لاجرم آن شاهد صبح ازل چون جمال بی مثال خود نمود عشق، ملک قابلیّت دید صاف لاجرم زد خیمه عشق بی قرین پـادشاه دلبران، عزّوَجَل ناظران را عقل و دل از کف ربود نزحت از قافش گرفته تا به قاف در فضای ملک آن عشق آفرین (بدرالدین، گنجینه اسرار، بیت 5: 273). معشوق به رسم عاشقی چون دل عشّاق را در کَمند خود درآورد با تجلّی خود از روی سرخوشی، به شیوه ی عاشق کُشی امتحانش نماید. در بیابان جنونش خوش دواند تا از...

نوشتار حاضر مقایسه شعر حافظ و ابن فارض یعنی مقایسه اندیشه و هنر این دو عارف هنرمند است . حافظ بزرگترین غزلسرای ایران زمین و ابن فارض نیز بزرگترین شاعر صوفی است که در میان شاعران عرب عشق الهی را سروده است . عشق و سرمستی آئین این دو بزرگ است . ولی حافظ از این جهت با ابن فارض تفاوت دارد که عشق به مظاهر زیبایی و مخلوقات را نیز دنبال می کند. بر عکس ابن فارض مستغرق در عشق الهی است و از این جهت چندان ...

عشق خمیرمایه ی آثارادبی فراوانی درهمه ی زبانها وادبیاتها می باشد ورقیق ترین احساسات وتمنیات روح مشتاق بشر،چه درزبان فارسی وچه درزبان عربی درخلال اشعارعاشقانه منعکس گشته است؛ دراین میان شاعرانی هستندکه درغالب آثارخود، به این مقوله پرداخته اند ودرهیچ زمانی ازآن فارغ نشده اند؛ ازجمله این شاعران، ابراهیم ناجی، شاعرمعاصرمصری وحسین منزوی، پدرغزل معاصرایران می باشد.هردوشاعرتوانسته اند، باجادوی عشق آثا...

مقالة حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که در عزاداری های اخیر چه تغییراتی رخ داده است که مایة نگرانی قاطبة مؤمنان و روحانیان شده است. برای پاسخ به این سؤال، پس از بررسی انواع ادبی تراژدی، حماسه و مصیبت، نتیجه گرفته شده که یکی از تغییرات مهم در حوزة آثار ادبی عاشورا، تغییر از حماسه به تراژدی در سده های گذشته و تغییر از تراژدی به مصیبت در سال های اخیر است. ترکیب مصیبت با عشق زمینی، باعث ایجاد ن...

خاقانی شروانی(520-595ه-ق)شاعر پارسی گوی خطه ایران(آذربایجان امروزی در شمال رود ارس)به زعم تذکره نویسان ادب فارسی به جمله علوم عصر خویش واقف بوده ودر غالب قالبهای شعری طبع آزمایی کرده است. ولی شهرت اوبیشتر مرهون قصاید غرای اوست.خاقانی قصیده سرا ومضمون آفرین بی همتا همیشه از شاعرانی بوده که اهل ادب از خواندن اشعارش التذاذ روحی حاصل کرده و در عین حال از افتادن در سنگلاخهای برخی مضامین دور از ذهنش ...

ادبیات پایداری به معنای خاص، یکی از انواع ادبی است که در ایران عمر کوتاهی دارد و داستان‌ها و رمان‌های زیادی در این نوع نوشته شده که در آن، نویسنده تمثیل و نماد را دستمایه‌ی بیان خود کرده و اثرش را خلق می‌کند. تمثیل شامل چیزی گنگ، ناشناخته و پنهان از ماست که در عصر جدید و در نقد سبک شناسانه‌ی یک اثر به عنوان رمزگان از آن یاد می‌شود و‌ حتی‌ می‌تواند سبک یک نویسنده را دربرگیرد. در سبک‌شناسی لایه‌ا...

     میر شهداد خان تالپور متخلص به حیدری از شاعران و حاکمان ایالت سند است که در قرن سیزدهم هـ..ق می زیسته است. از وی دیوانی بر جای مانده که شامل غزل، قصیده، مثنوی، ترکیب بند، ترجیع بند، مسمط، قطعه، رباعی و مفردات است که در گنجینه ی نسخ خطی تالپوران در حیدرآباد سند نگهداری می شود در سال 1386 براساس قراردادی که میان مرکز مطالعات شبه قاره وابسته به دانشگاه سیستان و بلوچستان و موزه و گنجینه ی نسخ خ...

عرفان و ادبیات عرفانی در قالب زبان و اصطلاحات ویژه‌ای تجلی یافته است. عارفان با بهره‌گیری از این زبان، تجربه‌ها و مکاشفات عرفانی خود را ثبت و بیان کرده‌اند. سه اصطلاح التباس و تمثّل و منازله با ویژگی‌های مشترک بسیار، بیان‌کنندۀ گونه‌هایی از تجربۀ رؤیت و کشف و شهود عرفانی‌اند. این سه اصطلاح تأویل‌پذیرند و در سطح رمزی یا محاکاتی زبان عرفان قرار می‌گیرند؛ و پیوند محکمی با مفاهیم محبت و عشق و تجلی ا...

پژوهش حاضر جستاری است در باب وجوهانطباق مراتب و مقامات عرفان و تصوف در منظوم? غنایی لیلی و مجنون نظامی.عرفان و تصوف به عنوان یکی از زیرشاخه های ادبیات فارسی فضای وسیعی را از آن خود کرده است.از ابتدای قرن سوم هجری و جلوه گری عرفانی چون بایزید و جنید و شبلی، عنصر عشق و محبت نیز به این طریقت راه یافت. در نتیجه عرفان رنگ دیگری به خود گرفت.. ص.فیه نیز در این باب سخنان ارزنده ای گفته اند. در این میان...

وطن‌دوستی امری طبیعی است و از این امر، در آثار و اشعار شعرا و نویسندگانِ معاصر به شیوه‌ های گوناگون یاد ‌شده‌است. این مقاله به شیوة تطبیقی و بر مبنای مکتب امریکایی، دیدگاه دو شاعر؛ احمد شاملو –شاعر پارسی گوی– و نزار قبانی – شاعر عرب–  را تحلیل می‌کند تا به پاسخ این پرسش برسد که چه تفاوت ها و شباهت های فکری در خصوص وطن در شعر این دو شاعر وجود دارد؟ در فراز و نشیب زندگی اجتماعی و ادبی این دو شاعر،...