در اینکه این بحث ( قاعده مند سازی زبان عربی) اولین بار توسط چه کسی مطرح شده ، اختلاف نظر زیادی وجود دارد. به هر حال پایه های علم نحو در قرن اول هجری استوار گردید و در قرن دوم هجری با نگارش الکتاب سیبویه به تثبیت رسید. در این بین مکاتب نحوی نیز به وجود آمدند که در رشد و نمو نحو تاثیر بسیاری داشته اند. ابتدا دو مکتب بصره و کوفه و سپس مکاتب بغداد، اندلس و مصر شکل گرفتند. این مکاتب، با وضع اصول و...

آیندة هر ادبیاتی، از گذشته و معاصر آن جدا نیست؛ زیرا در بیشتر موارد، ادبیات هر ملّتی به گذشته ای نظر دارد که اساس پیشرفت و فلسفة وجودی حال خود را بر آن بنا می نهد. سخن از دورنمای شعر معاصر عربی و یا اینکه به گذشتة خویش تکیه خواهد کرد، به معنای ایستایی در اندیشه نیست و یا تعیین مرزهای مشخّص مبنی بر اینکه «این است» و «جز این نیست»؛ چرا که ادبیات هر نسلی به دستاوردهای فکری و ادبی گذشتگان نظر دارد، د...

هدف: هدف اصلی این پژوهش شناسایی تأثیر ویژگی‌های شخصیتی دانشجویان بر دو عامل رفتار اطلاع یابی آنان (میزان ساعات اطلاع‌یابی در هفته و استفاده از مجاری دستیابی به اطلاعات) بود. روش پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی و روش این پژوهش پیمایشی- تحلیلی بود و به شیوه همبستگی انجام شد. با استفاده از پرسش‌نامه 5 عاملی شخصیت، ویژگی‌های شخصیتی دانشجویان و جهت بررسی رفتار اطلاع‌یابی دانشجویان از پرسش‌نامه دی...

علم نحو پایه و شالوده ادبیات عربی است . این علم همواره راه پرفراز و نشیبی را پیموده است و بیشتر در قالب نظریات نحوی"خلیل بن احمد" و شاگردش "سیبویه" بود. تا اینکه نخستین بانگ اعتراض علیه نحو توسط" ابن مضاء قرطبی" از اندلس به گوش رسید. او در کتاب خود "الردعلی النحاه" به رد برخی از اصول نحوی از جمله بحث عوامل و علل پرداخت . البته این کتاب آنطور که انتظار می رفت ، نتوانست مورد توجه اذهان قرار گیرد....

زبانشناسی متن بطور عام و انسجام (cohesion) بطور خاص از اواسط نیمة دوم قرن بیست بصورت جدی توسط بسیاری از زبان شناسان مورد اهتمام قرار گرفت بطوریکه درحقیقت پایة اساسی تحلیل گفتمان در سالهای بعد بشمار میرفت. با نگاه به مباحث مطرح-شده در این شاخة جدید زبانشناسی و مقایسة آن با پژوهشهای زبانشناختی در بین مسلمانان، به شواهد و آثاری از زبانشناسان قدیم عربی (نحویان، بلاغیان، و ناقدان) برمیخوریم که در آن...

چکیده در میان متفکران مباحث تمدنی ابن خلدون و دکتر سید جواد طباطبایی با دو بیان متفاوت بر زوال تمدنی و از جمله زوال تمدن اسلامی پای می فشرند. ابن خلدون حتمیت شهرنشینی و ضرورت از دست رفتن عصبیت ناشی از مدنیت را عامل زوال تمدنی می داند و دکتر طباطبایی تهی بودن فلسفه اسلامی از معارف فلسفه یونانی و توفق دین اساطیری بر عقل یونانی و رواج  عرفان و عرفان زدگی و ترویج عربیت را از عوامل زوال اندیشه سیاسی...

رابطة زبان فارسی و عربی را در سه سطح باید بررسی کرد: تأثیر عربی در فارسی، فارسی در عربی، ادبیات تطبیقی. در این مقاله که به مرحلة نخست می پردازد، نشان داده شده که از دوران ساسانی (= جاهلی عرب)، زبان عربی تعدادی واژة فارسی (105 واژه شناسائی شده) با مفاهیم آنها وام گرفته است. طی چهار قرن نخستین اسلامی، وام واژه های فارسی در عربی سخت کثرت یافت، چندان که تعداد آنها را می توان بین 2000 تا 2500 کلمه ب...

چکیده مساله اساسی این پژوهش، تحلیل گفتمان تفکر اجتماعی ابن خلدون و علی شریعتی است؛ تا اینکه پیش فرض نظری و چارچوب مفهومی آنها را به همراه روش شناسی مربوط به آن را بررسی نمائیم. روشی که برای تحلیل تفکر اجتماعی این دو اندیش مند به کار گرفته ایم، روش تحلیل گفتمان است. چارچوب نظری ما در روش تحلیل گفتمان، ترکیبی از نظریه های قرکلاف در حیطه زبان شناسی و فوکو و لاکلائو و موفه در حیطه فلسفه سیاسی، اج...

از زمان وقوع وقایع سیاسی ـ اجتماعی در جهان عرب در سال 2011 که به تغییر رژیم های سیاسی کشورهای تونس، مصر، لیبی و یمن انجامید و نظام های سیاسی سایر کشورهای عربی را درگیر چالش و بحران کرد، تحلیل ها و آثار متعدد و متفاوتی درخصوص ماهیت، چرایی، چگونگی و پیامدهای این وقایع ارائه شده است. این تحلیل ها با یکدیگر تفاوت ها و اختلاف های عمده ای دارند و هر کدامشان نیز از زاویه متفاوتی به تغییرات کشورهای عرب...

پیشرفت متداوم علوم و دستیابی پیوسته به یافته های نوین و در نتیجه پدیدار شدن کلمات و تعابیر تازه و نوظهور و تداول رو به فزونی اصطلاحات علمی و فنی در رشته های مختلف توجه دانشمندان علوم لسانی را در جهان عرب، بویژه از سده بیستم به این سوی، سخت به خود معطوف داشته است. هر چند از زمان طهطاوی تاکنون با هدف توانمندسازی و توسعه زبان عربی کوششهایی فردی و سپس گروهی در حال انجام بوده ولی برای دستیابی به نتا...