخت و نرم را به خود گر...

عقلانیت و خردورزی، برجسته ترین فعل و شاخصة فصل اخیر انسانیت است، که مکتب های مختلف فکری و فلسفی برترین و ماندگار ترین اعتبار خود را در قوت انتساب به آن می بیند. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که: حکمت متعالیه به عنوان عالی ترین نماد عقلانیت شیعی، شرایط اساسی درست اندیشی و خردورزی حکیمانه را چگونه ترسیم کرده است و بر چه عناصری استوار می کند؟ و خردورزان را برای نیل به حقیقت و گشودن افق های ...

در خصوص سازگاری یا ناسازگاری آموزه‌های حکمت متعالیه با آموزه‌های قرآنی و وحیانی همواره اختلاف نظر وجود داشته است. مقاله‌ی حاضر با هدف بررسی میزان هماهنگی آموزه‌های حکمت متعالیه با آموزه‌های قرآنی، یکی از مهم‌ترین مسائل فلسفی-کلامی یعنی مسأله‌یهدف‌داری آفرینش را با روش تحلیلی-تطبیقی، در سه محور اصل غایت‌مندی، علت غایی و غایت افعال الهی، از دیدگاه قرآن کریم و حکمت متعالیه مورد بررسی قرار داده و ب...

سرمایهگذاری مستقیم خارجی را می توان یکی از مهم ترین پدیده های اقتصادی قرن حاضر دانست. گسترش جهانی این پدیده از شتاب بی سابقه ای به ویژه از دهه 1980 به بعد، برخوردار بوده است به گونه ای که نرخ رشد آن از نرخ رشد سایر شاخص های اقتصادی جهان مانند تجارت و تولید ناخالص داخلی بسیار بالاتر رفته است. سرمایه گذاری خارجی معمولا به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار و محرک رشد اقتصادی و تجارت مورد توجه قرار گرف...

یک سوال مهم در مورد تورم این است که آیا منشا و علیت تورمی ناشی از تاثیر جاذبه تقاضا و انتظارات تورمی است یا اینکه تحت تاثیر فشار هزینه های تولید است. بسته به غلبه هر یک از دو اثر جاذبه یا فشار، رابطه علیت بین شاخص قیمت طرف تقاضا (cpi) و شاخص قیمت طرف عرضه (ppi) قابل آزمون است. مطالعه پویایی های علیت بین شاخص های کلیدی تورم می تواند نتایج راه گشایی جهت تدوین سیاست های کنترل نرخ تورم به همراه داش...

برخورد کاملاً ویژه و متفاوت کانت با مسائل فلسفی او را به سمتی سوق داد که در خصوص مسئله علیت نیز تفسیری ارائه دهد که بسیار قابل تأمل است. به نظر می رسد که اصل علیت انسان که کانت آن را در تمثیل سوم خود مطرح کرده و مبرهن می سازد تفاوت هایی اساسی و سرنوشت ساز با مفهومی که دیگر فیلسوفان از علیت در مدّنظر داشته اند دارد؛ و مهم این است که اگر براهین کانت در اثبات علیت موفق به نظر آیند، این به معنای اثبا...

پژوهش حاضر به بررسی رابطه علیت بین مصرف حامل‌های مختلف انرژی و ارزش‌افزوده در بخش‌های اقتصادی ایران، طی دوره‌ی زمانی 1392-1353 با استفاده از آزمون علیت گرنجری در پانل‌های مختلط نامتجانس پرداخته است. روش استفاده شده در این پژوهش بر اساس آزمون علیت پانلی که توسط امیرمحموتوگلو و کوز (2011) ارائه‌شده و مبتنی‌بر مدل خودرگرسیون برداری (VAR) و آزمون‌های والد با مقادیر بحرانی بوت‌استرپ خاص هر بخش است، ...

یکی از مباحث مهم فلسفه بحث علیت است از اصل کلی علیت قوانین فرعی زیادی منشعب شده و دو مورد از آن که اگر به ثبوت نپیوندد نمی توان برای جهان نظامی قطعی و یقینی اثبات کرد. آن دو قانون عبارت است از قانون سنخیت و قانون ضرورت علی و معلولی. از اصل کلی علیت، ارتباط و وابستگی موجودات و از اصل سنخیت، نظام و انتظام این ارتباطات و از اصل ضرورت علی و معلولی ،قطعیت و ضرورت این نظام نتیجه می شود. و مهم ترین وی...

در این تحقیق رابطه ی علی بین انتشار co2، مصرف انرژی هسته ای، مصرف نفت و رشد اقتصادی با استفاده از تکنیک های اقتصادسنجی مشتمل بر آزمون ریشه واحد داده های ترکیبی ، آزمون هم انباشتگی داده های ترکیبی، برآورد بردارهای همگرایی بلندمدت و آزمون علیت گرنجری داده های ترکیبی بررسی شد. نتایج حاصل از برآوردهای بردارهای همگرایی بلندمدت نشان دادند که انرژی هسته ای اثری معکوس و معنا داری در انتشار co2 دارد، ام...