سیر تاریخی غزل از زمان رودکی تا کنون بیانگر این معناست که در دیوان اکثر شعرا غزل وجود داشته و حتی شاعرانی که در سرودن دیگر انواع شعر استاد بوده اند نیز به غزل رغبتی نشان داده اند. عبدالرحمن جامی که خاتم الشعرای زبان فارسی و برترین سراینده ی سده نهم هجری است علاوه بر دارا بودن آثار گوناگون از نظم و نثر در قالب غزل هم طبع آزمایی کرده است و بخش عمده ای از دیوان های سه گانه ی او را غزل تشکیل می د...

اعتقاد به وجود امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف)به گونه حی و حاضر یکی از مبانی کلامی شیعیان می باشد، تا حدی که می توان آن را به عنوان یکی از نقاط تمایز بین تشیع و سایر فرق اسلامی دانست. در عصر حاضر شخصی به نام احمد الکاتب درصدد خدشه دار نمودن این اعتقاد بوده و با وارد نمودن شبهاتی به دالیل وارده در اثبات وجود امام زمان، سعی در انکار وجود ایشان دارد. مدعای وی این است که، دلایل شیعیان برای اث...

شناخت حال رجالی راوی گاه با فرایند توثیقات عام میسر می شود که طی آن جمعی از راویان تحت ضابطه ای خاص توثیق می­شوند. واکاوی دقیق برخی توثیقات عمومی از جمله مسائلی است که درمطالعات راوی شناسی از اهمیت بسزائی برخوردار است. پژوهش حاضر پس از شناسائی شخصیت رجالی وحدیثی احمد بن محمد بن عیسی اشعری وگزارشی از نظریة «توثیق مشایخ اشعری»، با روش کتابخانه­ای ورویکرد توصیفی ـ تحلیلی، به نقد این نظریه پرداخته ...

در سدۀ سوم هجری برخی راویان حدیث از سوی احمد بن محمد بن عیسی اشعری از شهر قم اخراج شدند. از آنجا که بیشتر اخراج شدگان متهم به غلو بودند، دلیل اخراج ایشان، غلو و انحراف عقیده دانسته شده است و با یک تعمیم کلی اظهار می شود که قمی ها راویان را به کوچک ترین شائبه غلو از شهر اخراج کرده و در حقیقت به حذف کلی آنان حکم می کردند، ولی به نظر می رسد که دلایل اخراج این افراد، تنها انحراف در عقیده نبوده است،...

وجود آثار مؤلفان خجندی‌تبار در گوشه و کنار پاکستان خود دلیلی محکم بر روابط فرهنگی دیرینه و دادوستد علمی در گذشته‌های دورودراز است. در این مقاله چهار مؤلف یا شاعر خجندی‌تبار به‌ترتیب زمانی برگزیده شده و آثار خطی آن‌ها که در کتابخانه‌های مختلف پاکستان وجود دارد، معرفی شده است. این چهار مؤلف عبدالجبار خجندی، کمال‌الدین مسعود خجندی، علاء‌الدین احمد خجندی برهانی و نظام‌الدین محمد خجندی هستند که در م...

مجادلات فکری از ویژگی­های تاریخی قوم ایرانی است که هرچند به پرورش فکری جامعه کمک کرده اما به سبب افراط ­گرایی لطمات سنگینی به فرهنگ مردم و خواص جامعه وارد ساخته است. حکّام نیز از این مناقشات جهت مقاصد سیاسی خود بهره ­برداری کرده ­اند. صوفیان یکی از گروه­هایی هستند که از همان آغاز مورد نقد و هجمه خواص جامعه بوده و به اتّهاماتی منسوب گشته­ اند. در این مقاله برآنیم تا بدین سوال پاسخ دهیم که چرا صوفی...

این رساله به بررسی حیات حضرت زهرا در خلال قصائد پنج تن از شعرای معاصر عراق یعنی شیخ محمد کاظم ازری، شیخ هادی کاشف الغطا، شیخ احمد وائلی، سید مرتضی قزوینی، و حاج محمد علی حاج حسین می پردازد. بدین صورت که پس از شرح مختصری از ابیات به بررسی آیات و روایاتی می پردازدکه با آن ابیات مرتبط است. اهمیت این بحث از چند جهت است از جمله: بررسی اشعار فاطمی شعرای معاصر عراق، آشنایی خواننده با شعر دینی معاصر و ...

وزن یکی از عناصر سازنده¬ی شعر است که کلام را برجسته می¬سازد و سبب تمایز زبان نظم از نثر می¬گردد. بررسی این رکن از شعر و تناسبی که با محتوای شعر دارد، مسأله¬ای است که این پژوهش بدان پرداخته است؛امری که در ادبیات فارسی، کم¬تر به آن توجه شده و مطالبی که در این خصوص نوشته شده، بسیار محدود است.در این پژوهش، هماهنگی وزن با محتوا در سبک خراسانی (رودکی، فرخی و منوچهری) و سبک عراقی (مولوی، سعدی و حافظ) ...

بسیاری از رباعیات منسوب به خیام(ف 513-515ق) در برخی از متون نظم و نثر فارسی به نام شاعران دیگر نیز ضبط شدهاست. این امر علاوه بر ایجاد تردید در مورد صحت انتساب این رباعیات به خیام، انتساب چنین رباعیاتی را به شاعران دیگر نیز دشوار میسازد. اختلاف در انتساب رباعیات تا حدی است که گاه برای یک رباعی، نام هفت شاعر در منابع مختلف درج شده است. بیش از یک سده است که پژوهشگران ایرانی و خارجی دربارهی صحت ان...