شاه عباس اول با کوچ ارامنه از مرزهای شمالی غربی کشور به داخل، علاوه بر هدف سیاسی که همانا ضربه زدن به دولت عثمانی بود، اهداف تجاری- اقتصادی را نیز دنبال می کرد. زیرا وی برای توسعه تجارت خارجی ایران حضور ارامنه را ضروری می شمرد و می خواست از تجارب آنها در توسعه روابط ایران و اروپا- خصوصاً تجارت ابریشم- استفاده کند. در راستای همین سیاست شاه عباس برای جذب ارامنه سیاست مدارای دینی را در پیش گرفت و ب...

مهاجرت تغییرات مهمی درجمعیت بوجودآورده وبه عنوان پدیده ای پیچیده ویک تطبیق وسازگاری اجتماعی وبه نوعی پاسخ به نیازهای اقتصادی اجتماعی فرهنگی است. مهاجرت به عنوان تغییرمکان دائمی یاموقتی تلقی می شودوازخصوصیات نوع انسان بوده وعبارت است ازجابه جایی ازشهرویاروستابه شهرویاروستای دیگرویاخارج ازکشور.  دراین راستا، این تحقیق به عوامل موثربرجابه جایی جمعیت دردهستان ده عباس می پردازد. هدف اساسی این تحقیق ...

شیخ زاهد گیلانی مرشد شیخ صفی‌الدّین اردبیلی است. نه نیاکان شیخ زاهد ونه نیاکان شیخ صفی‌الدّین، هیچ‌ کدام از گیلان و اردبیل برنخاسته‌اند، ‌بلکه خاستگاه نیاکان هر دو آنها،‌ سَنجان بوده و نسب این مرشد و مرید به کردان می‌رسد. خاستگاه شخص شیخ زاهد هم در میان تالش‌ها بوده و چون تالش را همواره بخشی از گیلان دانسته‌اند، از این روی، او به گیلانی شهرت یافته و ظاهراً این پسوند گیلانی بعدها به آخر اسم شیخ زاهد...

دیوان ملا طاهری نایینی یکی از گنجینه‌های خطی است؛ نسخۀ منحصربه‌فردی که مرحوم محمد نخجوانی آن را وقف کتابخانۀ مرکزی تبریز کرده است. طاهری از شاعران عصر صفوی و معاصر شاه عباس اول بوده است. با توجه به ویژگی‌های بیانی و مختصات فکری، او را باید پیرو سبک عراقی دانست. طاهری نایینی را می‌توان از بزرگ‌ترین پیروان حافظ دانست، از آن جهت که در ۱۹۰ غزل از ۲۵۲ غزل خود از خواجه استقبال کرده است. رایج‌تر...

ایلات و عشایر آذربایجان و اران و آسیای صغیر که اندک اندک به تشیّع رو آورده و در خانقاه صوفیان اردبیل از شیخ صفی الدین اردبیلی به این سو پرورش یافته بودند به دفاع از این سلسله صوفیه (صفویه) برخاستند. آنان به تدریج از جنبه‏ی معنوی به سیاست و حکومت‏گری کشیده شده و با تشکیل اتحادیه‏ی قزلباش پایگاه عقیدتی و نظامی خود را پدید آورده و به مرور با تقویت آن توانستند شاه اسماعیل صفوی را به پادشاهی برسانند....

شیخ صدوق و شیخ مفید، دو متکلم متقدم امامیه، با بررسی موضوعات مختلف در حیطه اصول دین، و با رویکرد اعتقادی شیعه، مجموعه ای از دریافت ها و نگرش هایشان را در اختیار آیندگان گذاشته اند. بازخوانی مداوم و مکرر اندیشه های پیشینیان، خصوصا در مواردی که قدمت، اهمیت ویژه و اعتباردهنده دارد، آرای خالص و دست نخورده تری را در اختیار محققان قرار می دهد. ازاین رو حائز اهمیت فراوان است. در این مقاله به مقایسه ...

یکی از مسائل مطرح، در بررسی وضعیت فکری شیعیان، توجه به پراکندگی شیعیان درشهرهای مختلف وشناخت حوزه های علمی شیعه در دوران غیبت صغری است. گزارش های منابع جغرافیایی و دیگر منابع حاکی از این است که شیعیان در نواحی مختلف سرزمین های اسلامی می زیستند، بدیهی است پراکندگی شیعیان در شهرهاونواحی مختلف تأثیرچشمگیری درگسترش علوم وعقایدتشیع داشت و حوزه های علمی متعددی را پدید آورد، و منشأ تحولات چشمگیری در ن...

چکیده یکی از نگرش های صوفیانه و تاثیرگذاری که پیش از صفویه در ایران پا گرفت، طریقت زاهدیه بود که تاثیری انکارناپذیر بر مبانی فکری طریقت صفویه گذاشت. مهمترین گزارشی که حول محور زندگی و شخصیت شیخ زاهد و مناسبات او با شیخ صفی وجود دارد، کتاب صفوه الصفای ابن بزاز است. مولف این اثر به جهت وابستگی به خاندان صفوی ذیل شرح کرامات شیخ صفی ناخواسته به معرفی و عملکرد سیاسی، اجتماعی و حتی اقتصادی طریقت زاهد...

شیخ محمود شبستری – شاعر ، قرن 7و8 ﻫ.ﻘ – در مثنوی گلشن راز و شیخ شهاب الدین ابراهیم گلشنی – شاعراستانبولی قرن 9و10 ﻫ.ﻘ – در مثنوی ازهار گلشن به نظام عرفانی «وحدت وجود» تاکید داشته اند . درحقیقت این دو شاعر مثنوی خویش را بر پایه مباحث حکیمانه فلسفی استوار گردانیده و آن را با مراحل سیر و سلوک قلبی عرفا مطابقت داده و به آن آهنگی یگانه بخشیده اند ،آنان برهان و عرفان را در پرتو معارف قرآنی در یک هیأت...

شیخ بهایی (د 1031ق) میراث بَرِ چند سده فرود و فراز اندیشۀ کلامی، فقهی و حدیثی امامیه است؛ یعنی از سدۀ 4ق به طور عام و از سدۀ 8ق به طور خاص. او در زمانی می زیست که اختلاف اَخباریان و اصولیان به اوج رسیده، و دودستگی مفرط اصولیان و اخباریان متقدم و راه یابی برخی رویکردها و تحلیلهای روایی عالمان عامی مذهب در محافل شیعی، موجد تشتّت رویکردها به روایات و پدید آمدن منابع روایی جدیدی گشته بود. لذا وی همانند...