پالئونتولوژی یا به اصطلاح دیرین شناسی، یکی از علوم مثبت طبیعی است، که هم ژئولوژی و هم ژئومورفولوژی یکی از شاخه گسترده و علمی جغرافیا در کشف حقایق زمین شناسی و جغرافیای گذشته سخت بکار آید. بی جهت نیست که براساس تعریف فوق، علمای جغرافیا اعتقاد دارند که، در زمین شناسی حال کلید گذشته، و در جغرافیا گذشته کلید حال بوده و خواهد بود. به همین جهت اگر، به بعضی آیات مبین قرآنی به طور کارشناسانه توجه گردد،...

جغرافیا در مفهوم علمی و امروزین خود علم مکان و فضا است و موضوع آن پدیده­ های طبیعی و انسانی است که جهان و مکان های متنوع آن را به وجود می­ آورد. بر این اساس جغرافیا از یک سو به توصیف، بررسی و تجزیه و تحلیل پدیده ­های مخلتف محیط طبیعی در عرصه ­های گوناگون آب، خاک، اقلیم، محیط زیست بشر به عنوان بستر جغرافیایی و نیز نحوه پراکندگی سازمان بندهای اجتماعی و فعالیت های اقتصادی و پیامدهای حاصل از ...

یکی از مسائل درباب ماهیت علم دینی، تبیین عوامل، عناصر و مؤلفه‌های مؤثر در دینی‌سازی آن است. مراد از علم دینی در مقام چیستی‌شناسی، علم دینیِ مطلوب (مقام تعریف و تولید) است، نه علوم موجود (مقام تحقق). علم دینی مطلوب دارای عناصر، مؤلفه‌ها و متغیرهای رکنی و غیررکنی است که هر کدام، نقش هویت‌بخشی در علم را به عهده دارند. این عوامل و عناصر عبارتند از: موضوع، محمول، عالِم، معلوم، روش، ابزار، منبع، فایده ...

جغرافیای رفاه نگرشی در جغرافیای انسانی است که در مورد مسئله نابرابری­ های اجتماعی در کشورهای رشد یافته، در حدود سه دهه است که ارزیابی معضلات  اجتماعی- اقتصاد را مدنظر دارد. در کشورهای در حال رشد همچون ایران، مسئله «نیازهای اساسی» از قبیل شغل، مسکن، بهداشت و درمان، آموزش و پرورش، تأمین اجتماعی و به طور کلی دسترسی به خدمات اجتماعی و نیز توزیع عادلانه آنها دارای اهمیت ویژه­ ای می­ باشد. توجه پژوه...

پیشینه دانش جغرافیایی مردمان عهد باستان به پیدایی نخستین تمدنهای بشری می‌رسد. در میان جغرافی دانان عهد قدیم یونانیان اطلاعات گسترده‌ای در علم جغرافیا ارائه دادند. بطلمیوس پیش از دیگر جغرافیدانان عهد باستان توانست در دوره‌های بعد از خود تأثیر بگذارد. به دنبال آشنایی مسلمانان با جغرافیا گرایش و تأثیر پذیری آنان از نگرشهای جغرافیایی بطلمیوس بیشتر گردید. بسیاری از جغرافی دانان اسلامی از وی پیروی یا...

ابن خلدون از جمله دانشمندان مسلمانی بود که با بینش وسیع و تجارب ارزنده پایه های علم جامعه شناسی را پی ریزی نمود. در این تحقیق ضمن معرفی شخصیت علمی ابن خلدون به بنیان های فکری او در حوزه مباحث اجتماعی پرداخته می شود. دیدگاه ابن خلدون نسبت به رویدادهای تاریخی و علم تاریخ، تحول اجتماعات، مسیر ادواری دولت ها، نظریه دولت، انواع اجتماع، آراء اقتصادی و مفهوم عصبیت مورد بررسی و مطالعه قرار می گیرد. از ...

تمدن های بشری آن گاه بالیده اند و توانسته اند،کلیت نگاه انسانی را یاور باشند،که در جامعه،فضای نظریه پردازی و تکاپوهای اندیشه ورزانه وجود داشته است.در این راستا،جغرافیا دانش گرانمایه ای است که ریشه در اولین هسته های کانون بشری دارد که از ظهور علمی آن بیش از هزارسال می گذرد.تشکل علمی این رشته به جهد دانشمندان اسلامی ایرانی بسی مدیون است که در حوزه نظریه پردازی فعال بوده اند.اما مسئله این است که د...

ژئوپلیتیک به عنوان دانشی که ضلع سیاسی علم جغرافیا را تشکیل می‌دهد، در طول دوره‌های مختلف از مناظر و دیدگاه‌های مختلف بدان نگریسته شده است. از ژئوپلیتیک سنتی و نظریه‌های فردریک راتزل، هوفر و مکیندر، ماهان، اسپایکمن گرفته تا نظریه‌های کوهن و لاکوست و نهایتاً ژئوپلیتیک انتقادی و پست مدرن، هر کدام براساس اهداف و نحوه‌ی جهان‌بینی و تصورات خود، تأویلی خاص ارائه داده‌اند. اما آنچه باید مدّ نظر هر ژئوپلی...