یکی از مناقشه برانگیزترین موضوعات در فلسفة علم توماس کوون، مفهوم هم سنجه ناپذیری است. مفهومی که کوون ابتدا برای مقایسه میان نظریه های جانشین به کار گرفت. هنگامی که کوون این مفهوم را توسعه بخشید افراد زیادی دیدگاه او را به چالش کشیدند و از این رو کوون بر آن شد تا دیدگاه خویش را اصلاح کند، به گونه ای که از زمان طرح این مفهوم تا آخرین روایت کوون از آن، می توان دو موضع را در اندیشة او یافت که با مو...

ترجمه، تاریخی چند هزار ساله دارد. پیش از میلاد مسیح ترجمه تحت اللفظی مورد اقبال بود. سیسرون ترجمه آزاد را بنیان گذاشت و آن را پیشنهاد کرد. پس از او گروهی ترجمه تحت اللفظی را پیشنهاد می کردند و عده ای ترجمه آزاد را. جروم مترجم انجیل از شیوه تحت اللفظی در برگردان سود برد. او ترجمه آزاد را برای متون نامقدس مناسب می دید و در برگردان انجیل ترجمه تحت اللفظی را پیشنهاد می داد. پس از ظهور اسلام، اختلاف...

ضمایر گوناگونی در قرآن کریم وجود دارد که این امر دشواری امر ترجمه کتاب هدایت را دوچندان می­کند؛ زیرا مترجم نیازمند دقت و توجه بیش‌تری در ترجمه مرجع ضمیر می‌شود. به دلایلی چون عدم آگاهی کافی مترجمان از زبان عربی و یا عدم توجه کافی آنان، شاهد بروز اختلافاتی میان مفسران و مترجمان در تعیین مرجع ضمیر هستیم. تعیین مرجع ضمیر، امری مهم در حیطه ترجمه بوده و تشخیص صحیح آن، کمک شایانی به ترجمه این کتاب آس...

چکیده کتاب «أسس اللغة العربیة» از جمله آثار برجسته محمود فهمی حجازی می­باشد که در زمینه زبانشناسی عربی به رشته تحریر درآمده است. برگردان این کتاب به زبان فارسی برای رشته زبان و ادبیات عربی کاملا ضروری به نظر می­رسد. لذا اقدام سید حسن سیدی برای ترجمه این کتاب قابل تقدیر است. اما با وجود زحمات زیادی که ایشان در این راه مبذول داشته اند، به نظر می­رسد ترجمه به عمل آمده خالی از اشکال نیست. نویسنده ...

مسئله تعین ناقص، از مسائل مهم در فلسفه علم محسوب می شود که در حوزه انتخاب میان نظریه های هم ارز رخ می نماید. در این مقاله ضمن توصیف هم ارزی، از چهار جنبه منطقی، بینه ای، نظری و تجربی، سه قرائت متفاوت – ضعیف، قوی و قوی تر – از تعین ناقص بیان گردیده است. همچنین با فرض رخ دادن هر کدام از بیان های تعین ناقص در عرصه انتخاب میان نظریه های علم تجربی، رویکردهای مناسبی را که در هر حالت بایستی برگرفته شو...

در این پژوهش میزان تأثیر انجام پردازش های زبان طبیعی بر روی ترجمه عبارت های جستجو با آزمون فرضیه های پژوهش مشخص گردید. فنون پردازش زبان طبیعی که برای پردازش عبارت های جستجو به کار گرفته شد شامل قطعه بندی متن، شناخت گونه های زبانشناختی، حذف سیاهه بازدارنده، تحلیل مورفولوژیک، و برچسب زنی انواع نقش دستوری بود. آزمون فرضیه اول نشان داد که استفاده از روش ترجمه اولین برابرنهاده در مقایسه با شیوه انتخ...

مفعول مطلق از جمله حالت­های نحوی است که در زبان عربی و فارسی دارای تفاوت ساختاری است؛ این حالت نحوی در زبان فارسی قدیم دارای مشابه ساختاری بوده است اما در زبان معاصر فارسی بکار بردن این ساختار مشابه مرسوم نیست؛ بنابراین مترجمان لازم است معادل ساختاری آن را در ترجمه به کار ببرند. در پژوهش حاضر با نقد و بررسی مفعول مطلق نیابی در ترجمه آقایان پورجوادی، رضایی و طاهری، این...

فرآیند انتقال پیام از زبان مبدأ به زبان مقصد همواره امری دشوار بوده که میزان این دشواری در برگردان متون مقدسی از جمله قرآن دو چندان می­شود. با لحاظ کردن ماهیت امر ترجمه، از هیچ مترجم قرآنی نمی­توان انتظار داشت که بازآفرینی دقیقی از معنا و پیام اصلی قرآن به زبان­های دیگر ارائه کند و درست به همین دلیل از متخصصین حوزه­های مختلف به­ویژه ترجمه­­پژوهان و زبان­شناسان انتظار می­رود که این ایرادها و...

هر زبانی برای انتقال مفاهیم، ساختاری ویژه خود دارد. این ساختار متناسب با فهم عرفی اهل آن زبان شکل می گیرد و بدیهی است در برگردان هر متنی از زبان مبدأ به زبان مقصود لحاظ این ویژگیها بر مترجم ضرورت دارد. این ضرورت در باب ترجمه قرآن تأکید بیشتری پیدا می کند. خوشبختانه پس از پیروزی انقلاب اسلامی اقبال شایانی به ترجمه فارسی قرآن کریم شد و امروز ما شاهد بیش از پانزده ترجمه قرآن هستیم که پس از انقلاب ...