ریشه‌یابی معنایی عبارت نوظهور «ولایت تکوینی» نزد متکلمان مکتب بغداد اهمیت فراوانی دارد و این پژوهش با روش توصیفی - تحلیلی، اندیشه متکلمان بغداد را در مسئله «ولایت تکوینی» بررسی می‌کند. برخی از عالمان معاصر برای ولایت تکوینی شاخصه‌هایی مانند: خلق ایجادی کل یا بخشی از عالم توسط اولیا (علت فاعلی‌بودن اولیا برای عالم)؛ ابقای وجودی کل یا بخشی از نظام عالم توسط اولیا (اولیا علت ابقای عالم باشند)؛ تدب...

در بین جریان‌های فکری یهودی که در قرون وسطا وجود دارد، جریانی مخالفت با فلسفه را وجهۀ همت خویش قرار داده است. برخی از یهودیان از موضع الهیاتی به نقد آرا و افکار فیلسوفان به‌ویژه ارسطو می‌پرداختند و جمعی از طریق جدل و با مدد گرفتن از خود فلسفه به مقابله با آن برخاستند. در این بین یهودا هلوی جایگاه ممتازی دارد. او تحت تأثیر غزالی بر نابسندگی و محدودیت عقل در تبیین موضوعات الهیاتی تأکید می‌کرد و ب...

موضوع متناهی یا نامتناهی بودن عالم طبیعت از دیرباز علاقه همگان (اعم از دانشمندان، فیلسوفان، و حتی عموم مردم) را برانگیخته و گرچه، به خصوص در فلسفه، به تفصیل به آن پرداخته شده، اما همان گونه که در این مقاله خواهیم دید پرداختن به این موضوع با توجه به نگاه های عمیق تر ریاضی و هندسی که اکنون می شناسیم و بر اساس شناخت فیزیکی (نجومی و کیهان شناسی) وسیع تری که به شکل جدید در دسترس قرار دارد، لازم به ن...

فلاسفه انسان را از جهت جامعیت خاص، عالم صغیر و جهان را ار جهت ارتباط میان موجودات و نظم و قاعده معیّنش، انسان کبیر نامیده‌اند و معتقدند، نمونه‌ای از آن‌چه در عالم وجود هست، در انسان نیز هست. خاستگاه نظریه عالم کبیر(Macrocosm) و عالم صغیر(Microcosm) و نظریه اندامواری اجتماع را عمدهً در نظریات افلاطون دانسته اند؛ امّا ردپای آن را می‌توان در اندیشه‌های فلاسفه پیش از او و سایر ملل جست و جو کرد. حکیم ا...

در بین جریان های فکری یهودی که در قرون وسطا وجود دارد، جریانی مخالفت با فلسفه را وجهۀ همت خویش قرار داده است. برخی از یهودیان از موضع الهیاتی به نقد آرا و افکار فیلسوفان به ویژه ارسطو می پرداختند و جمعی از طریق جدل و با مدد گرفتن از خود فلسفه به مقابله با آن برخاستند. در این بین یهودا هلوی جایگاه ممتازی دارد. او تحت تأثیر غزالی بر نابسندگی و محدودیت عقل در تبیین موضوعات الهیاتی تأکید می کرد و ب...

محمود بن مسعود بن مصلح فارسی کازرونی اشعری شافعی، مشهور به قطب الدین شیرازی، که در قرن هفتم و در اوج تسلط قوم مغول بر ایران زندگی می کرد، از شاگردان خواجه نصیرالدین طوسی و صدرالدین قونوی است. اندیشه های سیاسی وی در مورد انسان مدنی و سیاسی و چیستی سیاست و منشأ و مراتب آن و نیز در مورد انواع جوامع سیاسی و طراحی و ترسیم یک نظام سیاسی مطلوب و دولت و عوامل ثبات و پایداری آن حائز اهمیت است. قطب الدین...

خلاصهسابقه و هدف: تفاوت جهان بینی ها در دانشمندان علوم مختلف، منجر به پدید آمدن تفاوت در علوم جوامع بشری می گردد. این مطالعه به منظور مقایسه نتایج عملی حاصل از جهان بینی غربی در طب رایج با طب اسلامی انجام شد.روش کار: در این مطالعه مبانی جهان بینی غربی و عملکرد طب رایج غربی را بررسی نموده و سپس این مبانی با طب اسلامی مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها: طب غربی که پشتوانه آن، مفاهیم غیرتوحیدی اومان...

نجم‌الدین رازی از عرفای معروف اوایل قرن هفتم هجری است. وی آثار متعددی درباره‌ی عرفان و تصو‌ّف تألیف کرده است. مهمترین کتاب او مرصادالعباد من المبدأ الی المعاد است. وی در این کتاب جهان‌بینی خود را دربارة آفرینش جهان، آفرینش انسان و دیگر موجودات و عالم آخرت بیان کرده است. وی ضمن بیان این مسائل کلی، عقاید عرفانی خود را در زمینة سیر و سلوک مطرح کرده است. جهان‌بینی عرفانی نجم‌الدین رازی در مورد خداو...

اصل پرسش این نوشته دربارۀ عالمی است که ما در آن خانه کرده ایم. سخن برسر این است که خصیصۀ ذاتی این عالم وجه غربی و شرقی آن می باشد، امری که خود را در جهات مختلف زندگی ما بروز می دهد: در فهم جغرافیایی ما از زمین، در سیاست، در ایدئولوژیی که سیاست را پیش می برد، در تاریخ فرهنگ و سرانجام در خود تاریخ. خود وجه تاریخی هم در اینجا به چهار معناست: اول اینکه برساختۀ بشر دورۀ جدید است، دوم اینکه پیشینۀ آن...

نقطه آغاز برای اثبات مخلوقیت عالم وجود است. موجودات مشهود جهان ممکن الوجود، و در نتیجه معلول اند و برای وجود یافتن باید علتی داشته باشند. از آنجا که خداوند وجود اول است و کمال مطلق دارد به ضرورت باید علت ایجاد هر شیئی باشد که وجود دارد. حکیمان متاله این نوع وجود یافتن را خلق از عدم می نامند. بر رای این حکیمان عالم چه قدیم زمانی باشد چه حادث زمانی، با فعل خدا موجود شده است. عالم بر طبق علم خدا خ...